Otopark Bariyeri Tasarlayalım

Bilmekte Fayda Var!

Bariyer Nedir, Ne İşe Yarar?

Günümüzde hemen hemen her otoparkta ve site girişinde bariyer sistemlerine rastlıyoruz. Güvenliğin yanı sıra araçların geçiş kontrolünü de sağlayan bariyerlerin kol uzunluğu kullanılan alanın genişliğine göre değişir. Aşağı ve yukarı hareket ederken bariyerin herhangi bir kazaya yol açmaması için üzerindeki ikaz lambası yanıp söner. 

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde bir otopark bariyeri tasarlıyoruz.

Nelere İhtiyacımız Var?

• 2 adet 9 cm x 27 cm boyutlarında duralit (18 cm x 27 cm boyutlarında tek parça duralit de kullanılabilir.)
• 1 adet 1,5 cm x 21 cm boyutlarında duralit
• 2 adet 1,5 cm x 1,5 cm x 18 cm boyutlarında tahta
• 1 adet 1,5 cm x 1,5 cm x 5 cm boyutlarında tahta 
• 1 adet 5 mm çapında, 6,5 cm uzunluğunda yuvarlak tahta çubuk
• 1 adet 1,5 cm uzunluğunda vida 
• 1 adet 0,5 cm uzunluğunda vida
• 1 adet 3 mm kalınlığında, 3,5 cm uzunluğunda metal mil 
• 1 adet plastik redüktörlü motor (Redüktör, bir dönme hareketinin devir-tork oranını dişliler yardımıyla değiştiren dişli sistemidir.)
• 1 adet plastik kablo bağı (plastik kelepçe)
• 1 adet 9 V’luk pil
• 1 adet 9 V’luk pil başlığı
• 1 adet LED ampul
• 1 adet konnektör (dişi)
• 1 adet 8 mm çapında, 6,5 cm uzunluğunda pipet
• 1 adet 8 mm çapında, 10 cm uzunluğunda pipet
• 1 adet raptiye
• 1 adet kulak temizleme çubuğu
• İletken kablo
• Elektrik bandı (kırmızı ve siyah renkli)
• Silikon tabancası ve silikon
• Oyuncak araba 
• Oyuncak insan modeli
• Çift taraflı bant
• Maket bıçağı
• Makas 
• Tornavida
• Cetvel
• Kalem
• Matkap 

Uyarı:

Ne Yapıyoruz?

Matkap ve tornavida kullanarak 9 cm x 27 cm boyutlarındaki duralitin birine, görseldeki gibi, düzeneğimizdeki parçaların bağlantılarını yaparken kullanacağımız delikler açalım.  

1,5 cm x 1,5 cm x 18 cm boyutlarındaki tahtaları, çift taraflı bant kullanarak, 9 cm x 27 cm boyutlarındaki duralitlerin alt kısmına yapıştırarak sabitleyelim.

Bu aşamada plastik redüktörlü motoru düzeneğimizin taban kısmına sabitliyoruz.

Motorun iletken kablo bağlantılarının yapıldığı bölüm ile zıt yönde bulunan beyaz bağlantı kısmını makas ile keselim.

Motoru çift taraflı bant ile 1,5 cm x 1,5 cm x 5 cm boyutlarındaki tahtaya sabitleyelim.

Kırmızı ve siyah iletken kablolardan beşer cm olacak şekilde iki parça keselim ve görseldeki gibi motora bağlayalım. Kırmızı kablonun (+) kutbu, siyah kablonun ise (-) kutbu temsil ettiğini aklımızda tutalım. 

Tahtaya yapıştırdığımız motoru düzeneğimizin taban kısmına vida ile sabitleyelim. Daha sağlam olması için plastik kelepçeyi tahta ve motora bağlayalım.

Konnektörü LED ampule takalım. LED ampulün (+) ucuna kırmızı iletken kabloyu, (-) ucuna siyah iletken kabloyu bağlayalım. Kabloları 10 cm uzunluğundaki pipeti kullanarak düzeneğin altına geçirelim. Pipeti de çift taraflı bant ile tahtaya sabitleyelim.

9 V’luk pil başlığından çıkan iletken kabloları düzenekteki delikten alt kısma geçirelim ve çift taraflı bant kullanarak pil başlığını duralite sabitleyelim.

Düzeneğimizin alt bölümündeki kırmızı ve siyah kabloların uçlarını kırmızı kablolar bir arada, siyah kablolar bir arada olacak şekilde birleştirelim. Uçlarını elektrik bandı ile yalıtkan hâle getirelim.

1,5 cm x 21 cm boyutlarındaki duralitin uç kısmında tornavida veya matkap ile 1 cm içeride kalacak şekilde 5 mm çapında bir delik açalım. Ayrıca duralitin kenarında görseldeki gibi maket bıçağı ile 0,5 cm’lik bir boşluk oluşturalım. Kırmızı elektrik bandını aralarında ikişer cm aralık olacak şekilde parçalar hâlinde duralite yapıştıralım.

Bu aşamada düzeneğimizin hareketli bölümünün bağlantılarını yapıyoruz. 

Kulak temizleme çubuğunun plastik kısmından 5,5 cm uzunluğunda parça keselim ve görseldeki gibi silikon ile düzeneğin hareketli bölümüne sabitleyelim.

6,5 cm uzunluğundaki yuvarlak tahta çubuğu görseldeki gibi daha önce açtığımız deliğe yerleştirelim. 6,5 cm uzunluğundaki pipeti tahta çubuğun üzerinden geçirelim ve üst bölümüne raptiyeyi sabitleyelim.

Düzeneğin hareketli kısmını, görseldeki gibi, motorun dönme hareketini sağlayan beyaz bölümüne 0,5 cm uzunluğundaki vidayı ve silikonu kullanarak sabitleyelim. Ayrıca hareketli bölümü kontrol edebilmek için metal mili motorun üst bölümündeki boşluktan geçirip silikon ile sabitleyelim.

Oyuncak insan modelini ve oyuncak arabayı yerlerine yerleştirerek düzeneğimizi tamamlayalım. 

 

 

Düzeneğimiz artık çalışmaya hazır. Şimdi deneme zamanı.

Ne OIdu?

9 V’luk pilin (+) kutbunu pil başlığında bulunan ve kırmızı iletken kablonun bağlı olduğu kutup başlığına, (-) kutbunu ise pil başlığında bulunan ve siyah iletken kablonun bağlı olduğu kutup başlığına temas ettirdiğimizde pildeki kimyasal enerji elektrik enerjisine dönüşür. İletken kablolarla motora iletilen elektrik enerjisi hareket enerjisine dönüştürülür ve dişliler dönmeye başlar. Dönme hareketi bariyere iletilir, böylece bariyer yukarı doğru açılır ve giriş-çıkışa izin verilir. Motora sabitlediğimiz metal mil fren görevi yaparak bariyerin durmasını sağlar. Pil kutuplarını ters yönde bağladığımızda elektrik akımının ve dönme hareketinin yönü değişir. Böylece bariyer aşağı doğru hareket ederek giriş-çıkışı kapatır ve bu sırada uyarıcı ışık yanar. Bu aşamada pildeki kimyasal enerji, elektrik enerjine, elektrik enerjisi de ışık ve hareket enerjisine dönüşmüş olur.

 

 

Kaynak:

• Komisyon, 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2012.