Skandiyum

Skandiyum, periyodik tablonun 4. periyodunun 3. grubunda yer alan bir elementtir. Skandiyumun atom numarası 21'dir. Skandiyum, Sc sembolü ile gösterilir ve metaldir.

Skandiyumun Tarihçesi ve Kullanım Alanları 

Adını İskandinavya’dan alır.

1869’da Dimitri Mendeleyev kalsiyum ve titanyumun atom ağırlıkları (40 ile 48) arasında doldurulması gereken bir boşluk olduğuna dikkat çekti. Ona göre ağırlığı bu iki değerin arasında olması gereken bir başka element bulunmalıydı ve bu elementin oksidi X₂O₃ biçiminde olabilirdi. Skandiyum elementi ilk olarak 1879’da İsveç’teki Uppsala Üniversitesinden Lars Fredrik Nilson tarafından öksenit mineralinden ayrıştırılarak elde edildi. Oksidi Mendeleyev’in öngördüğü gibi Sc₂O₃ biçimindeydi.

Kansere neden olduğu düşünülse de bu görüş henüz ispat edilebilmiş değil.

Skandiyuma yeryüzünün çok farklı coğrafyalarında rastlanır. 800’den fazla mineralde çok az miktarlarda bulunur. Özellikle İskandinavya’da bulunan çok nadir bir mineral olan tortveititin temel bileşenlerindendir.

Genellikle bilimsel araştırmalarda kullanılır. Bununla birlikte yoğunluğu neredeyse alüminyum kadar düşük ve kaynama noktası alüminyuma göre çok daha yüksek olduğu için alüminyumla oluşturduğu alaşımlar savaş uçaklarında, profesyonel bisiklet iskeletlerinde ve bazı diğer spor ekipmanlarında kullanılır.

Skandiyum iyodür, cıva buharlı lambalarda gün ışığına yakın renk vermesi için kullanılır. Gece vakti veya iç mekânlarda çekim yapılırken gün ışığı etkisi oluşturmada bu lambalardan faydalanılır.

Radyoaktif skandiyum-46 izotopu petrol rafinelerinde çeşitli kırılma hareketlerinin takibi ve ayrıca yer altında bulunan tesisatlardaki sızıntıların tespiti için kullanılır.