Yanardağ Patlaması Uyarı Sistemi

İzlanda Üniversitesi araştırmacıları Küresel Konum Belirleme Sistemi (Global Positioning System, GPS) ile elde edilen verileri kullanarak yanardağ patlamalarının önceden tahmin edilebileceğini gösterdi. Dr. S. Hreinsdottir ve çalışma arkadaşlarının sonuçları Nature Geoscience'ta yayımlandı.

Grimsvötn Yanardağı'nın Mayıs 2011'deki patlaması sırasında GPS ile elde edilen verileri inceleyen araştırmacılar, patlamanın hem zamanının hem de şiddetinin tahmin edilebileceğini gösterdi. Veriler patlama olmadan kısa bir süre önce yer yüzeyinde fark edilebilir bir kayma olduğunu gösteriyor. Bu verileri yeraltındaki magma haznesinin fiziksel durumunu tanımlayan denklemlerde kullanan araştırmacılar, GPS verilerinin bir yanardağ patlaması erken uyarı sistemi oluşturmak için kullanılabileceğini gösterdi.

Yanardağlar patlamadan önce meydana gelen yer hareketleri sismik cihazlarla da incelenebiliyor. Ancak sismik verileri kullanarak patlamanın büyüklüğünü tahmin etmek mümkün değil. Geliştirilen yeni yöntem bu açıdan daha yararlı. Büyük bir patlamanın zamanının önceden tahmin edilmesiyle gerekli önlemler alınabilir. Örneğin erken uyarı sistemi sayesinde yanardağın etrafındaki yerleşim yerleri boşaltılabilir veya bölgeden geçecek uçakların rotaları değiştirilerek yanardağdan saçılan küllerden etkilenmeleri engellenebilir.