Aralık 2025’te Gökyüzü

Bakteriler Birbirleriyle Nasıl İletişim Kurar?

Probiyotikler ve Prebiyotikler

Dijital İkiz Nedir?

Satranç Aralık 2025

Gelişmiş Hava Hareketliliği Çağı Başlıyor

Nanoboyutlarda Yaşam: Bilimin Gizli Dünyası

Aralık 2025’te Gökyüzü

Prof. Dr. Faruk Soydugan

10 / 12 / 2025

Kuzey Yarım Küre’de geceler uzadıkça amatör gökbilimciler için yılın en verimli dönemlerinden biri başlıyor. Soğuyan havalar, bulutların dağıldığı gecelerde çok daha berrak bir gökyüzü sunuyor. 21 Aralık’ta başlayan astronomik kış, az ama uzun ve kaliteli gözlem fırsatlarının da habercisi.

Aralık gökyüzü âdeta bir kozmik açık hava sergisi gibi… Avcı (Orion) Takımyıldızı gökyüzünün en baskın bölgelerden biri olurken hemen ardından kışın parlak habercisi Sirius tüm ışıltısıyla yükseliyor. Ay ise ayın başında “soğuk dolunay” evresinde olacağından parlaklığıyla birçok sönük yıldızı gölgede bırakacak.

Bu ayki gözlem listenize kuyruklu yıldızları, bir meteor yağmurunu, parlak gezegenleri ve çok sayıda etkileyici derin uzay cismini rahatlıkla ekleyebilirsiniz. Biz de 4 Aralık’taki soğuk dolunaydan sonra, Aralık ayında kolayca takip edilebilecek gökyüzü olaylarını sizin için derledik.

7 Aralık: Ay, Jüpiter ve Polluks yakın konumda

Dolunaydan uzaklaşmaya başlayan Ay, gökyüzünün en parlak gezegenlerinden Jüpiter ve İkizler Takımyıldızı’nın parlak yıldızı Polluks ile aynı bölgede görülecek. Şehirden bile çıplak gözle fark edilebilen bu yakınlaşmayı izleyebilmek için saat 21:00 sularında doğu ufkuna bakmak yeterli.

jupiter

8 Aralık: Merkür ve Venüs doğu ufkunda

Merkür’ü gözlemlemek her zaman kolay değildir ancak bu günlerde gezegen, gün doğmadan hemen önce doğu ufkunda sıfır kadire yakın parlaklığıyla görülebilecek. Hemen ardından çok daha parlak olan Venüs (görünür parlaklığı yaklaşık -4 kadir) yükseliyor. Ufka yakın konumda olduklarından yüksek ve açık bir gözlem yerinden bakıldığında iki gezegen de rahatlıkla seçilebilir.

merkür

10 Aralık: Ay ve Regulus yakın konumda

Sondördün evresindeki (yaklaşık %70’i aydınlanmış) Ay ile Aslan Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Regulus (yaklaşık 1,4 kadir), gece yarısından itibaren doğu ufkundan yükselerek gökyüzünde birbirine yakın konumda izlenebilecek.

13-14 Aralık: Geminid göktaşı yağmuru zirvede!

Kışın en etkileyici göktaşı yağmurlarından Geminidler, aralık ayı boyunca görünür olsa da bu tarihlerde zirveye ulaşıyor. Karanlık bir ortamda saatte 40-50 kadar ışık izi görmek mümkün olabilir.

Geminidleri özel kılan, bir kuyruklu yıldızdan değil, 3200 Phaethon adlı bir asteroitten kaynaklanmaları. Yaklaşık 35 km/s’lik hızlarla atmosfere giren bu parçacıklar, Ay’ın geç doğacak olması sayesinde daha iyi izlenebilir. Doğu ufkunu görebildiğiniz karanlık bir alan bu ışık gösterisini seyretmek için yeterli.

2014 yılında Geminid yağmuru sırasında alınmış görüntü (NASA)

18 Aralık: Ay ve Merkür yakın konumda

Güneş doğmadan yaklaşık bir saat önce ince hilal hâlindeki Ay ile hemen üzerinde parlayan Merkür’ü birlikte görmek mümkün olabilir. Ufku açık bir gözlem yerinden bakılacak olursa yakınlardaki Akrep Takımyıldızı’nın kırmızı süperdev yıldızı Antares’i bile seçebilirsiniz.

ay merkür

19 Aralık: 3I/ATLAS Dünya’ya en yakın konumda

Son dönemin en çok merak edilen gök cisimlerinden yıldızlararası ziyaretçi 3I/ATLAS, Dünya’ya en yakın konumundan (yaklaşık 270 milyon km) geçerek uzaklaşmaya başlayacak. Amatör teleskoplarla gözlemlenmesi kolay olmasa da konumu ve parlaklığı gibi güncel bilgiler çeşitli gözlem sitelerinden takip edilebilir. Bir tanesinin linkini aşağıya bırakıyoruz.

https://theskylive.com/c2025n1-info

21 Aralık: Gündönümü

Kuzey Yarım Küre’de astronomik kış başlıyor. Gündönümü yaklaşık saat: 18:00’de gerçekleşecek. Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre’de günler yavaş yavaş uzamaya başlıyor. Güney Yarım Küre’de ise yaz mevsiminin en uzun günleri yaşanacak.

