Uzaydan Okyanus Tabanını Haritalayan Uydu: SWOT
Dünyamızın üçte ikisini kaplayan okyanusların derinlikleriyle ilgili bilgilerimiz hâlâ çok sınırlı. Peki bu karanlık ve ulaşılması güç bölgelerin uzaydan gözlemlenebildiğini biliyor muydunuz?

İfish/iStockphoto.com
NASA ve Fransız Ulusal Uzay Araştırmaları Merkezi CNES’in ortak projesi olan SWOT, Dünya’nın yüzey sularını küresel ölçekte incelemek üzere geliştirildi. SWOT ismi, İngilizce ‘’Surface Water and Ocean Topography’’ yani “Yüzey Suyu ve Okyanus Topografyası’’ ifadesinin baş harflerinden oluşuyor.
Aralık 2022'de fırlatılan bu uydu, okyanus yüzeyindeki çok küçük yükseklik farklarını ölçerek deniz tabanındaki yapılar hakkında çıkarımlar yapılmasını sağlıyor. SWOT sayesinde daha önce haritalanmamış deniz altı dağları ve okyanus tabanının yaklaşık %70’ini oluşturan Abisal Tepeleri gibi oluşumlar daha net biçimde ortaya konabiliyor. Bu tür yapılar, deniz biyoçeşitliliğinin yanı sıra jeolojik süreçler, tektonik plaka hareketleri ve okyanus kabuğunun yapısı hakkında da ipuçları taşıyor.
Araştırmacılar, SWOT’tan elde edilen verilerle deniz tabanının daha doğru haritalarını oluşturuyor. Bu, yalnızca bilimsel keşifler için değil, aynı zamanda pratik uygulamalar için de önem taşıyor.
SWOT’un topladığı verileri;
- Tsunami erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi,
- Deniz altı internet kablolarının güvenli döşenmesi,
- Okyanus akıntılarının ve iklim dinamiklerinin anlaşılması gibi alanlarda kullanılabiliyor.
Bu gelişmiş uydu, Ka-band radar interferometri tekniği adı verilen özel bir teknolojiyle çalışıyor. Bu sayede göllerden nehirlere, kıyı bölgelerinden açık okyanuslara kadar Dünya’nın yüzey suları yüksek çözünürlükte taranabiliyor. SWOT, böylece hem iklim araştırmalarına katkı sağlıyor hem de denizcilik teknolojileri gibi alanlarda yeni gelişmelerin önünü açıyor.
Kaynaklar:
- https://www.jpl.nasa.gov/news/next-generation-water-satellite-maps-seafloor-from-space/
- https://swot.jpl.nasa.gov/
Yazar Hakkında:
Selin Öztürk
Fen Bilimleri Öğretmeni