Keneler Neden Tehlikeli?
Keneler sıradan bir eklembacaklı gibi görünse de bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Peki bu canlılar neden bu kadar tehlikeli?
Ladislav Kubeš/iStockphoto.com
Keneler aslında böcek değil, örümceklerle aynı sınıfa ait eklembacaklılardır. Sekiz bacakları vardır ve antenleri yoktur. Genellikle çalıların, uzun otların ve yaprakların arasında yaşarlar. İnsanların ve hayvanların derilerine tutunarak kan emerler. Bu sırada taşıdıkları bakteri, virüs veya parazit gibi mikropları kana bulaştırarak çeşitli hastalıklara yol açabilirler.
Kenelerin Taşıyabileceği Başlıca Hastalıklar Nelerdir?
Keneler, taşıdıkları çeşitli mikroorganizmalar aracılığıyla insanlara bulaşabilen pek çok hastalığa neden olabilir. Bu hastalıklar arasında Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), Lyme hastalığı, anaplazmozis, babesiyoz, tularemi ve kene kaynaklı ensefalit yer alır. Ülkemizde ise en sık görülen kene kaynaklı hastalık Kırım Kongo Kanamalı Ateşi’dir. Genellikle baş ağrısı, halsizlik ve hafif ateş gibi belirtilerle başlar. Ancak erken müdahale edilmediğinde cilt altında kanamalara kadar ilerleyebilen ciddi bir tabloya dönüşebilir.
Peki Her Kene Zararlı ya da Ölümcül müdür?
Hayır. Her kene hastalık taşımaz ve çoğu kene türü, insan sağlığı açısından tehlikeli değildir. Ancak hangi kenenin mikrop taşıyıp taşımadığını çıplak gözle ayırt etmek mümkün değildir. Bu nedenle kene ısırıklarını hafife almamak, dikkatli olmak ve ısırık sonrası gelişebilecek belirtileri yakından takip etmek önemlidir.
andriano_cz/iStockphoto.com
Kene Tarafında Isırıldıysanız Ne Yapmalısınız?
- Kene tarafından ısırıldığınızı fark ettiğinizde sakin kalın ve vakit kaybetmeden şu adımları izleyin: Keneyi ezmeden ve vücuda daha fazla mikrop bulaştırmadan çıkarmaya özen gösterin. Cımbız gibi bir aletle, keneyi deriye en yakın yerinden, yavaşça ve dik şekilde çekerek çıkarın.
- Kenenin üzerine kolonya, yağ ya da alkol gibi maddeler dökmeyin. Bu tür maddeler keneyi strese sokar ve daha fazla mikrop salgılamasına neden olabilir.
- Keneyi çıkardıktan sonra bölgeyi sabunlu suyla yıkayın ve antiseptik ile temizleyin.
- Belirtilerini takip edin. Isırık sonrası 10-14 gün boyunca ateş, halsizlik, döküntü baş ağrısı, kas ağrısı veya başka olağandışı belirtiler ortaya çıkarsa vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun.
- Eğer keneyi kendiniz çıkaramıyorsanız ya da baş kısmı içeride kaldıysa en yakın sağlık kuruluşuna başvurun.
Doğada Vakit Geçirirken Nelere Dikkat Etmeli?
- Çalılık, uzun otların olduğu alanlarda yürüyecekseniz kollarınızı ve bacaklarınızı örtecek giysiler tercih edin.
- Açık alanlarda yere oturacaksanız bir örtü kullanın.
- Piknik sonrası ya da doğadan dönüşte vücudunuzda kene kontrolü yapın. Özellikle koltuk altı, diz arkası, ense gibi bölgeleri dikkatlice inceleyin.
Doğada vakit geçirmek ruh sağlığımıza iyi gelir. Ancak küçük bir kene, dikkate alınmadığında büyük sorunlara yol açabilir. Bilinçli davranmak ve belirtileri ciddiye almak hem kendinizi hem çevrenizdekileri korumanın en etkili yoludur.
Kaynaklar:
Yazar Hakkında:
Kamil Efe Alkaş
ODTÜ Biyoloji Bölümü Lisans Öğrencisi
