Hoparlör Yapalım

Bilmekte Fayda Var!

Hoparlör Nedir?

Televizyon, telefon, radyo gibi cihazlardaki hoparlörler; elektrik sinyallerini kulağımızın duyabileceği ses dalgalarına dönüştürür. 

Günümüzde kullandığımız hoparlörler, 1925 yılında Edward W. Kellogg ve Chester W. Rice tarafından geliştirildi.

Hoparlör Ne İşe Yarar?

Hoparlörlerin asıl görevi, sesin yükseltilmesi ve geniş bir alana yayılmasıdır. Hoparlörlerin ses dalgaları üretmesine elektromanyetik etkileşimler yol açar.

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde bir hoparlör yapıyoruz.

Hoparlör Yapımı

Nelere İhtiyacımız Var?

• 1 adet 6,5 cm x 20 cm boyutlarında karton
• 1 adet 6,5 cm x 8 cm boyutlarında mukavva
• 1 adet 11 cm çapında siyah fon karton
• 2 adet 2 cm x 10 cm boyutlarında siyah fon karton
• 4 m uzunluğunda, 0,25 mm kalınlığında dışı yalıtılmış bakır bobin teli
• 1 adet 0,9 cm çapında, 2 cm yüksekliğinde neodim mıknatıs
• 1 adet kablo birleştirici
• 1 adet mono (tek çıkışlı) jak
• Cep radyosu
• Makas
• Kalem
• Cetvel
• Zımpara
• Masura
• Şeffaf bant
• Katı yapıştırıcı
• Silikon tabancası ve silikon

Uyarı:

Kesici ve delici aletleri kullanırken dikkatli olalım. Silikon tabancasının elimizi yakmamasına dikkat edelim.

Ne Yapıyoruz?

Uyarı: Düzeneğimizde cep radyosu yerine cep telefonu ve MP3 gibi elektronik cihazları kullanmayalım. Cihazlarımız zarar görebilir.

Ne Oldu?

Hoparlörler sabit bir mıknatıs, bir bobin ve ince bir levha ya da koniden oluşur. Bu ince levha ya da koninin bobine bağlı olarak ileri-geri hareket etmesi, ses dalgalarının ortaya çıkmasına neden olur.  İleri-geri hareketi sağlayan şeyse elektromanyetik etkileşimlerdir. Bobinden geçen elektrik akımı bir manyetik alan oluşturur ve bu manyetik alanın mıknatısın sabit manyetik alanıyla etkileşime girmesiyle levha ya da koni hareket etmeye başlar. Bu hareketler havadaki moleküllerin titreşmesine ve böylece ses dalgalarının ortaya çıkmasına yol açar.

Düşünelim!

Düzenekte oluşturduğumuz koninin çapını azalttığımızda veya artırdığımızda sesin şiddetinde nasıl bir değişiklik meydana gelir? Deneyelim.

Not: Kendi hoparlörünüzü farklı yöntemler kullanarak da yapabilirsiniz. Bunun bir örneğini görmek için tıklayın.

Kaynaklar:

• Komisyon,10 Sınıf Fizik Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2019.
• https://www.sciencebuddies.org