Karaların En Hızlısı: Kaliforniyalı Bir Mayt
En hızlı canlı denince aklımıza hemen çita gelir. Birim zamanda katedilen mesafe bakımından düşünüldüğünde bu doğru. Ancak canlının görece hızı dikkate alındığında çita bu rekorunu hiç akla gelmeyen başka canlılara kaptırıyor.
En hızlı canlı denince aklımıza hemen çita gelir. Birim zamanda katedilen mesafe bakımından düşünüldüğünde bu doğru. Ancak birim zamanda katedilen mesafenin, canlının vücut uzunluğunun kaç katı olduğu, yani canlının görece hızı dikkate alındığında çita bu rekorunu hiç akla gelmeyen başka canlılara kaptırıyor. Rekorun kısa bir süre önce belirlenen son sahibi susam tanesi büyüklüğündeki bir mayt türü. Paratorsotomus macropalpis adlı mayt saniyede yaklaşık 30 santimetre yol alarak bir saniyede vücut uzunluğunun 322 katı kadar mesafe katedebiliyor. Çitanın bir saniyede katettiği mesafe ise vücut uzunluğunun sadece 16 katı kadar. Rekorun daha önceki sahibi saniyede 171 vücut uzunluğu kadar mesafe katedebilen Avustralya kaplan böceğiydi.
Güney Kaliforniya’daki yerli bir tür olan mayt aslında 1916’da keşfedilmiş, ancak hakkında pek fazla şey bilinmiyormuş. Maytın rekor hızı, kas fizyolojisi konusunda çalışan bir araştırma ekibi tarafından tesadüfen tespit edilmiş. Araştırmacılar maytın hızını yüksek hızlı kameralar yardımıyla ölçmüş. Ayrıca, incelemeleri sırasında maytın başka bir sıradışı özelliğini daha keşfetmişler. Mayt, sıcaklığı 60°C’ye varan beton zemin üzerinde yürüyebiliyor. Normalde bu, çoğu canlıyı öldürebilecek kadar yüksek bir sıcaklık.
Maytı ekibiyle birlikte keşfeden Jonathan Wright maytlarla, kas biyokimyasının hayvanların bacak hareket hızı üzerindeki etkilerini araştırırken ilgilenmeye başlamış. Wright ve ekibi görece hızın ya da adım atma sıklığının üst sınırını araştırıyor. Hayvanlarda boyut küçüldükçe hem görece hızın hem de adım atma sıklığının arttığı biliniyor. Kuramsal olaraksa kas fizyolojisinin bir bacağın hareket edebilme hızını bir noktada sınırlaması bekleniyor.
Araştırmacılar maytların bu hızlı hareket yeteneğinin fiziksel açıdan incelenmesinin, gelecekte robotlar ya da doğa esinli cihazların yeni tasarımları için farklı bakış açıları sağlayabileceğini düşünüyor. Hızlı mayt ayrıca çok hızlı bir şekilde durup yön değiştirebiliyor. Araştırmacılar biyomühendislik uygulamaları için fayda sağlayabileceğini düşündükleri bu özellikleri de mercek altına almış.
Kaynaklar:
