Yüzeyinde Gayzerler Olan Ötegezegenler
Yüzeyinde gayzerler bulunması ihtimali olan 17 ötegezegen tespit edildi. Bu ötegezegenlerden ikisinin, gayzerlerin varlığının gözlemlerle doğrulanmasını sağlayacak kadar Dünya’ya yakın olduğu belirtiliyor.
Mark Garlick / Science Photo Library
Proxima Centauri b’nin betimlemesi
Yaşanabilir ötegezegenler keşfetmeye çalışan gök bilimciler genellikle yıldızların “yaşanabilir bölge”lerindeki gezegenlere odaklanır. Yaşanabilir bölge, bir yıldızın etrafında dolanan gezegenlerin yüzeyinde sıvı suyun bulunabileceği bölgeyi ifade eder. Ancak bir gezegenin sadece yüzeyinde değil, yüzeyinin altında da okyanuslar bulunabilir. Örneğin Güneş sistemindeki uydulardan Europa’nın ve Enceladus’un buzlarla kaplı yüzeylerinin altında okyanuslar olduğu biliniyor.
NASA’da çalışan Lynnae C. Quick ve arkadaşları, The Astrophysical Journal’de yayımladıkları bir makalede, buzlu yüzeylerinin altında okyanuslar bulunabilecek 17 ötegezegen tespit ettiklerini açıkladı. Bu gezegenlerin tamamında gayzerlerin de olması ihtimali var.
Yüzeyinde gayzerler bulunması ihtimali olan ötegezegenlerden biri Dünya’ya 4,2 ışık yılı uzaklıktaki Proxima Centauri b, diğeri Dünya’ya 48,8 ışık yılı uzaklıktaki LHS 1140 b. Araştırmacıların yaptıkları tahminlere göre Proxima Centauri b’nin yüzeyi 58 metre, LHS 1140 b’nin yüzeyi ise 1,6 kilometre kalınlığında buzla kaplı. Proxima Centauri b’nin yüzeyinden her saniyede yaklaşık 6 milyon kilogram, LHS 1140 b’nin yüzeyindense her saniyede yaklaşık 290 bin kilogram su püskürdüğü hesaplanıyor.
Mark Garlick / Science Photo Library
Europa’daki gayzerlerin betimlemesi
Hem Proxima Centauri b hem de LHS 1140 b Dünya’ya görece yakın olduğu için bu ötegezegenlerdeki gayzerlerin teleskoplarla gözlemlenebileceği belirtiliyor. Eğer bu ötegezegenlerde gerçekten de gayzerler varsa, gayzerler zaman zaman su püskürttükçe teleskoplara ulaşan ışıktaki su buharı izlerinde değişim gözlenecektir. Hatta gözlemler, püsküren sularda yaşamı destekleyecek elementler ve bileşikler olup olmadığı hakkında da bilgi verebilir. Böylece bu gezegenlerdeki yer altı okyanuslarının ne ölçüde yaşama elverişli olduğu hakkında da fikir edinilebilir.
