Türkiye’nin Uçan Yırtıcısı: Ak Çaylak

Ak çaylakların sırt kısımları gri ya da mavimsi gri renkte olup kanatlarının ön kısımları siyah renktedir. Vücutlarının diğer kısımları ise beyaz renktedir. Başları iri, gagaları kanca şeklinde siyah renktedir. Ak çaylakların en belirgin özelliği gözlerinin koyu turuncu renkte olmasıdır. Kuyrukları ise kısa ve küttür.

Boyları 30-35 cm arasında değişir. Kanat açıklıkları 80-90 cm’ye kadar ulaşabilir. Havada süzülürken kanatlarını yukarıya doğru kaldırır ve uç kısımlarını arkaya doğru kıvırırlar. Erkeklerin kütlesi 197-277 gram olurken dişilerin kütlesi 219-343 grama kadar ulaşabilir.

Keskin gözleriyle avlarını çok uzak mesafelerden bile görebilirler.

Çoğunlukla kemiriciler, küçük kuşlar ve sürüngenlerle beslenirler. Avlanırken ya havada asılı dururlar ya da yüksek bir yerde beklerler. Avlarını yakaladıktan sonra diğer yırtıcılardan korumak için ağaçların yüksek ve güvenilir bir yerine taşıyıp yerler.

Genellikle yarı kurak araziler, sulak alanlara yakın ormanlıklar, çalılıklar ve açık arazilerde yaşarlar. Dik yamaçların bulunduğu dağlık arazilerde bulunmazlar. 3000 metre kadar yüksekliklerde uçabilirler. Ortalama yaşam süreleri 15-20 yıl arasındadır. Göç etmezler fakat kötü hava koşullarında kısa mesafeli yolculuklar yapabilirler.

Dünyada Fas, Cezayir, Tunus, Mısır, Portekiz ve İspanya’da görülen ak çaylaklar Türkiye’de Marmara, İç Anadolu, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaşar.

Kaynaklar:

• Gözcelioğlu, B., “Türkiye Doğası Ak Çaylak”, Bilim ve Teknik, Sayı 592, s. 88, 2017.
• https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=Ak%20%E7aylak
• https://www.xeno-canto.org/species/Elanus-caeruleus?pg=2