Güney Kutbu Yarışı II: Robert Falcon Scott’ın Öyküsü
1911 yılında Norveçli Roald Amundsen ve Britanyalı Robert Falcon Scott, Güney Kutbu’na ulaşan ilk insanlar olmak için yola çıkmışlardı.
1911 yılında Norveçli Roald Amundsen ve Britanyalı Robert Falcon Scott, Güney Kutbu’na ulaşan ilk insanlar olmak için yola çıkmışlardı. Amundsen hem amacına ulaşmayı hem de ekibindeki herkesi sağ salim geri döndürmeyi başardı. Scott ve dört arkadaşıysa kutba ulaştıktan sonra dönüş yolunda hayatlarını kaybetti. Her ne kadar bu iki keşif yolculuğu günümüzde “Güney Kutbu’na ulaşma yarışı” olarak anılsa da aslında önceden planlanmış bir yarış yoktu.
Güney Kutbu’nun bu ilgi çekici keşif öyküsünü üç bölümde ele alıyoruz.
Roald Amundsen’in Öyküsü’ne ulaşmak için tıklayın.
Robert Falcon Scott
Robert Falcon Scott’ın Öyküsü
Robert Falcon Scott (1868-1912), Britanya Donanması’nda subaydı. 1901-1904 yılları arasında 50 kişilik bir ekiple Antarktika keşfine katılmıştı. Britanya’ya döndükten sonra yüzbaşı rütbesine yükselen Scott, amacı “Güney Kutbu’na ulaşarak Britanya İmparatorluğu’nu onurlandırmak” olan Antarktika seferinin başkanlığına seçildi. Güney Kutbu’na ulaşan ilk insanlar olmanın yanı sıra çeşitli bilimsel çalışmalar da yapmayı planlıyorlardı.
Scott ve ekibi, kamplarını Ross Adası’ndaki Evans Burnu’na kurmuştu. Amundsen’in kamp kurduğu Balinalar Koyu’na göre Güney Kutbu’na yaklaşık 100 kilometre daha uzak olan bu bölgeden Beardmore Buzulu yoluyla Antarktika Platosu’na ulaşmayı planlıyorlardı. Bu buzulun eğimi, Amundsen ve arkadaşlarının üzerinde yol aldığı Axel Heiberg Buzulu’na göre daha düşük olduğu için her ne kadar mesafe daha fazla olsa da yolculuğun çok daha kolay geçeceği düşünülüyordu. Ancak bu rota Scott ve arkadaşlarının soğuk Antarktika Platosu’nda daha uzun süre geçirmesine de neden olacaktı. Üstelik Scott bu yüksekliklerde gerekli olacak besin miktarını yanlış hesapladığı için beraberlerinde getirdikleri yiyecek miktarı azdı. Su ihtiyacının Amundsen’in yolculuğunda olduğu gibi buzun eritilmesiyle sağlanması planlanıyordu. Ancak Amundsen ve arkadaşlarının aksine parafin dolu kutuları sıkıca lehimlemedikleri için beraberlerinde getirdikleri yakıtın bir kısmı buharlaşarak kaybolacaktı. Bu durum yeterli miktarda su üretememeleriyle ve kâşiflerin vücutlarının yolculuk sırasında aşırı miktarda su kaybetmesiyle sonuçlandı.
Scott ve arkadaşlarının yanında köpeklerle birlikte midilliler ve motorlu kızaklar da vardı. Ancak motorlu kızakların en büyüğü hiç kullanılamadan gemiden karaya çıkarılırken kaybedilince geriye sadece iki küçük motorlu kızak kalmıştı. Ayrıca ekiptekiler kayakla kayma konusunda tecrübesizdi ve her ne kadar Scott tarafından kaymayı öğrenmeye teşvik edilmişlerse de isteksiz davranmışlardı.
