Satranç - Nisan 2020

Beyaz oynar, üç hamlede mat eder.

Siyahın daha baştan pat durumunda olduğu dikkatimizi çekiyor. O hâlde anahtar hamle öncelikle pat durumunu kaldırmalı. 1. Kf3? hamlesini deneyelim:

1. Kf3 Şxa2 2. Vh3 Şb1 ve beyazın üçüncü hamlede mat edemediğini görüyoruz. Başarısız bir deneme. Ama bu deneme bize şunu gösterdi: Eğer f3’teki kale vezirin yolunu kesmeseydi beyaz 3. Vb3 ile mat edebilirdi. O hâlde doğru anahtar hamle 1. Kh3!! olmalı. Şimdi 1…Şxb2 2. Vg3! Şb1 ve 3. Vb3 mat. Burada mart ayında anlattığımız “Loyd’un hat açma” manevrasının bir uygulamasını görüyoruz.

Mart 2020 problemini Arafat Haykır, Abdullah Eyup Perdahçı, Abdullah Said Ulusoy, Adnan Sağ, Ahmet Faruk Yurdakul, Ahmet Sait Bayır, Ahmet Yiğit Küçükbeyazit, Ali Bülent Özveren, Arda Çetinkaya, Berat Arslan, Celal Güvenir, Cemal Bekgöz, Deniz Baran Yıldız, Ebrar Başak, Ecem Alp, Ecem Su Sovukluk, Efsa Uğurel, Emre Göktürk, Engin Erdem Tonoğlu, Eser Bahadır Özkan, Ferhat Çolak, Fuat Sağ, Furkan Elbir, Gülbahar Yavuz, Kerem Aydemir, Meriç Emre Alagöz, Mert Köksal, Mithat Vanlı, Necip Yavaş, Osman Kula, Ömer Berke Döner, Rashadat Imanov, Sude Naz, Tuğrul Selçuk, Uğur Kumcu, Utkan Demirli, Volkan Soylu, Yasir Aktaş, Yavuz Selim Eren, Yunus Emre Kandemir, Yunus Ekrem Demir ve Zümra Çelik isimli okurlarımız doğru çözmüşler.

Satranç diyagramlarında beyazlar her zaman tahtanın alt tarafından, siyahlar da üst tarafından oyuna başlamış kabul edilir (aksi belirtilmedikçe). Bunun için de beyaz piyonlar yukarı doğru, siyah piyonlar da aşağı doğru hareket eder. Bazı okurlarımız bunu dikkate almadıkları için mart ayı problemini yanlış çözmüşler.

Bazı problemler ilginçliklerini deneme hamlelerine borçludur. Anahtar hamle sonrası oyun tek başına ilgi çekici olmayabilir. Ama deneme hamlelerinin başarısız oluşunun ardındaki neden probleme tematik bir bütünlük kazandırır ve problemi çözen üzerinde iyi bir etki yaratır. Bu ayki örneğimiz de böyle bir problem:

Beyaz oynar üç hamlede mat eder.

Pozisyona baktığımızda şu dikkatimizi çekiyor: Eğer sıra siyahta olsaydı 1…Şxg2 oynadığında beyaz hemen 2. Kd2 ile mat ederdi. Ya da 1…h3xg2’ye karşı 2. Kh5 mat var. Bunu geciktirmek için siyah atına bir hamle yaptırırsa (Ad8/d6/a5/c5) beyaz d5’teki kaleyle atı alır ve siyah yine Şxg2/h3xg2 oynamak zorunda kalır ve beyaz Ka2/c2/h5/h6/h8 ile mat ederdi. O hâlde, beyazın tek yapması gereken uygun bir bekleme hamlesi oynamak. Bekleme hamlesi yapabilecek tek taşı da fili. Acaba fili nereye oynamalı?

Gördüğünüz gibi bütün bu denemelerde fil, kalenin mat karesine gelmesine engel oluyor. 1. Fc3/b2 hamlelerinin de aynı şekilde atın uygun bir hamlesiyle başarısızlığa uğratıldığını görürüz. O hâlde doğru anahtar hamle 1. Fa1!! olmalı.  Çünkü fil yalnızca bu karede iken kalenin yolunu kesmiyor. Varyantlara bakalım:

Sizin çözeceğiniz problemde de beyaz yine birçok denemeden doğru olanı seçmek zorunda. Bir ay sonra görüşmek üzere…

Çözümünüzü göndermek için tıklayın.