31 Aralık: Ay ve Ülker Açık Yıldız Kümesi yakın konumda

Güneş battıktan yaklaşık bir saat sonra doğu ufkuna baktığınızda önce parlak Jüpiter’i, ardından Boğa Takımyıldızı bölgesinde Ay’ı ve hemen yakınındaki Ülker (Yedi Kız Kardeş) açık yıldız kümesini görebilirsiniz. Dolunaya yaklaşan Ay ile -2,7 kadir parlaklığındaki Jüpiter, yılın son gecesi için harika bir gözlem fırsatı sunuyor.

gezegenler

Aralık Ayında Gezegenler:

Merkür

Güneş’e yakınlığı nedeniyle genellikle zor gözlemlenebilen Merkür, bu ay gayet elverişli bir konumda. Özellikle ayın ilk yarısında, gün doğmadan önce doğu ufkunda -0,4 parlaklığıyla görülebilir. Ayın başlarında Terazi, sonrasında ise Akrep Takımyıldızı bölgesinde olacak.

Venüs

Sabah Yıldızı bu ay da tanıdık yerinde: Güneş doğmadan kısa süreliğine doğu ufkunda izlenebilir. Yaklaşık -4 kadir parlaklığıyla ufuktan sıyrıldığı anda hemen fark edilecek ve Merkür’e uzak olmayacak.

Mars

Kızıl Gezegen, bu ay gözlem için uygun konumda değil. Biraz daha bekleyeceğiz.

Jüpiter

Aralık gecelerinin en gözde gezegeni! Tüm gece boyunca İkizler Takımyıldızı’nda yer alacak. -2,6 kadir görünür parlaklığıyla ay boyunca çıplak gözle bile kolayca seçilebilir.

Satürn

Ay boyunca Güneş battıktan sonra gece ortasına kadar gözlemlenebilen Satürn, Kova Takımyıldızı civarında ve yaklaşık 1 kadir parlaklığında olacak. Gezegenin halkaları bu dönemde gün geçtikçe çizgi görünümünden açılmaya ve daha görünür olmaya başlıyor. 26 Aralık’ta Ay ile yakın konumda.

Uranüs ve Neptün

Her ikisi de çıplak gözle görülemeyecek kadar sönük olan bu iki gezegenden Uranüs yaklaşık 5,6 kadir görünür parlaklığıyla Boğa Takımyıldızı, Neptün ise yaklaşık 8 kadir görünür parlaklığıyla Balık Takımyıldızı bölgesinde olacak. İyi bir dürbün veya küçük-orta çapta bir teleskopla her ikisini de gözlemlemek mümkün.

Aralık Ayında Başka Neler Gözlemlenebilir?

Aralık ayı, amatör gökbilimciler ve gökyüzü gözlemini sevenler için adeta yeni bir kozmik sergi açıyor. Geminid meteor yağmurundan Dünya’ya yaklaşan 3I/ATLAS kuyruklu yıldızına, Jüpiter, Satürn, Merkür ve Venüs gezegenlerinden farklı takımyıldızlarında Ay buluşmalarına kadar zengin bir sergi turu bizi bekliyor. Derin uzay cisimlerinden Andromeda galaksisi, Ülker Açık Yıldız Kümesi, Orion Bulutsusu ilk dikkat çekenler arasında. Elbette Betelgeuse, Rigel, Aldebaran, Castor, Polluks, Capella, Sirius gibi yıldızlar da gökyüzünün en parlak yıldızları olarak göz alıcı bir manzara sunacak.

Ayın Derin Uzay Cismi: Orion Bulutsusu

Orion (Avcı) Takımyıldızı’ndaki Orion Bulutsusu (M42), çıplak gözle loş bir leke olarak seçilebilse de dürbünle bakıldığında etkileyici görüntüler verebilir. Avcı’nın kemerini oluşturan üç yıldızın hemen altında yer alan bu dev bulutsu, yaklaşık 1500 ışık yılı uzaklıkta ve Dünya’ya en yakın yıldız oluşum bölgelerinden biri. İçerisinde çok sayıda genç yıldız barındırır ve kış gecelerinin vazgeçilmez gözlem hedeflerindendir.

Orion Bulutsusu ve gökyüzündeki konumu