Nasıl Astronot Olunur?
Astronotlar insanlı uzay araştırmalarında görev yapan kişilerdir. Astronotların sorumluluklarının uzayda yapmaları gereken işlerle sınırlı olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak bu kişiler astronot olmadan önce uzun ve zorlu bir eğitim sürecinden geçer.
Uzay araştırmaları denildiğinde aklımıza çoğunlukla ABD ve Rusya gelse de Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırmaları Ajansı (JAXA), Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi farklı ülkelerin uzay araştırmalarından sorumlu kuruluşları da uzaya astronot gönderiyor. Bu nedenle astronot olmak için gerekli şartlar ülkeden ülkeye değişebilir.
Astronot olmak için mühendislik, temel bilimler (fizik, kimya, biyoloji, matematik) ve bilgi teknolojileri alanında en az lisans derecesinde eğitim almış olmak gerekiyor. Astronotların çoğunun bu alanlarda yüksek lisans ya da doktora derecesi var.
Astronotların aynı zamanda uzaydaki zorlu koşullara (ağırlıksız ortam koşulları, ani basınç değişimleri gibi) dayanabilmesi için fiziksel ve psikolojik olarak sağlıklı olmaları gerekiyor.
Astronotların uzayda gerçekleştirecekleri görevlere göre sahip olmaları gereken özellikler değişebiliyor. Örneğin uzay araçlarını ve Uluslararası Uzay İstasyonu’nu (ISS) komuta eden astronotların belirli bir uçuş süresi tecrübesi olması gerekiyor. Örneğin NASA’da en az 1000 saat kaptan pilot tecrübesine sahip olma şartı bulunuyor. Ayrıca görme keskinliklerinin 20/20 olması (belirli büyüklükteki bir nesnenin 20 feet yani yaklaşık 6 metre uzaktan görülebilmesi), oturma durumunda tansiyonlarının 140/90 mmHg değerini aşmaması ve boylarının 1,60 m - 1,90 m arasında olması gerekiyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapacak astronotların iyi derecede İngilizce ve Rusça bilmesi tercih sebebi. Astronotların genellikle asker kökenli olduğu zannedilse de aslında astronot olmak için böyle bir koşul yok.
Astronot olmak için gerekli temel koşulları sağlayanlar başvuru yapabiliyor. Başvurusu kabul edilen adaylar psikolojik ve fiziksel bazı testlerden geçirildikten sonra mülakata alınıyor. Bu aşamaları geçen adaylar yoğun bir eğitim programına başlıyor. NASA’da eğitim süreci yaklaşık 2 yıl sürerken, ESA astronot adaylarının 40 aylık bir eğitim sürecini tamamlaması gerekiyor.
ESA’nın temel eğitimi yaklaşık 16 ay sürüyor ve bu süreçte astronot adayları aerodinamik, ağırlıksız ortam araştırmaları, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun üzerindeki sistemler, robot uygulamaları hakkında eğitim alıyor. Yaklaşık 1 yıl süren ileri düzey eğitimlerde ise ISS’ye kenetli farklı modüllerin ve ISS’ye mürettebat ve malzeme taşıyan Soyuz uzay araçlarının nasıl kullanılacağını ve kontrol edileceğini öğreniyorlar. Bunun dışında astronotlar belirli bir göreve özgü eğitimler de alabiliyor.
NASA’nın ve ESA’nın astronot başvurularıyla ilgili sırasıyla astronauts.nasa.gov/astro_lp.htm ve esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/European_Astronaut_Selection adreslerinden bilgi alabilirsiniz.
