Yer bilimcilere göre dünya üzerinde en fazla 10 büyüklüğünde bir deprem olabilir. Bir depremin büyüklüğü fayın kırılması sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsüdür. Açığa çıkan enerjinin büyüklüğü ise kırılan fayın uzunluğu ve derinliğine bağlıdır. Yer bilimciler dünya üzerinde aletsel büyüklüğü 10’dan büyük olan bir depreme yol açabilecek bilinen bir fay olmadığını belirtiyor.

Kaynaklar:

• https://www.usgs.gov/faqs/can-megaquakes-really-happen-magnitude-10-or-larger
• https://www.quora.com/Theoretically-at-what-magnitude-would-the-largest-natural-earthquake-be
• https://www.japantimes.co.jp/news/2012/12/15/national/magnitude-10-temblor-could-happen-study/
• https://www.livescience.com/largest-earthquake-possible
• https://www.sciencefocus.com/planet-earth/what-is-a-magnitude-10-earthquake-like/

Hacimsel olarak dünyanın en büyük tatlı su gölü olan Baykal Gölü, yerin yüzeyinde bulunan sıvı hâldeki tatlı suyun yaklaşık %20’sini barındırıyor. Baykal Gölü aynı zamanda dünyanın en yaşlı (~25 milyon yaşında) ve en derin (~1.625 metre) gölü. Dünyanın yüzey alanı açısından en büyük gölü olan Hazar Denizi ise 371.000 kilometrekarelik bir alanı kaplıyor.

Kaynaklar:

• https://whc.unesco.org/en/list/754/
• https://www.worldatlas.com/articles/the-largest-lakes-in-the-world-by-volume.html
• https://www.britannica.com/list/9-of-the-worlds-deepest-lakes
• https://geology.com/records/largest-lake.shtml
• https://earthobservatory.nasa.gov/images/150452/the-caspian-seas-shrinking-coastline 

Acil müdahale ekiplerinin yararlıların vücut sıcaklıklarını korumak amacıyla kullandıkları termal battaniyeler, ilk defa NASA tarafından 1964’te uzay araçlarının ısı yalıtımını sağlamak amacıyla geliştirildi.

İnsan vücudu kızılötesi dalga boyunda radyasyon yayarak ısı kaybeder. Yalıtkan özellikteki ince plastik tabakanın yüzeyinin yansıtıcı özellikte metalle kaplanmasıyla üretilen termal battaniyeler, insan vücudundan yayılan kızılötesi dalga boyundaki ışınları yani termal radyasyonu %90 oranında geri yansıtarak vücudun ısı kaybetmesini engeller.

Depremin büyüklüğü, depremin kaynağında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsüdür. Depremin büyüklüğü, ölçümün nerede yapıldığına bağlı olarak değişmez. Depremin şiddeti ise depremin yeryüzünün belirli bir noktasında sebep olduğu sallanmanın gücünü ifade eder. Bu nedenle depremin şiddeti, depremin merkez üssünden uzaklığa bağlı olarak değişir.

Kaynaklar:

• https://www.usgs.gov/programs/earthquake-hazards/earthquake-magnitude-energy-release-and-shaking-intensity
• http://www.sismo.sakarya.edu.tr/deprem_buyukugunun_belirlenmesi.htm

Vecihi Hürkuş, kendisinin ürettiği Türkiye’nin ilk yerli uçağı olan Vecihi K-VI ile ilk uçuşunu 28 Ocak 1925’te İzmir’de gerçekleştirdi. İmalatında Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlardan kalan havacılık ekipmanlarının da kullanıldığı Vecihi K-VI’nın gövdesi, kanatları, dümenleri ve diğer bütün kısımları yerli olarak tasarlandı ve üretildi.

Kaynaklar:

• https://www.thk.org.tr/vecihi_hurkus
• https://tayyarecivecihi.com/vecihi-hurkus/hurkusun-kullandigi-102-tip-ucak/ilk-turk-ucagi-vecihi-k-vi/
• https://www.aa.com.tr/tr/portre/bastayyarecinin-kaleminden-ilk-yerli-ucagin-hikayesi/1716114
   

Yeterli miktarda uyuyanlara kıyasla uyku bozukluğu yaşayan kişilerde, açlık hormonu olarak bilinen ghrelin seviyesi daha yüksekken tokluk hormonu olarak bilinen leptin seviyesi daha düşüktür. Yani az uyumak kilo almanıza sebep olabilir.

Kaynaklar:

• https://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.0010062
• https://www.scientificamerican.com/article/sleep-deprivation-tied-to/

1972’deki Apollo 17 görevi sırasında, Ay yürüyüşünden sonra uzay aracına dönen astronot Harisson Schmitt’te kıyafetlerini kaplayan Ay tozları nedeniyle göz sulanması, burun tıkanıklığı, hapşırık gibi nezleye benzeyen belirtiler görüldü. Çünkü Ay’ın yüzeyini kaplayan toz parçacıkları Dünya’daki toz parçacıkları gibi yuvarlak değildir, toz parçacıklarının kenarları keskindir. Bu nedenle astronotların gözlerini, solunum yollarını ve akciğerlerini tahriş edebilir.

