Her yıl Almanya’nın Lindau şehrinde ekonomi, fizyoloji veya tıp, kimya, fizik alanlarında Nobel Ödülü kazanmış saygın bilim insanları ile genç araştırmacılar Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantısı’nda bir araya geliyor.
16. yüzyıldan kalma el yazması Dede Korkut Kitabı (Dresden, Almanya)
“Dede Korkut-Korkut Ata Mirası: Kültürü, Efsaneleri ve Müziği” Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’ın ortak başvurusu sonucu 28 Kasım’da UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kabul edildi.
Dede Korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bugün Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’ı kapsayan geniş bir coğrafyada egemenlik kurduğu dönemlerden kalma hikâyelerin 15-16. yüzyılda yazıya geçirilmesiyle oluşmuş bir derlemedir. Eski Türk edebiyatı eserlerinin en iyi örneklerinden biridir ve içindeki atasözü, deyim, ağıt ve benzeri sözlü gelenek ürünlerinin yanı sıra eski Türk gelenekleri, inanışları ve ritüelleri bakımından da zengin bir kaynaktır.
Kitapta on iki hikâye ve hikâyelere ilişkin on üç şarkı var. Bunlardan en bilinenleri “Deli Dumrul”, “Boğaç Han”, “Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi” ve “Kanturalı” hikâyeleridir. Destandan halk hikâyesine geçiş dönemini gösterdiği için halk edebiyatı bakımından da önemlidir. Hikâye ve şarkıları bir arada bulundurmasının yanı sıra hikâyelerin şiirimsi bir şekilde anlatılması da eseri öne çıkaran özelliklerdendir. Kahramanlıklar ve efsanevi unsurların karıştığı gündelik olayların anlatıldığı hikâyelerde Dede Korkut bilge kişi olarak ortaya çıkarak kurguya katkıda bulunur. Kitabın günümüze kalan iki nüshası Vatikan ve Dresden’de bulunan kütüphanelerde korunuyor olsa da Dede Korkut hikâyelerinden çeşitli kültürel ögeler Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’da günlük hayattan ulusal ve uluslararası etkinliklere kadar çeşitli alanlarda yaşatılarak nesiller arasında gelenek köprüsü kurmaya devam ediyor.
Dede Korkut mirası hem hikâyeleri ile hem de hikâyelerinin ve karakterinin özünde barındırdıkları ile günümüzde hâlâ Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’ı kapsayan geniş bir bölgede sözlü anlatımlar, gösteri sanatları, kültür kodları ve müzik eserleri aracılığıyla nesilden nesile aktarılıp yaşatılıyor. Dursun Yıldırım, Öcal Oğuz, Nebi Özdemir ve Gülin Ö. Eker gibi halk bilimi uzmanlarının Dede Korkut geleneğinin günümüzdeki yansımaları üzerinde duran çalışmaları var. Örneğin Dursun Yıldırım ve Öcal Oğuz, Barış Manço’nun Türk sözlü kültür ürünlerini şarkılarında kullanmasından ve uluslararası bir kitleye ulaştırmasından ötürü Dede Korkut ile benzeştiğini söylüyor.
40 gün 40 gecelik düğünler, elma gibi al yanaklar, yay gibi kaşlar ve benzeri ögelerin ve “Mekanı cennet olsun”, “Allah namerde muhtaç etmesin” gibi iyi dileklerin Dede Korkut Kitabı’nda da geçtiğini düşünürsek yüzyıllar öncesinden kalmış bu eserin kültürümüzle ne kadar iç içe olduğunu daha iyi anlayabiliriz.
“Dede Korkut-Korkut Ata Mirası: Kültürü, Efsaneleri ve Müziği”nin UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kabul edilmesiyle Türkiye’nin bu listedeki öge sayısı 17’ye yükseldi. Ülkemizin somut olmayan kültürel mirasları ile ilgili daha önce yayınladığımız “Karagöz, Kahve, Çinicilik... Ülkemizin Somut Olmayan Kültürel Mirası” yazısına buradan ulaşabilirsiniz.
Kaynak:
Her yıl Almanya’nın Lindau şehrinde ekonomi, fizyoloji veya tıp, kimya, fizik alanlarında Nobel Ödülü kazanmış saygın bilim insanları ile genç araştırmacılar Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantısı’nda bir araya geliyor.
Dünya’nın manyetik kutupları sabit değildir, zamanla konum değiştirirler. Manyetik kuzey kutbu, 1831 yılında ilk kez konumu tespit edildiğinde Kuzey Kutbu’nun Kanada sınırları içinde kalan bir bölgesindeydi. Aradan geçen zamanda yaklaşık 2300 kilometre Sibirya’ya doğru sürüklendi.
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı tarafından düzenlenen Üniversite Öğrencileri Araştırma Proje Yarışmaları başvuruları başladı. Başvurular 10 Mayıs 2019 tarihine kadar devam edecek.
Prof. Dr. Fuat Sezgin Vakfı ve TÜBİTAK’ın iş birliği ile gerçekleştirilecek söyleşilerde dokuz üniversite rektörü farklı şehirlerden öğrencilerle bir araya gelerek Türk-İslam bilim tarihi ve ülkemizin bilim dünyasındaki yeri ile ilgili konuları konuşacak.
Hiç kendinizi bir masal kahramanının yerine koydunuz mu? Masallar diyarında bir şehzade ya da güzeller güzeli bir padişah kızı olsanız başınıza neler gelebilir diye düşündünüz mü?
Buzdolabının ya da derin dondurucunun henüz icat edilmediği zamanlarda yaşadığınızı düşünün. Yiyeceklerinizin bozulmaması için ne yapardınız?
Bugün 11 Şubat Uluslararası Bilimde Kadınlar ve Kız Çocukları Günü. Bu gün ile kadınların ve her yaştaki kız çocuklarının bilim, teknoloji ve girişimcilik alanlarına katılımının ve erişiminin desteklenmesi ve teşvik edilmesi amaçlanıyor.
Bugün görme engellilerin hayatını kolaylaştıran Braille alfabesi Louis Braille tarafından 1821 yılında icat edildi. Braille’in kendisi de görme engelliydi. Gelin, şimdi Braille alfabesinin keşfedilme hikâyesine birlikte bakalım.
Birinci Dünya Savaşı’nın ardından film endüstrisinde değişim ve gelişim süreci olarak adlandırılan 1920’li yıllar başladı. 1940’lı yıllara kadar devam eden süreçte, hareketli görüntü olarak isimlendirilen film yapımında, yeni özel efekt tasarım teknikleri ve yapım yöntemleri ortaya çıktı.
Bu yıl beşincisi düzenlenen Bilim ve Teknolojide Lider Kadınlar Zirvesi, 16 Şubat 2019 tarihinde Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek.
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / ANKARA
0312 298 95 24
E-Posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
