Ağustos Ayında Gökyüzünde Neler Görebilirsiniz?

Merkür, ağustos ayında, yıl içinde gün doğumundan önce gözlemlendiği zamanlar arasında en parlak görünümde. Jüpiter ve Satürn ise Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görülebilir. Güneş’in arkasından geçmeye hazırlanan Venüs ve Mars bu süreçte Güneş’in parlaklığı nedeniyle birkaç ay boyunca görülemiyor.

Merkür, 10 Ağustos’ta en büyük batı uzanımı konumuna geliyor. Güneş ile aralarındaki açısal mesafenin en fazla olduğu bu tarih Merkür gözlemi için hayli uygun. Ağustos ayının ortalarında Merkür’ü Güneş’in doğuşundan önce doğu ufkunun üzerinde, İkizler Takımyıldızı’nın iki parlak yıldızı Polluks ve Kastor’un yakınlarında bulabilirsiniz.

Jüpiter ağustos ayında gece yarısından önce gökyüzünün en parlak gökcisimlerinden. Jüpiter’i ay boyunca Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’le birlikte görebilirsiniz. Ayrıca Jüpiter’in uydularından Io, Europa, Ganymede ve Callisto’yu basit bir teleskop yardımıyla gözlemleyebilirsiniz.

Gece yarısından önce gökyüzünde olan diğer gezegen Satürn. Çaydanlığa benzeyen şekliyle gökyüzünde tanıyabileceğiniz Yay Takımyıldızı’ndaki Satürn’ü, çaydanlığın kulpunun yakınında bulabilirsiniz.

9 Ağustos’ta Jüpiter ile gökyüzünde birbirine yakın görünen Ay ilerleyen günlerde Akrep Takımyıldızı’ndan Yay Takımyıldızı’na doğru hareket ediyor ve 12 Ağustos’ta Satürn’le yakınlaşıyor.

Perseid Göktaşı Yağmuru

2019’un önemli göktaşı yağmurlarından biri olan Perseid göktaşı yağmuru 12-13 Ağustos’ta en yüksek etkinliğe ulaşıyor. Bu tarihte ışık kirliliğinden uzak bölgelerde saatte 60 göktaşı görülebilir. Göktaşlarının gökyüzünde ortaya çıktığı yeri, kuzeydoğu ufkunun üzerinde Kahraman (Perseus) Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz. Ancak bu tarihte Ay dolunay evresine yaklaştığından göktaşlarının fark edilmesini zorlaştırabilir. Perseid göktaşı yağmuru, temmuz ayının sonu ile ağustos ayının ortası arasında etkinliğini devam ettirdiği için bu aralıkta Ay’ın yeniay evresine yakın olduğu zamanlarda göktaşlarını görmeyi deneyebilirsiniz.

Swift-Tuttle Kuyrukluyıldızının Dünya’ya Çarpma İhtimali

E. E. Barnard - Swift-Tuttle kuyrukluyıldızı

Perseid göktaşı yağmurunun kaynağı 109P/Swift-Tuttle kuyrukluyıldızı. Swift-Tuttle kuyrukluyıldızı 1862’de ABD’li gökbilimciler Lewis Swift ve Horace Tuttle tarafından keşfedildiği için bu şekilde isimlendirildi. Kuyrukluyıldız, Güneş etrafındaki yörüngesini 133 yılda tamamlıyor. Swift-Tuttle kuyrukluyıldızının çapı yaklaşık 26 kilometre yani dinozorları yok ettiği düşünülen göktaşının yaklaşık 2,5 katı büyüklüğünde ve yaklaşık dört kat daha hızlı hareket ediyor.

Swift-Tuttle kuyrukluyıldızı, Güneş etrafındaki yörünge hareketi sırasında düzenli aralıklarla Dünya’nın yakınından geçiyor. Örneğin 1992’de Dünya’nın 177 milyon kilometre yakınından (Dünya ile Güneş arasındaki mesafe 150 milyon kilometredir) geçmişti. Peki, Swift-Tuttle kuyrukluyıldızı bir gün Dünya’ya çarpabilir mi?

Yapılan hesaplamalara göre kuyrukluyıldız 14 Ağustos 2126’da Dünya’nın yaklaşık 23 milyon kilometre yakınından geçecek. Swift-Tuttle kuyrukluyıldızı ile Dünya arasındaki en yakın karşılaşma ise Swift-Tuttle’ın Dünya’nın yaklaşık 1,6 milyon kilometre yakınından (Dünya ile Ay arasındaki mesafenin yaklaşık dört katı) geçeceği tahmin edilen 15 Temmuz 4479’te gerçekleşebilir. Ancak bu durumda bile kuyrukluyıldızın Dünya’ya çarpma olasılığı milyonda bir düzeyinde.

Kaynaklar:

• 2019 Gök Olayları Yıllığı, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
• https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html
• https://www.amsmeteors.org/meteor-showers/meteor-shower-calendar/#Perseids
• http://www.as.wvu.edu/~jel/skywatch/swfttle.html
• https://www.esa.int/spaceinimages/Images/2018/07/The_cautionary_tail_of_Comet_Swift_Tuttle"
• Chambers, J. E., “The Long-Term Dynamical Evolution of Comet Swift-Tuttle”, Icarus, Cilt 114, Sayı 2, s. 372-386, 1995.