Gayzerler Neden Patlar?
Gayzerler sıcak su buharının yeraltından yüzeye doğru fışkırarak çıktığı yer kabuğundaki açıklıklardır.
Nadir olarak rastlanan bu yapılara Dünya üzerinde sadece birkaç bölgede (ABD, Rusya, Yeni Zelanda, Şili ve İzlanda) rastlamak mümkün. Gayzerler genellikle volkanik olarak aktif bölgelerde bulunur.
Yüzeyden aşağı doğru sızan sular yeraltında sıcak magma ile karşılaştığında ısınmaya başlar. Ancak yerin altında basınç çok yüksek olduğu için sıcaklığı artan su gaz haline dönüşemez. Aşırı ısınmış suyun bulunduğu kanalın üst kısımlarında basınç ve sıcaklık daha düşük olduğundan bu bölgedeki sular gaz haline dönüşmeye başlar. Buharlaşma devam ettikçe basınç azalmaya başlar ve alt kısımlardaki sular da gaz hale geçebilir. Su baharı kabarcıkları yukarı doğru hareket ettikçe hacimleri artar ve belli bir noktadan sonra su buharı kabarcıkları üzerlerindeki suyu yukarı doğru iterek sıcak su-buhar karışımının yüzeyden metrelerce yükseğe fışkırmasına neden olur.
Bazı gayzerler düzenli aralıklarla patlar. Hatta çok dakik oldukları söylenebilir. Örneğin Journal of Volcanology and Geothermal Research dergisinde yayımlanan araştırmada Şili’de bulunan El Jefe gayzerinin her 132 saniyede bir -2 saniye sapmayla- patladığı belirlendi. Bilim insanları gayzerlerin düzenli zaman aralıklarıyla patlamasının nedeninin yerin altında suyun bulunduğu kanalın şeklindeki kıvrılmalar olduğunu düşünüyor.
