Günümüzde insanların toplu halde bulunduğu mekânlarda (örneğin alışveriş merkezleri, havalimanları, metro istasyonları) olası saldırılara karşı insanları korumak, sınır ve gümrük kapılarında kaçakçılığı engellemek gibi amaçlarla, tehlike oluşturabilecek ya da yasalara aykırı olan nesneleri görüntüleyebilen sistemlerin geliştirilmesine ihtiyaç duyuluyor. Ancak güvenlik aramaları sırasında insanların uzun süre bekletilmemesi ve bireysel mahremiyetlerinin ihlal edilmemesi önemli. Uzaktan görüntüleme sistemleri sayesinde bu sorunların üstesinden gelmek mümkün.
Son yıllarda uzaktan görüntüleme amacıyla geliştirilen yöntemlerden biri terahertz görüntüleme sistemleri. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Malzeme Enstitüsü’ndeki MİLTAL ekibi, pasif terahertz yöntemle görüntüleme yapan bir görüntüleme sistemi geliştirdi.
Geliştirilen sistem iç mekânlarda 6 metre mesafeden giysi altına gizlenmiş tehlikeli metal ve metal olmayan nesneleri, açık alanlarda ise 10 metre mesafeden giysi altına gizlenmiş tehlikeli metal nesneleri görüntüleyebiliyor. Terahertz görüntüleme sistemi sayesinde tabanca, tüfek, bıçak gibi silah olarak kullanılabilecek aletlerin yanı sıra metal dedektörler tarafından tespit edilemeyen canlı bomba ve patlayıcı düzenekler ile uyuşturucu madde, tütün, sigara, et, alkol gibi kaçaklığı yapılan eşyalar tespit edilebiliyor.
MUSIS multispectral imaging and spectroscopy
Terahertz görüntüleme sistemlerinde terahertz bandındaki ışınlardan yararlanılıyor. Işık tayfının kızılötesi ile mikrodalga bölgeleri arasında yer alan terahertz bandındaki ışınların (THz) dalga boyu 3 milimetre ile 30 mikrometre arasındadır. Bu görüntüleme yönteminin, X-ray cihazlarından farklı olarak, insanlar için bilinen bir zararlı etkisi yok. Terahertz ışınlar günlük hayatta kullanılan ve metal olmayan birçok katı maddeye (örneğin plastik, kıyafet, yağ dokusu, kâğıt), belirli sıvılara ve gazlara nüfuz edebilir. Terahertz görüntüleme yönteminden farklı amaçlarla (örneğin güvenlik kontrolü, bilimsel görüntüleme, paketli ürünlerin denetlenmesi) yararlanılıyor.
Terahertz görüntüleme sistemlerinde görüntülenecek canlıdan yayılan terahertz bandındaki ışınlar kullanılabilir (pasif THz yöntem olarak isimlendirilir) ya da görüntülenecek nesne terahertz bandında ışık yayan bir kaynak tarafından aydınlatılabilir (aktif THz yöntem olarak isimlendirilir). Terahertz bandındaki ışınlar bir maddeye nüfuz ettiğinde maddeyle nasıl etkileşeceği maddenin fiziksel ve kimyasal yapısına bağlıdır. Dolayısıyla sinyaldeki değişimler tespit edilerek maddenin ne olduğu hakkında bilgi sahibi olunabiliyor.
TÜBİTAK tarafından geliştirilen sistem %95 yerlilik oranına sahip. Terahertz görüntüleme sistemi ilk olarak Kapıkule Gümrük Kapısı Yolcu Salonu’nda kullanılmaya başlandı. Yüksek çözünürlüğe sahip, uzaktan görüntüleme yapabilen sistem sayesinde sınır kapılarındaki kontroller yolcuların fiziksel olarak aranmasına ihtiyaç duyulmadan ve yolcu akışı yavaşlatılmadan gerçekleştirilebiliyor.
Pekin Üniversitesi’nde çalışan Prof. Dr. Zhiyong Zhang ve öğrencileri, anne karnındaki bebeklerin Down sendromlu olup olmadığını tespit edebilen, transistör (elektrik sinyallerini yükseltmede kullanılan bir tür devre elemanı) tabanlı bir DNA sensörü geliştirdi.
Atıkların sebep olduğu kirlilik günümüzün en önemli çevre sorunlarından biri. Bu nedenle araştırmacılar doğaya zarar veren atıkların yeniden kullanılabilmesi üzerine çalışmalar yapıyor. Her yıl milyonlarca atık geri dönüştürülmek amacıyla insan gücüyle ayrıştırılsa da artık bu işi otonom olarak yapabilecek robotlar geliştiriliyor.
Hibrit enerjili uçak BEHA’nın (biyoelektrikli hibrit hava aracı) 2025’te yolcu taşımaya başlayarak hizmete girmesi hedefleniyor. 18 yolcu kapasiteli uçak, özgün kanat tasarımı sayesinde 300 metre uzunluğundaki çok kısa pistlerde kalkış ve iniş yapabilecek.
Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam’da Bilim ve Teknik kitabında, 1270 ve 1280 yılları arasında Moğolların Bağdat’ı istilasının hemen ardından Arap mucit Hasan Rammah’ın Kitâbü’l Fürusiyye ve’l-Menasibü’l-Harbiyye adlı eserinde tarif ettiği ve “kendi kendine hareket eden ve yanan yumurta” olarak isimlendirdiği düzeneğin torpidonun tarihteki bilinen ilk örneği olduğundan bahsediyor.
1928’de Walt Disney en büyük çizgi film yapım şirketlerinden biriydi. Dönemin en önemli yapımlarından biri olan Buharlı Gemi Willie (Steamboat Willie - 1928) yönetmen Ub Iwerks ve Walt Disney imzasıyla perdeye yansıdı. Başrolde ününü günümüzde de devam ettiren Disney kahramanı Mickey Mouse vardı.
11-13 Nisan tarihleri arasında İTÜ Ayazağa Kampüsü Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek İstanbul Teknik Üniversitesi Robot Olimpiyatları İTÜRO 2019’un başvuruları başladı.
Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezi tarafından bu yıl “Dijital Türkiye” ana temasıyla düzenlenecek 8. Science Expo, 2-5 Mayıs 2019 tarihleri arasında Bursa’da gerçekleştirilecek.
Uçsuz bucaksız derin denizlerde yaşayan canlıları incelemek, günümüzde kullanılan gelişmiş teknolojilere rağmen, araştırmacılar için hâlâ zorlu bir süreç. Bu süreci kolaylaştırmak isteyen araştırmacılar yeni yöntemler geliştiriyor.
İtalya’daki Ferrara Üniversitesi’nden Dr. Giovanna Paolone ve arkadaşları epilepsi tedavisi için bir beyin implantı geliştirdi. Beynin hastalıklı bölgelerine yerleştirilen cihaz, epilepsi tedavisinde kullanılan bir tür protein salgılıyor.
TÜBİTAK Popüler Bilim Dergileri, hem Dünya Kadınlar Günü’nü hem de Pi Günü’nü kapsayan 8-14 Mart Bilim ve Teknoloji Haftası için Türkiye’nin dört bir yanında farklı temalarda bilim söyleşileri etkinlikleri düzenliyor.
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / ANKARA
0312 298 95 24
E-Posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
