Mars’taki Akustik Ortam

Şubat 2021’de Mars’ın zeminine inip bilimsel çalışmalar yapmaya başlayan NASA’ya ait Perseverance uzay aracı, üzerinde bir de mikrofon taşıyordu. Fransa Uzay Ajansı tarafından geliştirilmiş mikrofon, inişin ertesi günü ses kaydı yapmaya başlamıştı. Uzay aracının Dünya’ya gönderdiği ilk kayıtta aracın kendi gürültüsünün yanı sıra hafif bir esintinin neden olduğu sesler duyuluyordu. Aradan geçen zamanda uzay aracı toplamda beş saate yakın ses kaydı yaptı.

Uluslararası bir araştırma grubu, Perseverance’ın Dünya’ya gönderdiği ses kayıtlarını analiz etti ve sonuçları Nature’da yayımladı. Mars’ın ve Dünya’nın atmosferlerinin bileşimi birbirinden çok farklıdır. Yayımlanan analizlerde de bu farkların sebep olduğu sonuçlar açıkça görülüyor.

Ses dalgalarının yeryüzündeki yayılma hızı yaklaşık 340 m/s’dir. Mars’taki ses dalgalarının yayılma hızı ise frekansa bağlı olarak değişiyor. Frekansı 240 Hertz’in altında ve üstünde olan seslerin yayılma hızı arasında yaklaşık 10 m/s fark var. Düşük frekanslı sesler yaklaşık 240 m/s, yüksek frekanslı seslerse yaklaşık 250 m/s hızla Mars’ın atmosferinde yayılıyor.

Elde edilen sonuçlar Mars’taki seslerin, özellikle de yüksek frekanslı seslerin, Dünya’dakilere kıyasla çok daha kısa süre içinde sönümlendiğini gösteriyor. Öyle ki aralarında sadece 5 metre mesafe olan iki insanın bile Mars’ın yüzeyinde konuşarak iletişim kurması çok zor. 

Araştırmacılar Mars’ta rüzgâr dışındaki doğal ses kaynaklarının çok az olduğunu, hatta birkaç kez hiç ses olmadığı için Perseverance’ın mikrofonunun bozulduğundan şüphelendiklerini söylüyorlar.