Scott ve arkadaşları 1 Kasım 1911’de yolculuğa başladılar. Başlangıçta dörder kişilik iki ekip vardı. Bu ekiplerden birinin Güney Kutbu’na ulaşması diğer grubunsa bu gruba destek olmak için yiyecek taşıması ve geri dönüş yolculuğunda gerekli olacak besin depolarını kurması planlanıyordu. Scott daha sonra kutba gidecek ekibin beş kişilik olmasına karar verdi, diğer üç kişiyse gemiye geri döndü. Amundsen’in yolculuğunda olduğu gibi köpeklerin gerektikçe besin kaynağı olarak kullanıldığı bu yolculuk 77 gün sürdü. Nihayetinde Scott ve arkadaşları 17 Ocak 1912 günü Güney Kutbu’na ulaştıklarında Amundsen’in kendilerinden beş hafta önce bölgeye ulaştığını öğrendiler. Bu sırada ekiptekiler yetersiz beslenme ve özellikle de C vitamini eksikliği nedeniyle bitkin düşmüştü. Bir gün dinlendikten sonra dönüş yolculuğuna başladılar. Aşırı soğuğa ve yetersiz beslenmeye rağmen Güney Kutbu Platosu’nun sınırlarına sağ salim ulaşmayı başardılar. Ancak ekiptekilerden biri Beardmore Buzulu üzerinden deniz kıyısına doğru yolculuk ederken 17 Şubat’ta bir kaza sonucunda hayatını yitirdi. Scott yolculuğa başlamadan önce destek grubundakilere 1 Mart günü kendilerini 80° enlemi civarında belirledikleri bir bölgede köpeklerle karşılamaları için emir vermişti. Güney Kutbu’ndan dönen ekipteki dört kişi bu bölgeye 27 Şubat günü, belirlenenden de daha erken bir tarihte ulaşmayı başardı. Ancak 10 Mart’a kadar beklemelerine rağmen kendilerini karşılamaya gelen olmadı. Deniz kıyısındaki kamplarına ulaşmak için aşırı soğuk havada yapmaları gereken yaklaşık 650 kilometrelik bir yolculuk vardı ve daha fazla bekleyemezlerdi. O gün ekiptekilerden biri yolculuğu sağ olarak tamamlamaktan umudunu keserek çadırdan çıktı ve kar fırtınasının içinde kayboldu. Geriye kalan üç kişi ancak 35 kilometre kadar yol yapmayı başarabildikten sonra 19 Mart günü son kamplarını kurdular. Kar fırtınası ilerlemelerini zorlaştırıyordu ve çok az besinleri vardı. Scott’ın yolculuk sırasında tuttuğu günlükteki son tarih 29 Mart. Güney Kutbu’ndan ayrıldıktan yaklaşık 70 gün sonra öldüklerinde, içinde bir ton yiyecek ve yakıt bulunan depoya varmalarına sadece 18 kilometre kalmıştı. Üzeri karlarla örtülmüş çadırları ancak sekiz ay sonra, 12 Kasım 1912’de bulunabildi.
Scott ve dört arkadaşının Güney Kutbu’na ulaşmayı başardığı ancak dönüş yolunda öldükleri haberi, keşif gemisi 10 Şubat 1913’te Yeni Zelanda’ya ulaştıktan sonra dünyaya yayıldı. Yolculuk sırasında hayatını kaybedenler, cesaretleri ve azimleri sebebiyle Britanya’da ulusal kahraman ilan edildi. Keşif yolculuğundan sağ dönenler madalyalarla ve terfilerle onurlandırıldı. 1948 yılında Scott ve arkadaşlarının macerasını anlatan Antarktikalı Scott isimli bir film çekildi. Bugün Güney Kutbu’nda Cambridge Üniversitesi tarafından kurulmuş Scott Kutup Araştırma Enstitüsü adını taşıyan bir araştırma merkezi var. Bir kütüphane ve müzeye de ev sahipliği yapan enstitüde 60 civarında personel çalışıyor.
Robert Falcon Scott
Kaynak:
