Grip Nasıl Öldürüyor?
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre grip, her yıl dünya genelinde 3-5 milyon insanın ciddi sağlık sorunları yaşamasına sebep oluyor.
Bu insanların 300.000-650.000 kadarı da ölüyor. Peki, grip virüsü tam olarak nasıl öldürüyor?
Grip virüsü, birkaç şekilde ölümcül olabiliyor. Birincisi, vücuda girip kendini çoğaltmaya başladıktan sonra bağışıklık sistemi grip virüsüne tepki veriyor. Virüsün bulunduğu dokulara gelen beyaz kan hücreleri, antikorlar ve yangısal (inflamatuvar) moleküller virüsle savaşmaya başlıyor. Bu sırada T hücreleri olarak adlandırılan beyaz kan hücreleri, virüse ev sahipliği yapan dokuları imha ederek tehlikeyi savuşturmaya çalışıyor. Bu süreç pek çok yetişkinde başarılı olsa da bazen bağışıklık sisteminin tepkisi aşırı olabiliyor. Akciğerlerde çok fazla miktarda dokunun imha edilmesi durumunda vücut hücreleri yeterli miktarda oksijenle beslenemiyor ve hasta ölebiliyor.
Bazı durumlarda grip virüsü doğrudan değil dolaylı olarak da ölüme sebep olabiliyor. Bağışıklık sisteminin grip virüsüyle savaşırken zayıflamasından yararlanan başka bir enfeksiyon öldürücü hale gelebiliyor. Bu süreç genellikle şu şekilde ilerliyor: Akciğerlerde enfeksiyona sebep olmuş bir bakteri vücudun diğer kısımlarına ve kana yayılıyor. O sırada grip virüsüyle savaşan bağışıklık sisteminin yeterli oranda tepki verememesi durumunda septik şok olarak adlandırılan, vücut genelindeki çok sayıda organda yangıya sebep olan ölümcül sağlık sorunu ortaya çıkıyor.
Grip virüsü zatürrenin dışında da pek çok komplikasyona sebep olabiliyor. Bunların bazıları -örneğin sinüs ya da kulak enfeksiyonları- görece hafif sağlık sorunlarıyken bazılarıysa çok daha ciddi olabiliyor. Örneğin kalpte, beyinde ya da kaslardaki yangılar gibi.
Grip virüsü çoğunlukla çocuklarda ve yaşlılarda ölümcül oluyor. Çocuklarda daha ölümcül olmasının sebebi, yetişkinlerinkinin aksine çocukların bağışıklık sisteminin tam olarak gelişmemiş olması. Bağışıklık sistemi, vücudu tehdit eden etkenlerle savaşmayı zaman içinde yavaş yavaş öğrenen karmaşık bir sistemdir. Bu yüzden çocukların bağışıklık sisteminin grip virüsüne karşı verdiği tepki her zaman en iyi tepki olmayabiliyor. Grip virüsünün yaşlılarda daha ölümcül olmasının nedeniyse bağışıklık sistemlerinin yaşlanmayla beraber giderek zayıflaması.
Kaynak:
- Jabr, Ferris, Scientific American, https://www.scientificamerican.com/article/how-does-the-flu-actually-kill-people/, 18 Aralık 2017.