Prof. Dr. Hüseyin Sarı
Havaların soğumasıyla birlikte doğa kabuğuna çekilir ve yeryüzü -özellikle de yüksek kesimler- karla kaplanır. Bu durum kışın doğayı keşfedemeyeceğimiz anlamına gelmemeli. Kış mevsiminde de doğada yapabileceğimiz farklı etkinlikler var: Örneğin kayak ve kar kaykayı (snowboard) gibi etkinliklerin yanı sıra karda yürüyüş yapabilir ve doğanın kış halini keşfedebiliriz.
Kış yürüyüşleri de yaz aylarında yapılan doğa yürüyüşleri kadar keyifli ve görsel açıdan zengindir. Ancak kışın doğa yürüyüşü yaparken kış mevsimindeki koşulları göz önünde bulundurmamız, buna göre bazı temel bilgilere sahip olmamız ve belirli kuralları gözetmemiz gerekir. Aksi takdirde tehlikeli sonuçlar doğurabilecek durumlar ortaya çıkabilir.
Önceki yazılarımızda bahar ve yaz aylarında yapılabilecek doğa yürüyüşleri ve kullanılan temel ekipmanlar hakkında bilgiler paylaşmış, keyifli ve güvenli bir etkinlik için bazı ipuçları vermiştik. Kışın yapılacak doğa yürüyüşleri için bu bilgilerin yanı sıra mevsime yönelik bazı ek bilgilere ve malzemelere ihtiyacımız olacak.
Kışın Yapılacak Doğa Yürüyüşü için Gereken Malzemeler
Kışın doğa yürüyüşü planlarken yaz aylarında yapılan etkinliklerden farklı olarak havanın soğuk olacağını, yürüyüşün bir kısmının ya da tamamının kar üstünde yapılacağını, buna bağlı olarak yürüyüş tempomuzun normalden daha yavaş olacağını ve günlerin yaza göre daha kısa olduğunu göz önünde bulundurmamız gerekir.
Karlı Zeminde Yürüyüş Yaparken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Karda yürümek normal bir doğa yürüyüşünden daha yorucudur. Kar yürüyüşünün zorluğu karın sertliğine ve kalınlığına bağlı olarak değişir. Karda yürüme tekniklerini bilirsek daha az enerji harcayarak ve fazla terlemeden güvenli bir şekilde yürüyebiliriz. Doğada yürüyüş kuralları kar yürüyüşlerinde de geçerlidir. Tek sıra halinde yürümemiz karlı zeminde daha da önemlidir. Yürüdüğümüz zemin yumuşak ve kalın karla kaplıysa önümüzdeki yürüyüşçünün açtığı ayak izlerine basarak yürümek gerekir. Bu sayede daha az enerji harcar ve daha az yoruluruz.
İz açan ekip lideri grubun geri kalan üyelerini dikkate alarak adımlarını ekipteki en kısa adımlı kişiye göre ayarlamalıdır. Karda iz açarak ilerleyen ekibin başındaki kişi çok çabuk yorulacağı için dönüşümlü olarak öndeki yürüyüşçünün değiştirilmesi gerekir.
Kışın havanın soğuk olması daha az su içeceğimiz anlamına gelmemeli; tam tersine soğuk ve rüzgârlı havada sıvı kaybı yazın yapılan doğa etkinliklerinden daha fazladır. Bu nedenle yürüyüş sırasında bol bol su içmeyi ihmal etmemek gerekir. Yanımızda taşıdığımız su soğuk olacağından bu suyu doğrudan değil, termosta taşıdığımız sıcak su ile ılıtarak içmemiz gerekir. Böylece hem vücut sıcaklığımızı korur hem de daha çok su içebiliriz.
Kış Yürüyüşlerinde Güvenlik
Doğa yürüyüşlerini genellikle güvenli bölgelerde yapsak da kışın çığ olasılığını her zaman göz önünde bulundurmamız gerekir. Özellikle ağaçsız, eğimin ve kar kalınlığının fazla olduğu bölgelerde çığ düşme riski yüksektir. Bu nedenle bu gibi yerlerde dikkatli yürümek gerekir. Yürüdüğümüz bölgeyi tanımak ve kar yağmadan önceki halini görmüş olmak çığ riski konusunda tahminde bulunmamıza yardımcı olabilir.
