Sadece Kanserli Hücreleri Öldüren Yöntem
Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan bir grup araştırmacı, sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücreleri öldürmeye imkân veren bir yöntem geliştirdi. Dr. Hokyung K. Chung ve arkadaşlarının Prof. Dr. Michael Z. Lin önderliğinde yaptığı araştırmanın sonuçları Science’ta yayımlandı.
Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan bir grup araştırmacı, sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücreleri öldürmeye imkân veren bir yöntem geliştirdi. Dr. Hokyung K. Chung ve arkadaşlarının Prof. Dr. Michael Z. Lin önderliğinde yaptığı araştırmanın sonuçları Science’ta yayımlandı.
Hücre zarlarında hücreye büyümesini “söyleyen” dış sinyalleri algılayan proteinler bulunur. Sağlıklı hücreler, gelişim ya da iyileşme sırasında bu proteinler aracılığıyla algıladığı sinyallere tepki vererek büyür. Algılayıcı proteinlerin sürekli aktif olması durumundaysa hücreler kontrolsüz bir biçimde büyümeye başlar ve kanser ortaya çıkar.
Günümüzde kanser tedavisi için kullanılan yöntemler sağlıklı hücrelerle kanserli hücreleri birbirinden ayırt edemediği için tedavi sırasında ölümcül yan etkiler ortaya çıkabiliyor.
Araştırmacılar sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücreleri öldürebilmek için hatalı büyüme sinyallerinden yararlanılan bir yöntem geliştirdi. Bunun için iki ayrı doğal proteinin birbirine eklenmesiyle sentetik bir protein üretildi. Doğal proteinlerin biri hücre zarlarındaki bir tür algılayıcı proteine bağlanıyor. Diğeriyse belirli bir amino asit dizisini parçalıyor. Araştırmacılar, ayrıca, hücre zarlarının iç yüzeyine tutunan ve çeşitli “kargolar” taşıyabilen ikinci bir protein daha tasarladı ve üretti. Sentezlenen birinci protein aktif bir algılayıcıya bağlandığında ikinci proteini parçalıyor ve böylece kargo proteinleri serbest kalıyor. Bu proteinlerin hücre üzerinde bir etkisi olabilmesi için yeterli miktarda birikmesi gerekiyor ve bu durum sadece algılayıcı proteinlerin her zaman aktif olduğu kanserli hücrelerde gerçekleşiyor.
Araştırmacılar laboratuvar ortamında büyütülmüş hücrelerle yaptıkları deneyler sırasında kargo proteinleri olarak hücrenin ölümünü tetikleyen proteinler kullandılar. Sonuçta geliştirilen yöntemin sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücreleri öldürmekte hayli başarılı olduğu gözlemlendi.
Şu an için geliştirilen yöntemin insanlarda ne ölçüde başarılı olacağı bilinmiyor. Öncelikle sentetik proteinleri kanserli hücrelere aktarmanın en iyi yolunun ne olduğunun tespit edilmesi gerekiyor. Ayrıca bağışıklık sisteminin böyle bir tedaviye ne tepki vereceği de henüz bilinmiyor.
