logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Bal Neden Bozulmaz?

Ayşenur Okatan
31/05/2023

Bilim insanları 5.500 yıl öncesine ait, günümüze kadar korunmuş bal keşfetti. Peki bu bal neden bozulmadı?

Bal Neden Bozulmaz?

Pannonia/ iStock.com

2003 yılında Gürcistan’da bilim insanları tarafından yapılan arkeolojik kazılarda 5.500 yıl öncesine ait, günümüze kadar korunmuş bal bulundu. Peki bu bal neden bozulmadı?

Arılar Nasıl Bal Yapar?

Arılarda normal mide ve bal midesi olmak üzere iki tür mide bulunur. Arılar çiçekten nektar topladığında, nektar, arının bal midesinde depolanır. Bal midesinde nektar sindirilmez.

Arı

Çizim: Umut Aybek

Nektarda önemli miktarda bulunan sakkaroz basit şekerler olan glikoz ve fruktozun bir araya gelmesiyle oluşan bir şekerdir. Nektar toplayan arının bal midesinde sakkaroz, intervaz adı verilen enzimler aracılığıyla daha basit şekerler olan glikoz (kan şekeri) ve fruktoza (meyve şekeri) parçalanır.

Görseli büyültmek için tıklayın.

Şeker IUPAC

Çizim: Umut Aybek

Nektar toplayan arı, bal midesinde parçalanan nektarı 20 dakika boyunca kovandaki işçi arılarla birlikte kusup tekrar içer. Bu aşamada nektardaki büyük şeker molekülleri, enzim içeren salgılar aracılığıyla parçalanmaya devam eder.

 arilar

Çizim: Umut Aybek

Nektar daha sonra petekte biriktirilir.

arilar

Çizim: Umut Aybek

Son aşamada oluşan nektarın yapısında %70-%80 oranında su bulunur. Arılar, su oranı %20’nin altına düşene kadar suyu buharlaşmak için peteği havalandırır.

arilar

Çizim: Umut Aybek

Bal Neden Bozulmaz?

Balın bozulmamasının üç temel sebebi vardır: şeker oranı, asitlik derecesi ve antimikrobiyal bileşikler.

Şeker Oranı

Balın tatlı olmasının nedeni, arıların peteği havalandırarak nektardaki su oranını düşürmesidir. Balın su oranının düşük olması mikroorganizmaların çoğalmasını engeller. Fakat balın nem oranı artarsa mikroorganizmalar çoğalmaya başlar ve bal bozulur.

Asitlik

Birçok mikroorganizma aşırı asidik ya da aşırı bazik ortamlarda yaşayamaz. Aşırı asidik veya bazik koşullarda sadece ekstrem mikroorganizmalar yaşayabilir. Balın asitlik seviyesi, glikozun arı salgılarındaki enzimler aracılığıyla parçalanıp baldaki baskın asit olan glukonik aside (C₆H₁₂O₇) dönüşmesi ile artar. Glukonik asidin yanı sıra açığa çıkan formik asit (CH₂O₂), sitrik asit (C₆H₈O₇) ve diğer asit türleri de balın pH seviyesini (pH: 4 civarı) düşürür. Oldukça asidik olan bu ortam, mikroorganizmaların çoğalmasını engeller.

Antimikrobiyal Bileşikler

Glikozun glukonik aside dönüşmesi sırasında yan ürün olarak hidrojen peroksit (H₂O₂) de açığa çıkar. Hidrojen peroksit, iki hidrojen atomu ile iki oksijen atomuna sahip bir bileşiktir. Hidrojen peroksidin ürettiği hidroksil radikalleri, bakteri gibi mikroorganizmaların hücre zarındaki yapısal bileşenlerin yanı sıra DNA ve diğer yapısal bileşenlerle kolaylıkla tepkimeye girebilir. Oluşan bu tepkimeler mikroorganizmaların yapısal bileşenlerinin bozulmasına neden olur. Bal bu özelliğiyle de mikroorganizmaların çoğalmasını engeller.

Kaynaklar:

  • https://www.compoundchem.com/2014/08/21/chemistryofhoney/
  • https://www.keepingbackyardbees.com/how-do-bees-make-honey/
  • https://askabiologist.asu.edu/honey-bee-anatomy
  • https://news.ncsu.edu/2013/06/how-do-bees-make-honey/#:~:text=The%20processor%20bees%20add%20an,and%20fructose%20(fruit%20sugar).

 

Konu
Arıcılık
Canlılar

paylaş

Yorumlar

sefer_dmir Per, 07/27/2023 - 14:46

Zaten hazır olan balı bir de havalandırarak su oranını azaltmaya çalışarak kendini yormayı hangi arı ister? Bu havalandırmanın su oranını azalttığını bile bilmeyen bir arıyı yöneten Yaratıcı cc. canlıları ne kadar da isabetli davranışlarda bulunmaya muvaffak kılıyor.

  • Yorum yapabilmek için Giriş yap yada Kayıt Ol

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş