CERN’de Kuark-Gluon Plazması Deneyleri
Evrenin büyük ölçüde kuarklardan ve gluonlardan oluştuğu bu dönemdeki yapısını daha iyi anlamaya çalışan araştırmacılar yakın zamanlarda CERN’de çeşitli deneyler yaptı. Sonuçlar, kuark-gluon plazmasının özelliklerinin hidrodinamik yasalarıyla uyumlu olduğunu gösteriyor.
Büyük Patlama’dan hemen sonra evren o kadar sıcaktı ki ne atomlar ne protonlar ne de nötronlar henüz oluşmamıştı. Evrenin büyük ölçüde kuarklardan (protonların, nötronların ve hadronlar olarak adlandırılan diğer parçacıkların yapı taşlarından) ve gluonlardan (güçlü kuvvetin taşıyıcılarından) oluştuğu bu dönemdeki yapısını daha iyi anlamaya çalışan araştırmacılar yakın zamanlarda CERN’de çeşitli deneyler yaptı. Sonuçlar, kuark-gluon plazmasının özelliklerinin hidrodinamik yasalarıyla uyumlu olduğunu yani kuark-gluon plazmasının akışkan gibi davrandığını gösteriyor.
Araştırmacılar kurşun atomlarının çekirdeklerini çok yüksek hızlarla çarpıştırarak yapısı kuark-gluon plazmasına benzeyen bir mini evren elde ettiler. Çapı sadece 10-15 metre kadar olan bu sıcak damlacığın şekli yassı bir futbol topuna benziyor. Araştırmacılar, enerji yoğunluğu çok yüksek olmasına rağmen mini evrenin yapısının gazlardan daha çok sıvılara benzediğini belirtiyor.