Kış yürüyüşlerinde dikkat etmemiz gereken bir diğer önemli konu da hipotermidir. Hipotermi vücudun ısı kaybetmesi sonucu vücut sıcaklığının belirli bir değerin altına düşmesi nedeniyle meydana gelir. Önlem alınmazsa hipotermi çok ciddi sağlık problemlerine sebep olabilir. Yeterince kalın giyinmez veya ıslanan kıyafetlerimizi değiştirmeden uzun süre ıslak kıyafetlerle etkinliğe devam edersek ısı kaybı çok daha fazla olur ve hipotermiye yakalanma riski artar. Bu nedenle yanımızda mutlaka yedek kıyafetler bulundurmalı, ısı kaybının fazla olduğu el, boyun ve yüzümüzü soğuktan koruyacak şekilde iyice örtmeliyiz.
Yeryüzünün %29’unu karalar, %71’ini de sulak alanlar oluşturur. Sulak alanların %97’si ise okyanuslardır. Bu kadar geniş bir alanı kaplayan okyanusların kirlenmesi özellikle son otuz yılı aşkın bir süredir deniz canlıları için büyük bir tehdit oluşturuyor.
Doğada karşılaştığımız olağanüstü güzellikteki bir manzarayı ölümsüzleştirmek için fotoğrafını çekmek isteriz. Bu nedenle doğa fotoğrafçılığı en sevilen fotoğraf konularından biridir. Biz de havaların ısınmaya başladığı ve doğa etkinliklerine daha fazla zaman ayırabileceğiniz nisan ayında objektiflerinizi çevrenizdeki etkileyici doğa manzaralarına odaklamanızı istiyoruz.
Hava kirliliğine sebep olan birçok gaz vardır. Bu gazlar çoğunlukla kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların yakılması, tarım ilaçları, şehirleşme sonucu artan katı atıklar ve volkanik aktiviteler sonucu doğaya salınır.
Doğa yürüyüşüne çıkarken yanımıza alacağımız bir fotoğraf makinesi etkinliğimizin sadece o gün ile sınırlı kalmamasını, tanık olduğumuz güzel manzaraların hafızalarımızda uzun süre canlılığını korumasını sağlayabilir.
Prof. Dr. Levent Kurnaz Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde küresel ısınmanın iklim olayları üzerindeki etkisini açıklıyor.
Kışın yapılacak doğa etkinliklerinde yazın kullandığımız ekipmanlara bazı ilaveler yapmamız gerekir. Bunlardan en önemlileri termos, tozluk, güneş gözlüğü, eldiven ve başımızı korumak için bere veya kar maskesidir (balaklava).
Eskiden beri insanlar tarafından değerli bir mücevher olarak kullanılan doğal incilerin çoğunun kaynağı denizde yaşayan istiridyelerdir. İstiridyeler yumuşakçalar şubesinde yer alan, denizde yaşayan kabuklu canlılardır.
İlki 2017 yılında gerçekleştirilen Antarktika yolculuğumuzun üçüncüsü 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında 17 kişilik Türk araştırma ekibi Antarktika’ya doğru yola çıktı.
Uluslararası bir araştırma grubunun Proceedings of The National Academy of Sciences (USA)’da yayımladığı sonuçlar, Antarktika’daki yıllık buz kütlesi kaybının 40 yıl öncesine göre altı kat arttığını gösteriyor.
Finlandiya’da bir şirket ahşap işlenirken ortaya çıkan talaş ve yenilenebilir doğal bir yapıştırıcının birleşiminden oluşan ve biyolojik olarak çözünebilen bir malzemeden pipet üretti.
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / ANKARA
0312 298 95 24
E-Posta: bilim.genc@tubitak.gov.tr
0312 222 83 99
0312 221 18 60
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
