Dijital Oyun Oynarken Anlık Kararlara Dikkat
Son yıllarda yapılan araştırmalar oyun içi alışverişlerin ardında yatan psikolojik faktörleri ortaya koyuyor.
adamkaz/E+/Getty İmages
Hiç dijital oyun oynarken bir anlık kararla "Şimdi Satın Al!"ı tıklayıp sonra pişmanlık yaşadığınız oldu mu? Severek oynanan dijital oyunlar, oyuncuları kimi zaman farkında olmadan hızlı kararlar almaya ve harcamalar yapmaya itebiliyor.
Oyun dünyasında “En iyisi kim?” sorusu hep sorulur. Çoğu oyunda bunun için sıralamalar yapılır ve oyuncular arasında kıyasıya bir rekabet yaşanır. Ancak bu rekabet sadece kazanmak için değil, aynı zamanda çevrede beğenilmek ve takdir edilmek için de olabilir. Mesela bir oyunda nadir bir kostüm ya da özel bir eşya almak, diğer oyunculara "bakın, ne kadar havalıyım" mesajı vermek için bir araç hâline gelebilir. İşte bu noktada “beğenilme ve popüler olma arzusu” devreye girer.
Araştırmalar, dijital oyunlardaki rekabetçi havanın, oyuncularda popüler olma arzusunu tetikleyerek oyun içi satın alma davranışlarını teşvik edebileceğini gösteriyor. Yani bazen oyun içi bir satın alma kararı, sadece satın alınan özellik oyunda avantaj sağlayacağı için değil, aynı zamanda sosyal statüyü arttıracağı düşüncesiyle de verilebiliyor.
cofotoisme/İstock.com
Peki neden bazı oyuncular bu dürtüye daha fazla kapılırken bazıları aynı etkiye maruz kalmıyor? İşte burada “sosyal beceri” kavramı devreye giriyor. Sosyal beceri, bireyin çevresiyle iletişimde ne kadar başarılı olduğunu belirleyen bir göstergedir. Araştırmalara göre sosyal etkileşim açısından daha çekingen olan oyuncular, popüler olma arzusuna daha fazla kapılarak oyun içi alışveriş yapmaya daha yatkın olabiliyor. Bu durum ise zaman zaman gereksiz harcamalar yapmaya ve finansal sorunlar yaşamaya yol açabiliyor.
Jacob Wackerhausen/İstock.com
Peki Oyun Sektörü Bunun Neresinde?
Araştırmalar, video oyun endüstrisinin önemli bir gelir kaynağının oyun içi alışverişler olduğunu ortaya koyuyor. Oyun yapımcıları, oyuncuların bu ani satın alma dürtülerini tetikleyerek hem oyun deneyimini hem de kendi kazançlarını artırmayı hedefliyor. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta var: Bu tür ani alışverişler, buna eğilimli bazı oyuncularda finansal sorunlara yol açabiliyor.
Yakın zamanlarda Computers in Human Behavior dergisinde yayımlanan bir araştırmada, bu konuyla ilgili önemli bilgiler elde edildi. Ülkemizden de bulgulara yer verilen çalışmada, oyun oynamanın keyifli bir süreç olması nedeniyle oyuncuların oyun içi ögeleri düşünmeden satın alabileceği vurgulanıyor. Bu tür kontrolsüz harcamaların olumsuz sonuçlara yol açabileceği belirtilerek, oyuncuların duygularını fark etmeleri ve kontrol etmelerinin önemi üzerinde duruluyor.
ryccio/ DigitalVision Vectors/ Getty İmages
Sonuç olarak oyun içi ani alışverişler sadece “anlık haz” meselesi değil. Rekabet, popülerlik arzusu ve sosyal beceriler gibi önemli psikolojik faktörler de bunda rol oynuyor. Önlem olarak bir sonraki oyunda o özelliği satın almadan önce “Gerçekten buna ihtiyacım var mı?” diye düşünmek, başlangıç için iyi bir adım olabilir. Böylece hem oyunun keyfini çıkarabilir hem de gereksiz harcamalardan kaçınabilirsiniz. Unutmayın, gerçek başarı, oyunda ve hayatta dengeli kararlar verebilmektir!
Yazar Hakkında:
Prof. Dr. Hakan Cengiz
Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi
Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bölümü
Kaynak: