logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Çivi Kullanılmadan Yapılan Bir Köprü mü? Cambridge Matematik Köprüsü

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: Uzayı ve Yıldızları Neden Araştırıyoruz?

Dijital Obez miyim? Dijital Araçların Aşırı Kullanımı Yaşam Memnuniyetimizi Azaltıyor!

Tek Sağlık Nedir?

Geri Dönüştürülmüş Plastik Gerçekten Çevre Dostu mu?

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: Sıfırın Altında Bilim: Antarktika ve Arktik Maceraları

Kadınlar Erkelerden Daha Fazla Uykuya mı İhtiyaç Duyuyor?


g Kuvveti Nedir?

Dr. Mahir E. Ocak
26/10/2021

g kuvveti terimi, bir nesnenin “birim kütlesinin” maruz kaldığı, ağırlık hissi uyandıran “mekanik” kuvveti ifade etmek için kullanılır.

g Kuvveti Nedir?

Araba yarışları ya da uçaklar ile ilgili televizyon programlarında pilotların 4 g ya da 5 g’ye maruz kaldığı gibi ifadeler duyarız. Peki bu ifadeler tam olarak ne anlama geliyor?
g kuvveti terimi, bir nesnenin “birim kütlesinin” maruz kaldığı, ağırlık hissi uyandıran “mekanik” kuvveti ifade etmek için kullanılır. Bu ifadelerdeki g, yeryüzündeki ortalama değeri yaklaşık 9,8 m2/s olan yer çekimi ivmesine karşılık gelir. Örneğin bir nesnenin 3 g’ye maruz kalması her bir birim kütlesine 3 g büyüklüğünde yani yaklaşık olarak 29,4 kgm2/s büyüklüğünde mekanik kuvvet etki ettiği anlamına gelir. Bu değeri nesnenin kütlesi ile çarptığımızda nesneye etki eden toplam mekanik kuvveti buluruz.

Konuyu daha iyi açıklamak için birkaç örneği ele alalım. Atmosferde serbest hâlde düşmekte olan bir nesne olsun ve hava sürtünmesini ihmal edelim. Nesne yer çekimi etkisiyle yerküreye doğru ivmelenir. Ancak etkisinde olduğu yer çekimi kuvveti mekanik bir kuvvet değildir. Cisme etki eden hiçbir mekanik kuvvet olmadığı için cisim 0 g’ye maruz kalır. Başka bir deyişle ağırlıksız ortamdadır. Peki ya yerküre üzerinde durmakta olan bir insan? İnsan da serbest düşmekte olan nesne gibi yer çekimi etkisindedir. Ancak üzerinde bulunduğu zemin serbestçe yerkürenin merkezine doğru ivmelenmesine engel olur. İnsan temas hâlinde olduğu zemine ağırlığı kadar bir kuvvet uygular. Newton’un hareket yasalarının üçüncüsü uyarınca, zemin de eşit büyüklükte ancak zıt yönlü bir kuvvetle karşılık verir. Kütlesi m olan bir insanın ağırlığı mg olduğu için birim kütleye etki eden kuvvet g büyüklüğündedir. Dolayısıyla yerküre üzerinde durmakta olan bir insan yukarı yönlü 1 g büyüklüğünde bir g kuvvetine maruz kalır.

Şimdi de araba yarışları sırasındaki bir pilotu ele alalım. Araç saatte 300 kilometre hızla 150 metre çapında yatay düzlemdeki çembersel bir virajı dönüyor olsun. Basit bir hesapla*, aracın savrulmadan virajı dönebilmesi için virajın merkezine doğru yaklaşık olarak 4,7 g büyüklüğünde bir merkezcil ivmeye sahip olması gerektiğini bulabiliriz. Dolayısıyla pilotun her bir birim kütlesi yatay yönde 4,7 g büyüklüğünde bir mekanik kuvvete maruz kalır. Zeminin, pilotun her bir birim kütlesine uyguladığı 1 g büyüklüğündeki dikey mekanik kuvveti de hesaba katarsak, pilota etki eden toplam mekanik kuvvetin büyüklüğünü (Kuvvetin vektörel bir büyüklük olduğunu unutmayalım.) yaklaşık olarak 4,8 mg olarak hesaplarız. Başka bir deyişle pilot kendi ağırlığının yaklaşık 4,8 katı büyüklükte bir mekanik kuvvete maruz kalır.

Peki bir insanın dayanabileceği en yüksek g kuvveti ne kadardır? Bu sorunun cevabı, kuvvete ne kadar uzun süre maruz kalındığına bağlı olarak değişir. Bir insanın yumuşak dokuları önemli bir zarar görmeden kısa bir süreliğine, örneğin bir kaza sırasında, yüzlerce g’ye maruz kalabilirken bir dakikadan uzun bir süre 16 g’ye maruz kalmak ise ölümcül olabilir. 

* Düzgün dairesel hareket için gerekli olan merkezcil ivmenin büyüklüğü, v hız ve r yarıçap olmak üzere v2/r’dir.

Konu
Kuvvet

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Chandra, Yeni Tip Kozmik Nesneden Gelen Düzenli Sinyaller Tespit Etti

Haberler • 30-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş