Mayıs Ayında Gökyüzünde Neler Görebilirsiniz?
Bu yıl 6 Mayıs’ta sabaha karşı en yüksek etkinliğe ulaşacak Eta Kova göktaşı yağmuru sırasında gökyüzünde saatte 60 göktaşı görülebilir.
Gökyüzündeki Elmas
Mayıs ayında Başak Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Spika, Çoban Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Arkturus, Aslan Takımyıldızı’nın en parlak ikinci yıldızı Denebola ve Av Köpekleri Takımyıldızı’nın en parlak üçüncü yıldızı Cor Caroli’nin gökyüzünde oluşturduğu elmas şeklini bulmayı deneyebilirsiniz.
Ay, yeniay evresine yakın olduğundan mayıs ayının ilk haftası gökyüzündeki “elması” gözlemlemek için hayli uygun bir zaman.
Eta Kova En Yüksek Etkinliğe Ulaşıyor
Her yıl mayıs ayının ilk günlerinde Eta Kova göktaşı yağmuru en yüksek etkinliğe ulaşır. Bu yıl 6 Mayıs’ta sabaha karşı en yüksek etkinliğe ulaşacak. Eta Kova göktaşı yağmuru sırasında gökyüzünde saatte 60 göktaşı görülebilir. Ancak göktaşlarının ortaya çıktığı nokta Güneş’in doğuşuna yakın saatlerde ufkun üzerinde en yüksek noktaya ulaştığından Kuzey Yarımküre’deki gözlemciler daha az sayıda göktaşı görebiliyor. Ay ise bu tarihte yeniay evresinden yeni ayrıldığından göktaşlarının görülmesini zorlaştırmıyor.
Eta Kova göktaşı yağmurunun kaynağı 1P/Halley kuyrukluyıldızı. Halley kuyrukluyıldızı Güneş etrafındaki yörüngesini 76 yılda tamamlar. Halley kuyrukluyıldızı Güneş’e yaklaştıkça yüksek ısının etkisiyle uzaya yayılan parçacıklar Dünya’nın atmosferine girdiğinde göktaşı yağmurunu oluşturur.
Halley kuyrukluyıldızının kaynağı olduğu iki önemli göktaşı yağmuru var: ilki mayıs ayında en yüksek etkinliğe ulaşan Eta Kova, diğeri ise ekim ayında en yüksek etkinliğe ulaşan Avcı göktaşı yağmuru.
Mayıs ayının ilk günlerinde akşam olduktan sonra gökyüzünde ortaya çıkan ilk gezegen Mars. Güneş’in batışından sonra batı ufkunun üzerinde görülebilen Mars yaklaşık üç saat sonra batıyor. Jüpiter ise mayıs ayında gece yarısından önce doğu ufkunun üzerinden doğuyor. Jüpiter gözlem için hayli uygun konumda olacağı ve 10 Haziran’da ulaşacağı karşı konuma (bu konumdayken Güneş, Dünya ve Jüpiter sırasıyla aynı hizadadır) yaklaşmaya devam ediyor. Satürn ise Jüpiter’den yaklaşık iki saat sonra doğuyor. Her iki gezegen sabaha kadar gökyüzünde. Güneş’in doğuşundan yaklaşık bir saat önce doğu ufkundan doğan Venüs ufkun üzerinde çok yükselmediğinden gözlem süresi hayli kısa. Merkür ise ayın ilk yarısında gün doğumundan hemen önce kısa süre görülebilir.
Ay 20 Mayıs’ta Jüpiter, 23 Mayıs’ta ise Satürn ile gökyüzünde birbirleriyle yakın görünümde.
Güneş Sistemi’nin en büyük asteroidi ve en parlak cüce gezegeni olan Ceres bu yıl mayıs ayında gözlem için en uygun konumda. Ceres’i 29 Mayıs gece yarısında Yılancı Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz. Ceres’in parlaklığı çıplak gözle fark edilebilecek kadar yüksek olmasa da basit bir teleskop ya da dürbün yardımıyla görebilirsiniz.
Kaynaklar:
- 2019 Gök Olayları Yıllığı, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
- https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html
- https://www.imo.net/resources/calendar/
