Niyobyum
Niyobyum
Yer kabuğunda tantal, demir ve manganez elementleri ile birlikte oluşturduğu minerallerin içinde bulunur.
Niyobyum, periyodik tablonun 5. periyodunun 5. grubunda yer alan bir elementtir. Niyobyumun atom numarası 41'dir. Niyobyum, Nb sembolü ile gösterilir ve metaldir.
Niyobyumun Tarihçesi ve Kullanım Alanları
Adını Yunan mitolojisindeki Kral Tantalus’un kızı Niobe’den alır.
1801’de İngiliz kimyacı Charles Hatchett kolombo tantalit olarak isimlendirilen mineralde (Koltan olarak da isimlendirilir) yeni bir element keşfetti. Ancak elementi mineralden ayrıştırmadı. 1844’te Alman kimyacı Heinrich Rose kolombo tantalit mineralinin tantal ve başka bir elementten oluştuğunu keşfetti. Bu yeni elementi niyobyum olarak isimlendirdi.
Gümüşi renkte, yumuşak ve dövülerek şekillendirilebilen bir metaldir.
Yüzeyinde oluşan oksit tabakası niyobyumun korozyona (kimyasal olarak aşınmaya) karşı dirençli olmasını sağlar.
Yer kabuğunda tantal, demir ve manganez elementleri ile birlikte oluşturduğu minerallerin içinde bulunur.
Süperiletken özellik gösterir. Bu nedenle parçacık hızlandırıcılardaki (örneğin CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcı’da) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) cihazlarındaki süperiletken mıknatıslarda kullanılır.
Niyobyum oksit, kırılma indisini artırmak amacıyla cama eklenir. Böylece daha ince merceklerden yapılan gözlük camları üretilebilir.
Niyobyum ve zirkonyum alaşımları zehirli olmadığından ve bağışıklık sisteminin tepki vermesine neden olmadığından dişçilikte dolgu malzemesi olarak ve vücuda yerleştirilen implantların üretiminde kullanılır.
Önemli izotopları:
93Nb
Elektron dizilimi:
[Kr]4d45s1
Yoğunluk (g/cm3):
8,57
Atom yarıçapı (Å):
2,18
Elektron ilgisi (kj/mol):
88,381
Oda sıcaklığındaki hâli:
Katı
Erime noktası (°C):
2477
Kaynama noktası (°C):
4741
Elektronegatifliği:
1,6
Keşif yılı:
1801
İyonlaşma Enerjileri
652,13
1351
2415,99
3695,4
4877,33
9847,004
12.061
-