Kaynaklar:

• https://sservi.nasa.gov/articles/video-the-dangerous-truth-behind-lunar-dust/
• https://www.nationalgeographic.co.uk/space/2019/01/10-amazing-facts-about-the-moon
• https://www.nasa.gov/exploration/home/30jan_smellofmoondust.html?utm_source=TWITTER&utm_medium=NASAhistory&utm_campaign=NASASocial&linkId=192337740

Yeni Zelanda’nın Auckland şehrinin üzerine yılda 74 ton mikro ölçekte plastik parçacığı yağıyor. Bu, yaklaşık 30 milyon plastik şişeye eş değer. Auckland’da atmosferdeki mikroplastik miktarının bu kadar yüksek olmasında, okyanus sularıyla taşınan mikroplastiklerin Hauraki Körfezi’nde dalgaların kıyaya vurması sonucu havaya karışmasının rolü olduğu düşünülüyor.

Kaynaklar:

• https://www.auckland.ac.nz/en/news/2022/12/12/microplastics-in-air.html
• Becerril-Arreola, R., Bucklin, R.E., “Beverage bottle capacity, packaging efficiency, and the potential for plastic waste reduction.”, Scientific Reports, Cilt 11, Makale no: 3542, 2021.

Günümüzde yaklaşık %80’i buzullarla kaplı olan Grönland’da iki milyon yıl önce söğüt, huş, kavak ve sedir ağaçları vardı. Ayrıca ren geyikleri, mamutlar, yaban tavşanları ve kazlar yaşardı. Yani geçmişte Grönland bugünkünden çok farklı bir doğaya ve biyoçeşitliliğe sahipti.

Kaynaklar:

• https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gronlandin-iki-milyon-yil-onceki-biyocesitliligi
• Johnsen, , I. ve Heide-Jørgensen, H., “The Natural Environment and Its Biodiversity in Greenland During the Present Climate Change”, Bölüm 15, 2021.
• https://natur.gl/wp-content/uploads/2019/07/55-Biodiversity_of_Greenland.pdf
• https://www.britannica.com/place/Greenland-Ice-Sheet

Uzay kıyafeti olmayan bir insan uzayda ancak 15 saniye hayatta kalabilir. Uzayda vakum ortamı, yüksek enerjili radyasyon, oksijensiz ortam, çok düşük ve çok yüksek sıcaklıklar gibi farklı zorlayıcı koşullar olsa da bu durumun temel nedeni boğulma. Çünkü vakum ortamında akciğerlerdeki hava hemen dışarı verilmezse aniden genişleyerek akciğerlerin hasar görmesine neden olur. Ayrıca vakum ortamında oksijen kan dolaşımında dışarı yayılır ve beyne oksijen ulaşmadığı için 15 saniye içinde bilinç kaybı ortaya çıkar ve ardından beyin ölümü gerçekleşir.

Kaynaklar:

• https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2013/space-human-body/
• https://sites.psu.edu/siowfa16/2016/09/11/can-humans-survive-in-space-without-a-spacesuit/
• https://www.sciencefocus.com/space/what-would-happen-if-you-were-in-space-without-a-spacesuit/
• https://www.scientificamerican.com/article/survival-in-space-unprotected-possible/

Ağaçlar arasında yürümek ve ormanda zaman geçirmek, bir bağışıklık hücresi türü olan doğal öldürücü hücrelerin sayısını ve etkinliğini artırarak kansere ve enflamasyona karşı vücudu koruyor. Ayrıca kortizol seviyesini, kan basıncını ve kalp atım hızını düşürerek kalp-damar hastalıkları riskini azaltıyor. Orman havası almak olarak bildiğimiz bu olgu, bir tür ekolojik tedavi yani ekoterapi olarak kabul ediliyor.

Kaynaklar:

• Li, Q. ve ark., "Forest bathing enhances human natural killer activity and expression of anti-cancer proteins", International Journal of Immunopathology and Pharmacology, Cilt 20, Sayı 2, s. 3-8, 2007.
• Park, B. J. ve ark., "The physiological effects of Shinrin-yoku (taking in the forest atmosphere or forest bathing): evidence from field experiments in 24 forests across Japan", Environmental Health and Preventive Medicine, Cilt 15, Makale no: 18, 2010.
• https://www.nationalgeographic.com/travel/article/forest-bathing-nature-walk-health

Hunga Tonga-Hunga Ha’apai Yanardağı, 15 Ocak 2022’de patladı ve açığa çıkan kül ve gazlar 57 kilometre yükseğe çıkarak atmosferin mezosfer katmanına ulaştı. Daha önce kayıtlara geçmiş hiçbir yanardağ patlamasının dumanı bu yüksekliğe ulaşmamıştı.

