Ses günlük hayatımızın önemli bir parçası olmasına rağmen sesin ardındaki fiziksel süreçler dikkatimizi çekmemiş olabilir. Bu fiziksel süreçleri daha iyi anlayabilmek için sesi “görmeye” ne dersiniz?
Soğuk kış günlerinde yollara tuzlu çözeltiler ve çeşitli kimyasal maddeler serpiliyor. Buzlanmanın önüne geçmek ya da var olan buzları çözmek için kullanılan bu malzemeler, trafikteki yolcuların daha güvenli bir biçimde seyahat etmesine yardımcı olsa da aynı zamanda hem yolları aşındırıyor hem de çevredeki bitki örtüsüne zarar veriyor. Ticari buz çözücülerse metalleri bile aşındıran kimyasal maddeler içeriyor.
Son yıllarda buz çözücülerin içine sıklıkla pancar şerbeti ekleniyor. Ancak hem çözücülerin performansını artırıp hem de yollarda daha az aşınmaya sebep olsa da pancar şerbeti karıştığı sulardaki oksijen seviyelerinin düşmesine sebep olarak canlıların yaşamını tehdit ediyor.
Washington Eyalet Üniversitesinde çalışan Mehdi Honarvar Nazari ve Xiaming Shi, yakın zamanlarda yollardaki buzlanmanın önüne geçmek için kullanılabilecek daha çevre dostu bir katkı malzemesi geliştirdi. Çeşitli kimyasal süreçlerle üzüm kabuğundan elde edilen malzemenin hem buzun daha hızlı çözülmesini sağladığı, hem asfaltlara ve betonlara daha az zarar verdiği, hem de su kaynakları için daha az risk teşkil ettiği belirtiliyor.
Prof. Dr. Shi, geliştirdikleri yöntemle sadece üzüm kabuğundan değil başka zirai ürünlerden de benzer katkı malzemelerinin üretilebileceğini söylüyor. Bu yöntemle yolları korumak için zirai atıkları kullanmak mümkün.
Araştırma ile ilgili detaylı bilgiye Journal of Materials in Civil Engineering’de yayımlanan makaleden ulaşabilirsiniz.
Ses günlük hayatımızın önemli bir parçası olmasına rağmen sesin ardındaki fiziksel süreçler dikkatimizi çekmemiş olabilir. Bu fiziksel süreçleri daha iyi anlayabilmek için sesi “görmeye” ne dersiniz?
2014 yılında Türkiye’nin kendi teknolojisini kullanarak fotovoltaik (FV) temelli güneş enerjisi santral ekipmanlarını üretmesi ve ihraç etmesi amacıyla MİLGES (Millî Güneş Enerjisi Santrali Geliştirilmesi) projesi başlatılmıştı.
Bu etkinliğimizde maliyeti uygun malzemeler ile iletken ve yalıtkan dedektör düzeneği tasarlıyoruz.
Deneyler köşesinin yeni etkinliğinde Faraday kafesinin çalışma prensibini ve günlük hayatımızda nerelerde kullanıldığını öğreniyoruz.
Bu etkinliğimizde maliyeti uygun malzemeler kullanarak sabit makaralar, kaldıraç ve tekerleklerden oluşan ve bir bileşik makine olan “lastik tekerlekli vinç” düzeneği tasarlayacağız.
Deneyler köşesinin bu etkinliğinde basit bir kondansatör tasarlayıp birçok elektrik devresinde kullanılan bu elektronik devre elemanının çalışma prensibini öğreniyoruz.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının başında güneş enerjisi geliyor. Ancak güneş ışığından aldığı enerjiyi elektriğe dönüştüren geleneksel fotovoltaik gözeler sadece gündüzleri çalışıyor. Gündüzleri elde edilen enerjiyi geceleri kullanabilmek içinse başka enerji biçimlerine dönüştürüp depolamak gerekiyor.
Fren pedalına hafif bir dokunmayla, yüklü bir kamyonun nasıl durduğunu öğrenmek ister misiniz? Sürücü tarafından fren pedalına uygulanan kuvvet, fren hidroliği tarafından balatalara iletilir. Balatalar da tekerleklerle bağlantılı fren disklerini sıkıştırarak aracın yavaşlamasını ve durmasını sağlar.
Yarasalar ilgi çekici bir özelliğe sahip: Ses dalgalarını kullanarak tamamen karanlık bir ortamda çevrelerindeki nesnelerin yerini belirleyebiliyorlar. Görme engelli bazı insanların da bu özelliğe sahip olduğu biliniyor.
Tasarla ve Yap köşesinin bu etkinliğinde maliyeti uygun malzemeler kullanarak elektrik enerjisi elde edip enerjiyi ışık, hareket ve ses enerjisine dönüştüren bir düzenek tasarlayacağız.
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
0312 298 95 24
E-posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-posta: abone@tubitak.gov.tr
