Ölçü birimlerine bir standart getirmek için 1790’larda Fransa’da metrik sistem oluşturulmuştu.
LIGO dedektörlerinde çalışan araştırmacılar kütleçekimsel dalgaları doğrudan gözlemlemeyi başardıklarını açıkladı. Gözlemlenen dalgaların yaklaşık 1,3 milyar yıl önce iki karadeliğin birleşmesi sırasında yayıldığı düşünülüyor.
Genel görelilik kuramının sonuçlarından biri ivmelenen kütlelerin kütleçekimsel dalgalar yaymasıdır. Bu dalgalar uzayda ışık hızıyla yol alır ve uzayzamanın dokusunda değişikliklere sebep olurlar.
Einstein kütleçekimsel dalgaların varlığını ilk kez öngördüğünde bu dalgaların hiçbir zaman gözlemlenemeyeceğini düşünmüştü. Çünkü kütleçekimsel dalgaların uzayzamandaki etkileri çok zayıftır. Örneğin Samanyolu’ndaki devasa büyüklükte bir yıldızın patlaması sırasında yayılan kütleçekimsel dalgalar, birkaç bin yıl yol alıp Güneş Sistemi’ne vardıkları zaman Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin (150 milyar metre) yaklaşık olarak bir hidrojen atomunun çapı (metrenin on milyarda biri) kadar değişmesine sebep olurlar. Uzayzamandaki bu kadar küçük etkileri doğrudan gözlemlemek ise çok zordur.
Kütleçekimsel dalgaların varlığıyla ilgili ilk kanıt, ikili nötron yıldızı sistemi üzerinde yapılan gözlemlerle dolaylı olarak elde edilmişti. ABD’li gökbilimciler Russel Hulse ve Joseph Taylor, genel görelilik kuramını kullanarak gözlemledikleri sistemin kütleçekimsel dalga yayarak kaybettiği enerji miktarını ve bunun sonucunda sistemin yapısında meydana gelen değişiklikleri hesaplamış ve genel görelilik kuramının tahminlerinin gözlemlerle uyumlu olduklarını göstermişlerdi.
Kütleçekimsel dalgaların doğrudan gözlemlenmesi için kurulmuş bilimsel tesislerden ikisi Lousiana ve Washington’daki LIGO dedektörleri. Birbirine dik olarak konumlamış dörder kilometre uzunluğunda iki lazer interferometresinden (girişimölçer) oluşan bu dedektörlerde yapılan ölçümlerde, lazerlerin senkronizasyonunda (eş zamanlılık) meydana gelen bozulmalar gözlemlenerek kütleçekimsel dalgaların varlığı kanıtlanmaya çalışılıyordu. Yakın zamanlarda araştırmacılar olumlu sonuçlar elde ettiklerini açıkladı. Böylece kütleçekimsel dalgaların varlığıyla ilgili ilk doğrudan kanıtlar elde edilmiş oldu.
Elde edilen sonuçlar sadece genel görelilik kuramını bir kez daha kanıtlamakla kalmıyor. Gelecekte kütleçekimsel dalgaların gözlemlenmesiyle elde edilecek verilerin bugüne kadar cevaplanamamış pek çok bilimsel soruyla ilgili çok önemli bilgiler vermesi bekleniyor.
Ölçü birimlerine bir standart getirmek için 1790’larda Fransa’da metrik sistem oluşturulmuştu.
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı tarafından üniversite öğrencilerine yönelik olarak düzenlenen Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması, Özel Sektöre Yönelik Lisans Bitirme Tezleri Yarışması ve Öncelikli Alanlarda Üniversite Öğrencileri Proje Yarışması başvuruları bugün başladı.
Kristal kadar berrak yağmur damlaları, turkuaz rengi okyanuslar ya da pembe göller... Hepsi sudan meydana gelmelerine rağmen renkleri farklı. Çünkü suyun rengini su moleküllerinin ışıkla etkileşiminin yanı sıra suyun içinde çözünmüş ya da asılı halde bulunan başka maddeler de etkiler.
14. Uluslararası Masterclasses organizasyonu kapsamında Konya Bilim Merkezi’nde düzenlenen etkinlikte, Türkiye genelindeki farklı okullardan lise öğrencileri Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) gerçekleştirilen deneylerin verilerini analiz ederek parçacık fiziği alanındaki en güncel çalışmalar hakkında bilgi edinme ve CERN deneylerinin bir parçası olma imkânını yakaladı.
Tehlikeli trafik kazalarının birçoğu sisli havalarda meydana gelir. Bu nedenle sürücüler görüş mesafesinin belirgin derecede düştüğü sisli hava koşullarında hızlarını düşürmeleri gerektiğini bilir. Ancak araştırmalar sisin, çevremizde hareket eden nesnelerin hızlarını gerçekte olduğundan farklı algılamamıza neden olduğunu gösteriyor.
İngiliz fizikçi Stephen Hawking 76 yaşında hayatını kaybetti. Cambridge Üniversitesi’nden yapılan açıklamada kuramsal fizikçinin 14 Mart Çarşamba gününün ilk saatlerinde Cambridge’deki evinde hayata gözlerini yumduğu belirtildi.
Sürtünme kuvveti üzerine ilk bilimsel çalışmayı 500 yıldan daha uzun bir süre önce Leonardo da Vinci yapmıştı. Da Vinci’nin vardığı sonuç, sürtünme kuvvetiyle normal kuvvet arasında doğrusal bir ilişki olduğuydu. Peki, bugün hâlâ mühendisler tarafından kullanılan bu yasa gerçekten doğru mu?
Harvard Üniversitesi’ndeki (ABD) ve Kuantum Elektronik Enstitüsü’ndeki (Zürih, İsviçre) iki ayrı araştırma ekibi, eş zamanlı olarak dünyadaki en ince aynayı inşa etti.
Yenilenebilir enerji alanında çalışmalar yapan Japonya merkezli Eco Marine Power (EMP) şirketi 2019’da ilk güneş enerjisi yelkenlerini test etmeye başlamayı planlıyor. “Enerji yelkenleri” adı verilen teknoloji sayesinde gemiler hem güneş hem de rüzgâr enerjisini kullanabilecek.
Bilim Genç Fotoğraflar köşesinde aralık ayının konusu #Yansımalar idi. Bu süreçte paylaştığınız ilgi çekici “Yansıma” fotoğrafları Bilim Genç ekibi tarafından değerlendirildi ve aralık ayının en beğenilen fotoğrafları belirlendi.
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / ANKARA
0312 298 95 41
E-Posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
