8 Milyar Işık Yılı Uzaktan Gelen Radyo Dalgası Patlaması

European Southern Observatory (ESO)

Bilim insanları, Haziran 2022’de Avustralya’daki ASKAP Radyo Teleskobu ile FRB 20220610A isimli bir hızlı radyo dalgası patlaması tespit etmişti. Gök bilimciler daha sonra Şili’de bulunan Avrupa Güney Gözlemevi’ndeki (ESO) Çok Büyük Teleskop’u (VLT) kullanarak hızlı radyo dalgası patlamasının kaynağı olan gök adayı belirlemeye çalıştı. Sonuçta FRB 20220610A isimli hızlı radyo dalgası patlamasının kaynağının 8 milyar ışık yılı uzaktaki bir gök ada olduğu belirlendi. FRB 20220610A, bu zamana kadar tespit edilen en uzak hızlı radyo dalgası patlaması. FRB 20220610A sırasında Güneş’in 30 yılda yaydığı toplam radyasyon enerjisinden daha fazla enerjinin çok kısa bir süre içinde yayıldığı tahmin ediliyor.

Hızlı radyo dalgası patlamaları, milisaniye ölçeği gibi kısa sürelerde sonlanan radyo dalga boyundaki elektromanyetik ışık yayılımlarıdır.

Hızlı radyo dalgası patlamaları gök adaların içinde ve arasında hareket eder. Bu süreçte sıcak gazların içinden geçerken düşük frekanslı radyo dalgaları, yüksek frekanslı radyo dalgalarına göre daha fazla yavaşlar. Bu sayede gök adaların arasında bulunan ve diğer yöntemlerle tespit edilemeyen özellikteki maddelerin varlığı hakkında bilgi edinmek mümkün hâle gelebilir. Yani hızlı radyo dalgası patlamaları, evrenin yapısının anlaşılmasına yardımcı olabilir.

Kaynaklar:

• Ryder, S. D. ve ark., “A luminous fast radio burst that probes the Universe at redshift 1”, Science, Cilt 382, Sayı 6668, s. 294-299, 2023.
• https://www.nature.com/articles/d41586-023-03264-3