Tasarla ve Yap köşesinin bu etkinliğinde maliyeti uygun atık malzemeler kullanarak esneklik potansiyel enerjisi ve kinetik enerjinin (hareket enerjisinin) birbirine dönüştüğü farklı bir düzenek tasarlayacağız.
LIGO dedektörlerinde çalışan araştırmacılar kütleçekimsel dalgaları doğrudan gözlemlemeyi başardıklarını açıkladı. Gözlemlenen dalgaların yaklaşık 1,3 milyar yıl önce iki karadeliğin birleşmesi sırasında yayıldığı düşünülüyor.
Genel görelilik kuramının sonuçlarından biri ivmelenen kütlelerin kütleçekimsel dalgalar yaymasıdır. Bu dalgalar uzayda ışık hızıyla yol alır ve uzayzamanın dokusunda değişikliklere sebep olurlar.
Einstein kütleçekimsel dalgaların varlığını ilk kez öngördüğünde bu dalgaların hiçbir zaman gözlemlenemeyeceğini düşünmüştü. Çünkü kütleçekimsel dalgaların uzayzamandaki etkileri çok zayıftır. Örneğin Samanyolu’ndaki devasa büyüklükte bir yıldızın patlaması sırasında yayılan kütleçekimsel dalgalar, birkaç bin yıl yol alıp Güneş Sistemi’ne vardıkları zaman Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin (150 milyar metre) yaklaşık olarak bir hidrojen atomunun çapı (metrenin on milyarda biri) kadar değişmesine sebep olurlar. Uzayzamandaki bu kadar küçük etkileri doğrudan gözlemlemek ise çok zordur.
Kütleçekimsel dalgaların varlığıyla ilgili ilk kanıt, ikili nötron yıldızı sistemi üzerinde yapılan gözlemlerle dolaylı olarak elde edilmişti. ABD’li gökbilimciler Russel Hulse ve Joseph Taylor, genel görelilik kuramını kullanarak gözlemledikleri sistemin kütleçekimsel dalga yayarak kaybettiği enerji miktarını ve bunun sonucunda sistemin yapısında meydana gelen değişiklikleri hesaplamış ve genel görelilik kuramının tahminlerinin gözlemlerle uyumlu olduklarını göstermişlerdi.
Kütleçekimsel dalgaların doğrudan gözlemlenmesi için kurulmuş bilimsel tesislerden ikisi Lousiana ve Washington’daki LIGO dedektörleri. Birbirine dik olarak konumlamış dörder kilometre uzunluğunda iki lazer interferometresinden (girişimölçer) oluşan bu dedektörlerde yapılan ölçümlerde, lazerlerin senkronizasyonunda (eş zamanlılık) meydana gelen bozulmalar gözlemlenerek kütleçekimsel dalgaların varlığı kanıtlanmaya çalışılıyordu. Yakın zamanlarda araştırmacılar olumlu sonuçlar elde ettiklerini açıkladı. Böylece kütleçekimsel dalgaların varlığıyla ilgili ilk doğrudan kanıtlar elde edilmiş oldu.
Elde edilen sonuçlar sadece genel görelilik kuramını bir kez daha kanıtlamakla kalmıyor. Gelecekte kütleçekimsel dalgaların gözlemlenmesiyle elde edilecek verilerin bugüne kadar cevaplanamamış pek çok bilimsel soruyla ilgili çok önemli bilgiler vermesi bekleniyor.
Tasarla ve Yap köşesinin bu etkinliğinde maliyeti uygun atık malzemeler kullanarak esneklik potansiyel enerjisi ve kinetik enerjinin (hareket enerjisinin) birbirine dönüştüğü farklı bir düzenek tasarlayacağız.
Boğaziçi Üniversitesi Elektroteknoloji Kulübü ve IEEE Öğrenci Kolu’nun düzenlediği Boğaziçi Enerji Zirvesi, 4 Kasım’da Albert Long Hall Kültür Merkezi’nde düzenlenecek. Enerji, günlük hayatta ve sanayi alanında vazgeçilmez bir unsur. Dolayısıyla enerjinin verimli bir şekilde elde edilmesi, dağıtılması ve tüketilmesi dünya genelinde üretimle ilgili sorunların çözülmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanması açısından hayli önemli.
Nanobilim ve yoğun madde fiziği alanında yaptığı çalışmalar nedeniyle 2016 TÜBİTAK Bilim Ödülü’ne layık görülen Prof. Dr. Oğuz Gülseren ile araştırmaları üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.
Lazerle bilgi aktarımının önündeki en önemli engel bulutlar. Cenova Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, lazerle iletişimin önündeki sorunları bulutları delerek aşmaya çalışıyor.
4006-TÜBİTAK Bilim Fuarları Destekleme Programı başvuruları 22 Ekim - 22 Kasım 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
Arthur Ashkin optik cımbızların icadı, Gérard Mourou ve Donna Strickland ise yüksek yoğunluklu yüksek enerjili lazer atımlarının üretilmesine imkân veren bir yöntem geliştirmeleri sebebiyle Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.
Deneyler köşesinin bu etkinliğinde evde ya da okulda kolayca bulabileceğiniz malzemelerle yüzey gerilimi etkisiyle yüzen kâğıttan bir balık tasarlıyoruz.
Fosil yakıtların alternatifi olabilecek yenilenebilir enerji kaynaklarının bulunmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik çabalar gün geçtikçe artıyor.
Genel görelilik kuramı geliştirildiğinden beri pek çok testten başarıyla geçti. Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanan bir makalede araştırmacılar, genel görelilik kuramının tahminleriyle uyumlu sonuçlar elde etti.
Deneyler köşesinin bu etkinliğinde yoğunluk ve basınç kavramlarından yararlanarak kendi kartezyen dalgıcımızı tasarlıyoruz.
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / ANKARA
0312 298 95 41
E-Posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