Büyük yanardağ patlamaları sonucu açığa çıkan kül, toz ve gazlar atmosferin bileşimini etkileyebiliyor.

Kaynaklar:

• https://www.science.org/doi/10.1126/science.abo4076
• https://www.ox.ac.uk/news/2022-11-04-tonga-volcano-had-highest-plume-ever-recorded-new-study-confirms
• https://earthobservatory.nasa.gov/images/149347/hunga-tonga-hunga-haapai-erupts
• https://earthobservatory.nasa.gov/images/149474/tonga-volcano-plume-reached-the-mesosphere
• https://scied.ucar.edu/learning-zone/atmosphere/layers-earths-atmosphere
• https://volcano.oregonstate.edu/faq/how-high-can-lava-shoot-air

Dünyanın en sıcak yeri, ABD’deki Ölüm Vadisi’dir. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) verilerine göre, bugüne kadar yeryüzünde ölçülen en yüksek hava sıcaklığı değeri 10 Temmuz 1913’te ABD’nin California eyaletinde bulunan Ölüm Vadisi’nde 56,7 ºC olarak kayıtlara geçti. Etrafı yüksek dağlarla çevrili, dar ve uzun bir havza olan Ölüm Vadisi’nde, güneş ışınlarının etkisiyle ısınan yüzeylerden yayılan termal radyasyon, uzaya yayılamadan vadi içinde hapsolur.

Neptün ve Uranüs gibi buz devi gezegenlerin derinlerinde elmas yağmurları yağıyor olabilir. Bazı bilim insanlarına göre Neptün ve Uranüs gibi gezegenlerin derinlerindeki yüksek sıcaklık ve basınç koşullarında, buz devi gezegenlerde bol miktarda bulunan hidrokarbon bileşikleri parçalanabilir ve oluşan karbon atomları zamanla düzenli bir yapı oluşturarak elmasları ortaya çıkarabilir.

​Köpek balıklarında kemik bulunmaz. Köpek balıklarının iskeletleri, kemiğe göre çok daha hafif ve esnek olan kıkırdak yapıdadır. Bu sayede suyun içinde daha az enerji harcayarak yüzebilirler.

Zealandia dünyanın sekizinci kıtası olabilir. Bazı bilim insanları Pasifik Okyanusu’nun güneybatısında, Yeni Zelanda ve Yeni Kaldonya adalarını da kapsayan bölgede günümüzde %94’ü suyun altında olan Zealandia isimli bir kıtanın bulunduğunu düşünüyor. Geçmişte Gondwana süper kıtasının bir parçası olan Zealandia, Gondwana’nın parçalanması sonucu 85 milyon yıl önce oluştu. Zealandia günümüzde resmî olarak kıta değil, mikro kıta olarak kabul ediliyor.

Aralarında sadece 5 metre mesafe olan iki insanın Mars’ın yüzeyinde konuşarak iletişim kurması çok zordur. Ortalama yüzey sıcaklığı -63 °C olan, atmosferi %96 oranında karbondioksitten oluşan ve atmosferinin yoğunluğu Dünya’nınkinin yüzde biri kadar olan Mars’ın atmosferinde yüksek frekanslı sesler daha fazla soğurulur. Bu nedenle belirli frekanslardaki sesler zayıflayarak daha kısa sürede sönümlenir. Ayrıca ses Mars’ta Dünya’dakinden daha yavaş yayılır.

Uzay asansörünün yeryüzünden uzaya uzanan kablosunun yaklaşık 100.000 kilometre olması gerekiyor. Bu teknolojinin hayata geçmesinin önündeki en önemli engel ise bu uzunlukta, kendi ağırlığının etkisiyle kopmayacak bir malzeme bulmak.

Bilinen en güçlü ve hafif malzeme olan grafen, uzay asansörü teknolojisinin gerçekleşmesini sağlayabilir.

Güneş kendi etrafındaki bir turunu ekvator bölgesinde 25 Dünya günü, kutuplarda ise 36 Dünya gününde tamamlar.

Güneş’in kendi etrafındaki bir turunu tamamlama süresi yani bir Güneş günü sabit bir sayı ile verilemez. Çünkü Güneş’i oluşturan plazma, Güneş’in farklı bölgelerinde farklı hızlarda hareket eder.

Güneş, gök adamızın merkezi etrafındaki dönüşünü 230 milyon yılda tamamlıyor. Yaklaşık 4,6 milyar yaşında olan Güneş'in oluşumundan itibaren yörüngesini 20 defa tamamladığı düşünülüyor.