Türkiye’nin Gelengisi Avrupa Yer Sincabı

Yerel adı Trakya gelengisi olan Avrupa yer sincabı (Spermophilus citellus), Türkiye’de bulunan üç yer sincabı türünden biri. Dünyada Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa’da yaşayan Avrupa yer sincabı Türkiye’de de İç Anadolu, Trakya ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.

Türkiye’de bulunan üç yer sincabı türünden biri. Memeliler sınıfında yer alan bu canlılar doğurarak çoğalır ve yavrularını sütle beslerler. Sincaplarla aynı aileden gelmelerine rağmen farklı yapıdaki kürk, kuyruk ve yaşam şekilleri onları sincaplardan ayıran en önemli özelliklerdendir.

Genellikle çayır ve otlakların bulunduğu açık arazilerde ya da bozkırlarda yaşarlar. Bazıları ise dağlık arazilerde yaşar.

Boyları 18-24 cm arasında değişen küçük canlılardır. Kürkleri sincaplarınkinden daha sert ve kabadır. Vücutlarının üst tarafı sarımtırak kahverengimsi veya sarımtırak siyah, alt tarafı sarımsı kirli beyaz, yan tarafları ise açık renktedir. Çeneleri ve gerdanları beyazdır. Başları uzunca, geniş ve üstten basıktır, alınları burunlarına doğru daralır. Kulakları küçük ve geriye doğru kıvrık şekildedir. 

Gözleri iri ve parlak siyah renkte olup etrafı halka şeklinde beyaz ya da sarımsı tüylerle kaplıdır. Ağızlarının sağ ve sol iç kısmında avurt adı verilen yanak torbaları bulunur. Bu torbaları topladıkları besinleri yuvalarına taşımak için kullanırlar. Ön ayakları arka ayaklarından kısadır, parmaklarının ucunda sivri ve keskin tırnaklar bulunur. Kuyrukları ise sincaplardan farklı olarak kısa, düz, yere paralel ve sık tüylüdür.

Sincaplardan farklı olarak yuvalarını ağaç üzerine değil yeraltına oyuk açarak yaparlar. Yuvalarını üremek, saklanmak, dinlenmek ve kış uykusuna yatmak için kullanırlar. Yaz aylarında beslenme alanlarına yakın kumsal arazilere geçici sığınak ve dinlenme yeri olarak kullandıkları yuvalar kurarlar. Çoğunlukla koloni halinde yaşarlar. Avcılardan korunmak için yuvalarını birbirine yakın yaparlar.

Gündüzleri yiyecek aramaya çıkarlar. Besinlerinin çoğunu farklı bitkilerin tohum, kök, yaprak, gövde ve çiçek kısımları oluşturur. Meyve, ceviz ve fındıkla da beslenirler. Besini yuvalarına tüketmek ve yavrularını beslemek için getirirler. Yuvalarında besin depolamazlar.

Kaynaklar:

• http://landforlife.org/en/Species/European-Souslik.html
• https://academic.oup.com/mspecies/article/46/913/71/2643020
• http://www.waza.org/en/zoo/visit-the-zoo/rodents-and-hares/spermophilus-citellus
• https://www.arkive.org/european-ground-squirrel/spermophilus-citellus/
• https://animaldiversity.org/accounts/Spermophilus_citellus/