Satranç - Haziran 2018
Satranç köşesinde bu ay Mayıs 2018 probleminin çözümüne ve Haziran 2018 problemine yer veriyoruz.
Sevgili gençler,
Satranç köşesinde geçen ay aşağıdaki problemin çözümünü size bırakmıştık.
İki hamlede mat
Özellikle iki hamlelik problemlerde, siyahın yapabileceği hamlelere karşı “hazır matlar” olup olmadığını kontrol etmek önemlidir. Hazır mat ya da İngilizce satranç yazınında "set mate" olarak bilinen bu kavram ne anlama geliyor? Beyazın hamle yapma hakkını siyaha devredebildiğini varsaydığımız durumda siyahın yapabileceği hamlelere beyaz hemen matla cevap verebiliyorsa bunlara hazır mat deniyor.
Yukarıdaki örneğimizde de hazır matlar var. Örneğin, siyah vezir 1...Va6 hamlesini yaparsa beyaz hemen 2. K3b4 ile mat eder. Aynı cevap 1...Va7/a8/b6/c7/d8 hamleleri için de geçerli. Bu hamlelerin ortak özelliği b4 karesinin kontrolünü bırakmak. Buna “genel hata” deniyor. Siyah, bu “genel hata”yı “düzelten” bir hamle yapabilir: 1...Vxc3+! Şimdi 2. K3b4 mat mümkün değil çünkü hem siyah şah çekti hem de b4 karesini kontrol etmeye devam ediyor. Ama, 1...Vxc3 bu kez farklı bir hataya neden oluyor: c3 karesi şimdi beyaz atın ulaşımına açık hale geliyor! Beyaz 2. Axc3 ile mat eder. Bir diğer düzeltme hamlesi 1...Vxb5!. Ama bu hamlenin hatası da siyah şahın b5’e kaçmasına engel olmak. Beyaz bundan yararlanarak 2. Ka3 ile mat eder.
Görüyoruz ki, siyahın yapabileceği tüm hamlelere karşı beyazın hazır matları var. Burada olduğu gibi, verilen pozisyonda siyahın bütün hamlelerine karşı hazır matların olduğu problemlere “tam blok” deniyor.
Şimdi, bu hazır matları toparlayalım:
1...Va6/a7/a8/b6/c7/d8 2. Kb4 mat.
1...Vxc3+ 2. Axc3 mat.
1...Vxb5 2. Ka3 mat.
O halde, öyle bir “bekleme hamlesi” yapmalıyız ki, hazır matlar bozulmasın. Bazı “denemeler” yapalım:
1. c4? Vd2+!
1. Şd3/d2/d1? Vd8+!
1. Şb3? Vxb5! (şimdi 2. Ka3 mat mümkün değil çünkü kale açmazda)
1. Kb2? Vxc3+!
Peki, anahtar hamle ne? Tabii ki 1. Şc1! Bu, mevcut bütün hazır matları korur: 1...Va6/a7/a8 2. Kb4 mat; 1...Vxc3 2. Axc3 mat; 1...Vxb5 2. Ka3 mat.
Her zaman olduğu gibi, çözmeniz için size bir problem sunarak yazımızı sonlandırıyoruz:
İki hamlede mat
