Kalay
Kalay
Konserve kutuları çeliğin kalayla kaplanmasıyla üretilir.
Kalay, periyodik tablonun 5. periyodunun 14. grubunda yer alan bir elementtir. Kalayın atom numarası 50'dir. Kalay, Sn sembolü ile gösterilir ve metaldir.
Kalayın Tarihçesi ve Kullanım Alanları
Kalayın simgesi (Sn) Latincede "kalay" anlamına gelen stannum kelimesine dayanır.
MÖ 2100'lü yıllarda keşfedildi.
Yumuşak ve esnek bir metaldir. 13 °C'nin altındaki sıcaklıklarda toz hâline gelir.
Zehirli değildir. Ancak kalay içeren organik bileşikler zehirli olabilir ve dikkatli kullanılmalıdır.
Başlıca kaynağı, kasiterit (kalay oksit) cevherleridir. Çin, Tayland ve Endonezya’yı içine alan “kalay kuşağı”nın yanı sıra Peru, Bolivya ve Brezilya’da da çıkarılır.
Çeşitli metaller, aşınmaya karşı kalayla kaplanır. Örneğin konserve kutuları çeliğin kalayla kaplanmasıyla üretilir.
Niyobyum ve kalay içeren bir alaşım, süperiletken mıknatıslarda kullanılır.
Birçok pencere camı, düz bir yüzey oluşturmak için, erimiş camın erimiş kalayın üzerine dökülmesiyle üretilir.
Bazı kalay bileşikleri gemilerde ve botlarda kabuklu deniz canlılarına karşı koruyucu boya olarak kullanılır. Ancak çok düşük miktarda kullanılsa bile deniz canlılarına zarar verdiği için bu bileşiklerin kullanımı pek çok ülkede yasaktır.
Önemli izotopları:
120Sn
Elektron dizilimi:
[Kr]4d105s25p2
Yoğunluk (g/cm3):
7,287
Atom yarıçapı (Å):
2,17
Elektron ilgisi (kj/mol):
107,298
Oda sıcaklığındaki hâli:
Katı
Erime noktası (°C):
231,928
Kaynama noktası (°C):
2586
Elektronegatifliği:
1,96
Keşif yılı:
MÖ 2100
İyonlaşma Enerjileri
708,581
1411,793
2943,054
3930,332
6973,96
-
-
-