İrtifa Hava Araçlarının Performansını Nasıl Etkiler?

Yüksek irtifalarda hava yoğunluğunun azalması hava araçlarının performansını düşürür. Havanın yoğunluğundaki değişim aracın hem motor hem de aerodinamik performansını etkiler.

Jet motorlarında verimli bir biçimde güç üretilebilmesi için yakıtın ve havanın uygun oranlarda bir araya getirilmesi gerekir. Bu oran motordaki yanma sürecinin verimini belirleyen önemli bir faktördür. Ancak yaklaşık %21 oranında oksijen içeren havanın oksijence zengin kısmı genellikle yaklaşık 10.000 metrenin (35.000 feet) altındaki irtifalarda bulunduğu için motorun ürettiği güç havanın yoğunluğuyla doğrudan ilişkilidir. Bunun yanı sıra havanın daha az yoğun olması pervanelerin sağladığı itişin ve havanın kanatlar üzerinde kalkışta sağladığı gücün azalmasına neden olur.

Havanın yoğunluğunu yüksekliğin yanı sıra sıcaklık ve nem miktarı da etkiler. Hava yoğunluğunun azalmasının neden olduğu sorunları engellemek amacıyla geliştirilen turbo şarjlı ve süper şarjlı motorlarda motora giren hava sıkıştırılarak deniz seviyesindekiyle aynı verimde güç elde edilebilir. Yüksek irtifalarda hava basıncının düşmesi nedeniyle iç ve dış hava basıncı arasındaki farkın büyümesi, hava araçlarında yapısal problemlere yol açabilir.

Yüksek irtifanın neden olduğu tüm bu sınırlayıcı faktörler, ticari yolcu uçaklarının yaklaşık 13.000 metrenin (43.000 feet) altındaki irtifalarda kullanılmasını gerektirir.