Kriminal Uzmanı Olmak İster misiniz?

Bir karışımdaki bileşikleri birbirinden ayırmak için kullanılan yöntemlerden biri kromatografidir. Kriminal uzmanları da bu yöntemi kullanarak kanıtlardan suçluları tespit etmeye çalışırlar. Ayrıca kanda ve idrarda uyuşturucu madde tespiti de kromatografi yöntemiyle yapılır. Bu etkinliğimizde arkadaşımızın kâğıt üzerine çizeceği bir dairenin hangi kalemle çizildiğini tespit etmeye çalışacağız.

Nelere İhtiyacımız Var?

• Saf su
• Tabak (veya kavanoz)
• Kurutma kâğıdı
• Farklı markalara ait aynı renkte üç kalem
• Cetvel
• Makas
• Alkol çözeltisi
• Kurşun kalem
• Bant

Ne Yapıyoruz?

1- Kurutma kâğıdından 2 cm x 10 cm boyutlarında dört şerit keselim.

2- Bir arkadaşımızdan bize göstermeden kalemlerden biriyle herhangi bir şeridin alt bölümüne yaklaşık 1
 cm çapında bir daire çizmesini isteyelim. Bu kâğıdın üst bölümüne “şüpheli kâğıt” anlamında “Ş” yazalım.

3- Diğer üç şeridi ve kalemleri A, B ve C biçiminde adlandıralım. Her bir kalemi tek bir şeritte kullanmak üzere, şeritlere şüpheli kâğıttaki gibi birer daire çizelim.

4- Şeritleri kurşun kaleme bantla tutturalım.

5- Tabağın içine bir miktar su dökelim. Şeritlerin uçlarını suya değdirelim.

6- 5-10 dakika boyunca, emilen suyun kâğıtlarda yükselmesini ve renklerin kâğıt üzerinde yukarı doğru yayılmasını/ilerlemesini gözlemleyelim.

7- Şüpheli kâğıttaki daire hangi kalemle çizilmiş olabilir? Test edilen kalemlerin mürekkeplerinin yayılma hızı hakkında ne söyleyebilirsiniz?

8- Aynı işlemi alkol çözeltisi ile tekrarlayalım. Şüpheli kalemi belirlemenize yardımcı olacak herhangi bir farklılık oldu mu?