Kendi Ay Kraterimizi Yapalım
Deneyler köşesinin bu projesinde, evde kolayca bulabileceğiniz malzemeleri kullanarak kendi Ay kraterimizi yapıyoruz.
Bilmekte Fayda Var!
Açık bir gecede Ay’a baktığınızda Ay’ın yüzeyinde çukurlar görürsünüz. Bu çukurlara krater denir.
Kraterler, uzayda dolanan kaya parçalarının veya kuyruklu yıldızların Ay’a çarpmasıyla oluşur. Bu çarpma sonucunda Ay kabuğunun yapısında bulunan mineraller, kaya parçaları ve tozlar Ay’ın yüzeyine saçılır. Böylece krater çizgileri olarak adlandırılan, çarpışma merkezinden dışa doğru çizgiler hâlinde yayılan desenler ortaya çıkar.
Deneyler köşesinin bu projesinde, evde kolayca bulabileceğiniz malzemeleri kullanarak kendi Ay kraterimizi yapıyoruz.
Nelere İhtiyacımız Var?
- 1 adet pasta kalıbı
- Un
- Kakao
- 1 adet süzgeç
- Pasta süsü
- 1 adet kaşık
- Taş
Ne Yapıyoruz?
Öncelikle Ay kabuğumuzun tabanını oluşturmak için pasta kalıbını un ile dolduralım. Sonra Ay’ın yüzeyinin altında bulunan kaya parçalarını ve mineralleri temsil etmesi için pasta süslerini unun üzerine yayalım. Son olarak süzgeç yardımıyla Ay’ın yüzeyini temsil etmesi için kakao ile pasta kalıbını tamamen kaplayalım.
Şimdi elimize taşı alalım. Bu taş Ay’ın yüzeyine çarpan kaya parçalarını temsil ediyor. Taşı makul bir yükseklikten pasta kalıbı içerisinde seçtiğimiz bir noktaya bırakalım.
Ne Oldu?
Taşı ilk kez pasta kalıbına bıraktığımızda bir çukur oluştu. Bu çukura krater denir. Çukurun etrafında pasta süsleri ve un da var. Pasta süslerine baktığımızda çarpma sonucunda Ay kabuğundan etrafa saçılan çeşitli mineralleri ve kaya parçalarını görüyoruz. Unlara baktığımızda ise çizgiler hâlinde yayılmış krater çizgilerini görüyoruz.
Kaya parçaları her zaman Ay’ın yüzeyine dik bir şekilde çarpmayabilir. Şimdi elimize taşı tekrar alalım ve dik olarak değil de belirli bir açıyla pasta kalıbına atalım. Gördüğünüz gibi bu defa farklı bir çarpışma deseni ortaya çıktı. Taşın Ay’a yaklaştığı tarafta krater çizgileri yok fakat çarpıp uzaklaştığı tarafta çizgiler var. İşte bu şekilde bilim insanları krater çizgilerinin desenlerine bakarak Ay’ın yüzeyine kaya parçalarının hangi açılardan çarptığını açıklayabiliyor.
Kaynak:
