Gökyüzünde Bu Ay: Mayıs 2023
5 Mayıs'ta yarı gölgeli Ay tutulması gerçekleşiyor. Tutulma ülkemizden de izlenebiliyor. Ayrıca mayıs ayında Güneş sisteminin kayaç gezegenlerinden Venüs ve Mars’ı Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görebilirsiniz. Merkür, Jüpiter ve Satürn ise Güneş’in batışından önce şafak vakti gökyüzünde görülebiliyor.
Maria Pilar Martinez Aguerri / iStock
Mayıs 2023'te gökyüzünde tanık olabileceğiniz üç önemli gök olayı:
- Venüs’ün Güneş’in batışından sonraki en parlak hâlini görebilirsiniz.
- Yarı gölgeli Ay tutulmasını izleyebilirsiniz.
- Ay’ın Jüpiter’i örtmesini takip edebilirsiniz.
Mayıs Ayında Gezegenler ve Ay
18 Mayıs’ta şafak vakti Merkür’ü ve hilal şeklindeki Ay’ı doğu yönünde ufkun üzerinde birlikte görebilirsiniz.
Merkür, 2 Mayıs’ta yörünge hareketi sırasında Güneş ile Dünya’nın arasından geçti. Bu süreçte gökyüzünde Güneş’e çok yakın olduğundan, birkaç hafta boyunca Dünya’dan görülemiyor. Merkür, mayıs ayının ikinci yarısında gün doğumundan önce ufkun üzerinde görülmeye başlıyor.
23 Mayıs akşamı Güneş’in batışından sonra Venüs’ü ilk dördün evresine yaklaşan Ay ile birlikte İkizler Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz.
Mayıs, Venüs’ü yıl boyunca akşamları gökyüzünde en parlak ve yüksekte görebileceğiniz ay. Mayıs ayının başında Venüs’ü Boğa Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz. Venüs, ayın ilerleyen günlerinde ise İkizler Takımyıldızı’na doğru hareket ediyor. 23 Mayıs akşamı Güneş’in batışından sonra Venüs’ü ilk dördün evresine yaklaşan Ay ile birlikte İkizler Takımyıldızı’nda bulabilirsiniz. 29 Mayıs akşamı ise Venüs’ü İkizler Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Polluks’un çok yakınında bulabilirsiniz.
24 Mayıs akşamı Mars, Ay ve Polluks’u bir arada görebilirsiniz.
Mars’ı mayıs ayında Güneş’in batışından sonra batı yönünde ufkun üzerinde görebilirsiniz. Kızıl Gezegen gece yarısına yakın saatlerde kuzeybatı yönünden batıyor. Ayın başında İkizler Takımyıldızı’nda görebileceğiniz Mars, ilerleyen günlerde Yengeç Takımyıldızı’na doğru hareket ediyor.
Jüpiter, nisan ayında yörüngesindeki hareketi sırasında Dünya’ya göre Güneş’in arkasından geçmişti. Bu süreçte birkaç hafta boyunca görülemeyen Jüpiter, mayıs ayında Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde tekrar görülmeye başlıyor. Jüpiter’i 18 Mayıs sabahı Ay ve Merkür’ün arasında görebilirsiniz.
17 Mayıs’ta ilgi çekici bir gök olayı gerçekleşiyor. Ay, Jüpiter’in önünden geçerken Güneş sisteminin en büyük gezegeninin görülmesini kısa süreliğine engelliyor. Ay’ın Jüpiter’i örtmesi olarak isimlendirilen bu gök olayı ABD, Kanada ve Grönland’dan izlenebiliyor ancak ülkemizden görülemiyor.
Satürn, 13 Mayıs’ta Güneş’in doğuşundan önce son dördün evresindeki Ay ile birbirine yakın görülebilir.
Satürn mayıs ayında Güneş’in doğuşundan yaklaşık 3 saat önce doğu-güneydoğu yönünde ufkun üzerinden doğuyor. Ayın ilerleyen günlerinde ise daha erken doğmaya başlıyor.
Yarı Gölgeli Ay Tutulması
5 Mayıs’ta yarı gölgeli Ay tutulması gerçekleşiyor. Tutulma Türkiye saati ile 18.14’te Ay’ın yarı gölgeye girmesi ile başlıyor, maksimum tutulma 20.24’te gerçekleşiyor ve 22.32’de Ay’ın yarı gölgeden çıkması ile sona eriyor. Tutulma Türkiye saati ile gündüz saatlerinde başlasa da maksimum tutulma ve tutulmanın bitişi Türkiye’den izlenebiliyor.
Ay tutulması sırasında Güneş, Dünya ve Ay aynı hizadadır. Dünya’nın arkasında gölge ve yarı gölge bölgeler oluşur. Yarı gölgeli Ay tutulması sırasında Ay, Dünya’nın arkasındaki yarı gölgeden geçer. Dünya’nın arkasındaki tam gölge bölgede güneş ışınları Dünya tarafından neredeyse tamamen engellenirken, yarı gölgede kısmen engellenir. Bu nedenle yarı gölgeli Ay tutulması sırasında Ay normaldekinden daha az aydınlık görünse de tam tutulmada olduğu kadar karanlık değildir.
pialhovik / iStock
Kaynaklar:
