Gök Ada Çifti: IC 2810A ve IC 2810B Hubble’ın Gözüyle Görüntülendi

NASA, ESA, the Hubble Heritage (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration, and A. Evans (University of Virginia, Charlottesville/NRAO/Stony Brook University)

IC 2810A (üstte) ve IC 2810B’nin (altta) Hubble Uzay Teleskobu ile elde edilen görüntüsü

Her bir gök adanın kendine özgü bir oluşum ve dönüşüm hikâyesi vardır ve bu hikâyeyi etkileyen en heyecan verici süreçlerden biri gök ada çarpışmalarıdır. Hubble gibi güçlü teleskoplar sayesinde gök ada çarpışmalarını inceleyebiliyor, bu kozmik olayları açıkladıkça evrenin gizemlerini çözmeye bir adım daha yaklaşabiliyoruz.

Hubble’dan alınan verilerle yakın zamanda böyle bir çarpışmanın tam ortasında yer alan gök ada çifti IC 2810A ve yoldaşı IC 2810B’nin görüntüsü elde edildi. IC 2810A, "sarmal gök ada" olarak adlandırılan bir tür gök adaya örnektir. Sarmal gök adalar, merkezlerinde yıldızlardan oluşan yoğun bir şişkinlik ve bu şişkinliğin etrafında dolanan yıldızlar ile gaz ve toz bulutlarından oluşan kollara sahip olmalarıyla tanınır. Bu kollar, sarmal bir yapı oluşturarak gök adanın karakteristik görünümünü verir. Yoldaş gök adalar ise sistemin ortak kütle merkezi etrafında dolanan ve kütleçekim kuvvetiyle birbirlerini etkileyen gök adalardır. Tıpkı Dünya ile Ay gibi yoldaş gök adalar da sürekli etkileşim hâlindedir.

Hubble’ın gönderdiği verilerle elde edilen görüntüde, iki gök adanın kütleçekim etkisiyle şekil değiştirdiği açıkça görülüyor. Yoldaş gök adanın, IC 2810A'nın sarmal kollarını nasıl etkilediğine dikkatlice baktığımızda kütleçekim kuvvetinin evrende ne kadar güçlü bir etkiye sahip olduğunu anlayabiliriz. Hubble ve diğer teleskoplardan elde edilen veriler, bu iki gök adanın birbirlerine doğru hareket ettiğini ve yaklaşık 4-5 milyar yıl sonra çarpışabileceğini gösteriyor.

IC 2810A ve IC 2810B gök adaları, evrenin ne kadar dinamik olduğunu gösteren harika bir örnek. Gök adaların sürekli hareket hâlinde ve birbirleriyle etkileşim içinde olduğunu anlamamızı sağlayan Hubble gibi yeni ve daha güçlü gözlem araçları sayesinde gelecekte evrene daha derinlemesine bakabileceğiz.

Kaynaklar

• https://esahubble.org/images/heic0810ce/
• https://www.friendsofnasa.org/2024/12/intergalactic-alignment-disc-galaxy-ic.html
• NASA, ESA, the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration and A. Evans (University of Virginia, Charlottesville/NRAO/Stony Brook University)

Yazar Hakkında:

Mehmet Oğuzhan Erturan

Gök bilimci

Konya Bilim Merkezi