Beynin Büyüklüğü ile Zekâ Arasında Bir İlişki Var mıdır?
İnsanların yeryüzünde yaşayan en başarılı tür olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İnsanlar gibi dünyanın dört bir tarafına yayılmış, yaşadığı çevreye kısmen de olsa hâkim olmayı başarabilmiş başka bir tür daha yok.
İnsanların bu kadar başarılı olabilmesinin sebebi haklı olarak diğer türlere göre daha zeki olması ile ilişkilendirilir. Yanlış olan bir kanı ise insanların diğer canlılara göre daha zeki olmasının beyinlerinin büyüklüğüne bağlanmasıdır.
Beynin büyüklüğü ile zekâ arasında doğrusal bir ilişki yoktur. Bir insanın kısa boylu hatta cüce olduğu için beyninin küçük olması daha az zeki olacağı anlamına gelmez. Bunu insan dışındaki türleri inceleyerek de anlayabiliriz. Örneğin yunusların beyinleri -yaklaşık 1400 gram- insanların beyinleri ile hemen hemen aynı büyüklüktedir. Fakat görece olarak zeki canlılar olmalarına rağmen yunusların insanlar kadar zeki oldukları söylenemez. Sekiz kilogramlık beyne sahip balina türlerinin ise genel olarak yunuslar kadar zeki olmadığı düşünülür. Balinalara göre çok daha zeki olduğu düşünülen orangutanların beyni ise yaklaşık olarak sadece 400 gramdır.
Bir canlının daha zeki olmasını sağlayan şey beynin büyüklüğü değil, beynin kütlesinin canlının toplam kütlesine oranıdır. Yaklaşık olarak yetmiş kilogram olan bir insanda bu oran bire elli iken, diğer memeli hayvan türlerinde bire yüz seksene kadar düşer. Kuşlarda ise beynin kütlesinin canlının toplam kütlesine oranı yaklaşık olarak sadece bire iki yüz yirmidir.
Beynin kütlesinin canlının toplam kütlesine göre büyük olması, beynin daha büyük kısmının hafıza, düşünce, iletişim gibi entelektüel çaba gerektiren işlere odaklanmasını sağlar. Bu da canlının daha zeki olmasına sebep olur.
Kaynak:
