logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Aktiflik Durumuna Göre Fay Çeşitleri Nelerdir?

Ayşenur Okatan
18/03/2023

Aktiflik durumuna göre üç tür fay vardır: aktif (diri), aktif olmayan ve yeniden aktif olmuş faylar.

Aktiflik Durumuna Göre Fay Çeşitleri Nelerdir?

mehmetakgul/iStock.com

Fay Nedir?

Yer kabuğu katı, büyük ve şekilsiz kayaçlardan oluşur. Bu kayaçlara tektonik levha denir. Tektonik levhalar sıcak ve erimiş kayaçlardan oluşan mantonun üzerinde Dünya’nın litosfer katmanında yer alır. Litosfer; yer kabuğu ve mantonun katılaşmış üst kısmından oluşur.

Dünya'nın Katmanları

VectorMine/ iStock.com

Dünya’nın litosferi tektonik levhalardan oluşur. 

Mantodaki yüksek sıcaklık ve basınç, tektonik levhaların hareket etmesine neden olur. Bu hareket sırasında levhalar bazen birbirine doğru yaklaşır bazen de birbirinden uzaklaşır. Levhaların hareketi sebebiyle gerilme ve sıkışmalar meydana gelir. Bu gerilme ve sıkışmalar sonucu oluşan enerjinin açığa çıktığı, levhaların arasındaki kırıklara fay denir.

Levha hareketleri

Fayların uzunluğu birkaç milimetreden binlerce kilometreye kadar değişebilir. Bir deprem anında fayın bir tarafındaki kayaç aniden kayar. Bu şekilde çoğu fay, jeolojik zaman içinde tekrarlanan yer değiştirmelere neden olur.

Aktiflik Durumuna Göre Fay Çeşitleri Nelerdir?

Aktiflik durumuna göre üç fay çeşidi vardır: aktif, aktif olmayan ve yeniden aktif olmuş faylar.

Aktif (Diri) Fay Nedir?

Genellikle son 10.000 yılda (Holosen Dönemi’nde) en az bir kez hareket etmiş ve depreme neden olmuş faylar “aktif fay” olarak tanımlanır. Bu fayların yeniden deprem oluşturma olasılığı çok yüksektir.

Aktif Fay

Çizim: Umut Aybek

Aktif Olmayan Fay Nedir?

Varlığı bilinen, 2 milyon yıl içinde hiç hareket etmemiş ve deprem oluşturmamış faylara aktif olmayan fay denir.

Aktif olmayan fay

Çizim: Umut Aybek

Yeniden Aktif Olmuş Fay Nedir?

Varlığı bilinen, 2 milyon yıl içinde en az bir kez hareket etmiş ve deprem üretmiş faylardır. Bu faylar başlangıçta aktif olmayıp levha hareketleri sonucunda yer kabuğu ve üst manto kısmında yeni aktif faylar oluşturur.

Yeniden aktif olmuş fay

Çizim: Umut Aybek

Kaynaklar:

  • https://oceanservice.noaa.gov/facts/tectonics.html
  • https://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/tectonic.html
  • http://eqseis.geosc.psu.edu/cammon/HTML/Classes/IntroQuakes/Notes/faults.html
  • https://www.afad.gov.tr/fay-nedir-
  • https://yunus.hacettepe.edu.tr/~kdirik/active_tect_3_2014-15_2.pdf
Konu
Sismoloji (Deprembilim)
Depremler

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş