Video görüntüleri hayvan davranışlarının incelenmesine yönelik araştırmalarda sıkça kullanılıyor. Ancak bu verilerin tek tek analiz edilmesi hayli zor. Oxford Üniversitesinden bilim insanları, şempanzelerin yüzlerini tanımak ve onları doğal yaşam ortamlarında izlemek için yeni bir yapay zekâ teknolojisi geliştirdi. Araştırmanın sonuçları Science Advances dergisinde yayımlandı.
Geliştirilen yapay zekâ teknolojisi, Batı Afrika'da yaşayan Gine şempanzelerinin yer aldığı videolardaki 10 milyondan fazla görüntü kullanılarak eğitildi. Araştırmada geliştirilen yazılımın %92,5 doğrulukla şempanzeleri tanıyabildiği ve %96,2 doğrulukla cinsiyet tespiti yapabildiği belirlendi. Uzman araştırmacılar aynı görevi %42 doğrulukla gerçekleştirebildi.
Yapay zekâ teknolojisi geliştirilirken şempanze yüzlerine ait bir dizi fotoğraf doğru olarak etiketlendi. İlk aşamada işlenmemiş videodan görüntü kareleri alındı. Yazılım görüntülerdeki şempanze yüzlerini doğru bir şekilde tespit edebildi.
Geliştirilen yapay zekâ teknolojisi ışık koşullarının yeterli olmadığı, görüntü kalitesinin düşük olduğu ve hareketten kaynaklanan bulanıklık durumu gibi zor koşullarda bile yüksek doğrulukta sonuçlar veriyor. Ayrıca gelişmiş yüz tanıma sistemi farklı açılarda bile yüzleri doğru şekilde tanıyabiliyor.
Geliştirilen yapay zekâ teknolojisi sayesinde grup hâlinde yaşayan hayvan türlerinin aralarındaki sosyal etkileşimler incelenebiliyor ve birkaç kuşak boyunca nasıl değiştiği takip edilebiliyor.
Yapay zekâ teknolojisinin hayvanların koruma amaçlı izlenmesi gibi farklı uygulamalarda kullanılması düşünülüyor. Araştırma şempanzeler ile gerçekleştirildi ancak yazılım gelecekte diğer hayvan türleri için de kullanılabilir.
Biyofloresan canlının ışığı soğurması ve farklı renkte tekrar yaymasıdır. Bu olay denizlerde ve karalarda yaşayan bazı canlı türlerinde görülen biyolüminesans olayından farklıdır. Biyofloresan, canlıların derilerinde veya dokularında bulunan ve ışığı soğuran proteinler sayesinde gerçekleşir.
Fosfat, şeker ve azot içeren baz (adenin, guanin, sitozin ve timin) gruplarının bir araya gelmesiyle oluşan DNA hücrelerimizde kalıtsal bilgiyi taşıyan moleküldür. DNA birbirine sarmal şekilde bağlanmış iki zincirden meydana gelir. Her bir zincir nükleotid olarak isimlendirilen molekül birimlerinin bir araya gelmesiyle oluşur.
Adli tıp araştırmalarında olay yerinden alınan DNA örneklerinden suçluların belirlenmeye çalışıldığına polisiye dizilerde ya da filmlerde tanık olmuşsunuzdur. DNA dizisindeki kişiye özgü sıralamaları analiz ederek bir DNA örneğinin kime ait olduğunu belirlemeye yarayan yöntem DNA parmak izi olarak isimlendiriliyor. Peki, bu yöntem nasıl çalışıyor?
Belki sizi şaşırtabilir ama Türkiye’de bir zamanlar çita, aslan, Hazar kaplanı, pars gibi büyük kediler yaşıyordu. Bunlardan çita en son 13. yüzyılda, aslan 19. yüzyılın başlarında, pars ve Hazar kaplanı ise 1970’li yıllarda ülkemizde görülmüş. Günümüzdeyse kedi ailesinden vaşaklar, yaban kedileri, saz kedisi ve karakulak gibi türler, soyları tehdit altında olsa da, hâlen Türkiye’de yaşıyor.
Güney Amerika’daki sularda yaşayan 250’den fazla türde balığın yön bulmak ve birbirleriyle iletişim kurmak için elektrik ürettiği biliniyor. Ayrıca görünüşleri yılana benzediği için elektrikli yılan balığı olarak adlandırılan türler avlanmak ve kendilerini savunmak için de elektrik kullanıyor.
Doğada bazı hayvan türlerinin sayısı kıtlık, aşırı avlanma, iklim değişikliği ya da yaşam alanlarının daralması sonucu azalır. Hatta bu durum soylarının tamamen tükenmesine kadar gidebilir. Fakat bazen soyu tükendi diye düşündüğümüz türler uzun bir aradan sonra tekrar ortaya çıkar. Türkiye’deki bu türlerden biri de balık baykuşudur.
Daha önce arıların sıfırı kavrayabildiği ve bu yüzden soyut matematikle ilgili kavramları anlamlandırabildiği üzerine gerçekleştirilen araştırmayı yürüten ekip arılar üzerinde çalışmaya devam etti ve arıların sembolleri sayılarla eşleştirebildiğini keşfetti.
Bilim insanları, kuşların gagalarındaki bazı hücrelerin pusula işlevi gördüğünü ve bu durumun kuşların uzun ve karmaşık rotalarda yaptıkları yolculuklarda yön bulmalarına yardımcı olduğunu düşünüyordu. Fakat yakın zamanda yapılan bir araştırma, kuşların yönlerini kolaylıkla bulabilmesini sağlayan şeyin gözlerinde bulunan bir protein olduğunu gösterdi.
ABD’deki Utah Sağlık Üniversitesinde çalışan bir grup araştırmacının yaptığı çalışmalar, Clostridia (20-30 ayrı bakteriyi içine alan bir sınıf) ba
Dünyanın birçok yerinde bulunan kırlangıçkuyruklar yaklaşık 560 türe sahip bir kelebek ailesidir. İsimlerini, bazı türlerin kanatlarının altındaki kuyruğa benzer uzantılardan alırlar. Çoğunlukla tropik bölgelerde yaşarlar.
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / ANKARA
0312 298 95 24
E-Posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
