Türkiye’nin Balon Balıkları

Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir. Kendi karasularımızda çok sayıda farklı canlı türü yaşar. Bunun yanı sıra Akdeniz ve Kızıldeniz’den birçok tür denizlerimize ulaşır. Kızıldeniz’den sularımıza ulaşan türlerden biri de balon balıkları.

Kızıldeniz kökenli balon balıklarının bazıları zehirli olabiliyor. Bu türlerden biri gümüş yanaklı balon balığı. Bu balıklar özellikle üreme dönemlerinde etkisi daha fazla olan zehir salgılayabiliyor.

Balon balıklarının derileri pulsuz ve serttir. Bazı türlerinin derilerinin üzerinde küçük iğneye benzer yapılar bulunur. Karın yüzgeçleri yoktur. Sırt yüzgeçleri ise kısadır. Yaralandıklarında ya da korktuklarında av olmamak için karınlarını su ile doldurarak kurbağa gibi şişirebilirler. Bu şekilde normal boyutlarının birkaç katına çıkarak avcıları tarafından yenilemez hâle gelirler. Derilerinde veya karaciğerlerinde salgıladıkları zehir ise hem insanlar için hem de avcı hayvanlar için öldürücü olabilir. Bu balıkların zehir seviyeleri türe, yaşadıkları bölgeye veya mevsime göre değişiklik gösterir.

Gümüş yanaklı balon balıklarının boyları genellikle 4 cm kadar olmasına rağmen kayıt edilen en uzun boylu balık 11 cm olarak ölçülmüştür. Bu balığın kayıtlara geçen kütlesi ise 7 kg’dır. Gümüş yanaklı balon balıkları 100 metreye kadar olan derinliklerde kumlu veya çamurlu zeminlerde yaşar. Dipteki yengeç ve karideslerle beslenirler.

Ülkemizde yaşayan bir başka balon balığı türü ise cüce balon balığı. Cüce balon balıklarının boyu 13 cm kadar olabilir. Bu tür 57 metreye kadar olan derinliklerde resif kenarlarında bulunur. Gümüş yanaklı balon balıkları gibi denizin dibinde yaşayan cüce balon balıkları zaman zaman kumu oyarak yuva yapar.

Kaynaklar:

• Gözcelioğlu, B., “Türkiye Doğası Balon Balıkları”, Bilim ve Teknik, Sayı 477, s.96, 2007.
• https://www.iucnredlist.org/species/193703/2263034
• https://www.iucnredlist.org/species/166947/57282334
• https://www.fishbase.in/summary/26639
• https://www.fishbase.se/summary/4761