logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Turquerié: 18. Yüzyıl Avrupa Kültüründe ‘Türk’ Modası

James Webb Uzay Teleskobu Şimdiye Kadarki En Uzak Galaksiyi Keşfetti

Satranç Temmuz 2025

Ayın Şifrebilim Sorusu – Temmuz 2025

Ayın Şifrebilim Sorusunun Cevabı – Haziran 2025

Ayın Matematik Sorusunu Doğru Çözenler – Haziran 2025

Ayın Matematik Sorusu - Temmuz 2025


Ergen Beyninde Neler Oluyor?

Rukiye Çolak Sivri
15/01/2021

Ergenler ne fazla büyümüş çocuklar ne de çocuksu erişkinler. Peki zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak büyük değişimlerin yaşandığı bu dönemde beyinde neler oluyor?

Ergen Beyninde Neler Oluyor?

Ergenliğin çocukluk ve erişkinlik çağları arasında bir geçiş dönemi olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar bu dönemin sadece bir geçiş süreci olmadığını, tamamen kendine has özellikleri olduğunu gösteriyor. Yani ergenler ne fazla büyümüş çocuklar ne de çocuksu erişkinler. Peki zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak büyük değişimlerin yaşandığı bu dönemde beyinde neler oluyor?

Gençler için genellikle “delikanlı” terimi kullanılır. “Kanı deli olan”, “kanı hızlı akan” gibi birçok anlamı içinde barındıran bu kelimenin gençler için kullanılması aslında tesadüf değil. Çünkü ergenlik döneminde sonunu düşünmeden hareket etmeye ve risk almaya daha yatkın olabilirsiniz. Öfke kontrolü ile ilgili güçlükler ve duygusal dalgalanmalar yaşayabilirsiniz. Bu değişimlerin nedeni ergenlerin kanındaki cinsiyet hormonlarının önemli düzeyde artması.

Bebeklik ve çocukluk yıllarını hormonal açıdan “sakin” geçiren beyin, ergenlik döneminde ilk defa bu denli yüksek bir uyarıya maruz kalır. Bu hormonların kandaki seviyesi hızlı ve ani bir şekilde arttığında beynin ruh hâlini yöneten nörotransmitterlerle yani beyindeki sinir sinyallerini taşıyan kimyasal maddelerle etkileşime girer ve sonuçta bahsedilen duygusal değişimler ortaya çıkar.

Peki, ergenlikte gerçekleşen değişimlerin tek “suçlusu” hormonlar mı? Hormonlar bu süreçte yaşanan değişimlerin sadece bir kısmını açıklamamıza yardımcı oluyor. Sinir bilimciler bu soruya cevap bulmak için erginlik döneminde beyinde ortaya çıkan değişimlere ışık tutmaya çalışsa da insan beyni gizemini hâlâ korumaya devam ediyor.

İnsan beynini diğer memelilerinkinden ayıran en önemli bölgelerden biri alnımızın hemen arkasında yer alan frontal korteks dediğimiz ön beyin bölgesi. Bu bölge dikkat, akıl yürütme, duygu denetimi, karar verme gibi birçok bilişsel işlevden sorumlu. Bebeklikten itibaren beyinde sinir hücreleri arasında çok yoğun bağlantılar oluşur. Bilimsel araştırmalar bu bağlantıların arka beyin bölgesinden ön beyin bölgesine doğru olduğunu gösteriyor. Yani beyindeki bağlantıların en son tamamlandığı kısım ön beyin. Ergenlerin beyni yaklaşık %80 oranında gelişimini tamamlasa da tamamlanmayan %20’lik kısım beynin ön bölgesi. Bu nedenle sonunu düşünmeden hareket etme ve risk alma davranışları ergenlik döneminde daha sık ve şiddetli gerçekleşiyor. Yani “aklı bir karış havada” ifadesinin tam da ergenler için uygun olduğu söylenebilir.

Ergen beyni olgunlaşmasını henüz tamamlamamış olsa da ergenlik dönemi insan beyninin en güçlü, en esnek ve potansiyelinin en yüksek olduğu dönemlerinden biri. Bu dönemde beyin esnekliği (Beynin değişen koşullara ve çevreden gelen tepkilere uyum sağlaması olarak tanımlanabilir.) özelliği en yüksek seviyededir. Böylece beyin çevreden aldığı uyarıları en yüksek performansla işler. Dolayısıyla ergenlik dönemde bilgiler çok hızlı öğrenilir ve bu bilgiler de beyin yapısındaki değişimi tetikler. Yani yaşanılan deneyimler genç beyinleri şekillendirir ve bu dönemi eşsiz kılar.

Ergenlik çağları insanların güçlü yönlerini keşfetmeleri ve ortaya çıkan becerilerine yatırım yapmaları gereken bir dönem. Siz de ömrünüzde bir kere elinize geçecek bu fırsatı iyi değerlendirmeyi unutmayın!

Kaynak:

  • Jensen, F. E., Nut, A. E., Ergen Beyni, Çev.: Can Evren Topaktaş, Hep Kitap, İstanbul.

Yazar Hakkında:

Uzm. Dr. Rukiye Çolak Sivri
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

 

Konu
Sinirbilim

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Temmuz 2025’te Gökyüzü

Gökbilim • 08-07-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Chandra, Yeni Tip Kozmik Nesneden Gelen Düzenli Sinyaller Tespit Etti

Haberler • 30-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş