Şubat 2025’te Gökyüzü

Inga-Av/iStock.com

Şubat ayı gökyüzünde, özellikle ayın son günlerinde Güneş Sistemi gezegenlerinin neredeyse tümünü gözlemlemek mümkün. Çıplak gözle görülebilen Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn, uygun zaman aralıklarında, tutulum çemberi civarında dizilmiş olarak gözlemlenebilir. Ancak ayın son günlerinde Satürn ve Merkür ufka çok yakın olacağından gözlenmeleri zor olabilir. Bu beş gezegene ek olarak küçük bir teleskop veya uygun bir dürbün yardımıyla Uranüs ve Neptün’ü de görmek mümkün. 

5-6 Şubat: Ay - Ülker Kümesi - Jüpiter

İlkdördün evresindeki Ay, Ülker (Yedi Kız Kardeş) Açık Yıldız Kümesi’ne yakın konumda olacak. Bu bölgede Jüpiter de parlak bir şekilde görülebilecek. Bu etkileyici gökyüzü olayını dürbünle daha detaylı gözlemlemek mümkün.

5-6 Şubat gece ortası batı ufkunda gökyüzü

9 Şubat: Ay, Mars ve ikizler Takımyıldızından Castor ve Polluks

Dolunay evresine ilerleyen Ay, bu gece gökyüzünde Mars ile İkizler Takımyıldızı’nın iki parlak yıldızı Castor ve Polluks’a yakın konumda gözlemlenebilir.

9 Şubat Güneş battıktan sonra doğu yönünde gökyüzü

12 Şubat: Kar Ay’ı, Dolunay

Şubat ayında gözlenen dolunay, bazı almanaklarda “Kar Ay’ı” olarak adlandırılır. Dolunay için görüldüğü ayın özelliklerine göre farklı isimlendirmeler kullanılır. Yaklaşık -13 kadir parlaklığı ile gökyüzünü aydınlatacak olan Ay, bu gece Aslan Takımyıldızı’nın parlak yıldızı Regulus’a yakın konumda gözlemlenebilir.

12 Şubat Güneş battıktan sonra doğu yönünde gökyüzü

16 Şubat: Venüs en parlak görünümde

Venüs, bu tarihte -4,6 kadir parlaklığa ulaşarak en parlak hâlinde olacak. Güneş battıktan sonra batı yönünde ufka yaklaşırken adeta bir inci gibi parlayacak. Bu tarihlerde Ay dışında gece gökyüzünün en parlak cismi olarak gözlenecek.

24 Şubat: Merkür – Satürn yakınlaşması

Gözlemlenmesi zor olsa da batı ufkunda bu yakınlaşma takip edilebilir.

24 Şubat Güneş battıktan sonra batı ufkunda gökyüzü

25-28 Şubat: Yeni Ay ve gezegen sergisi

Ay yeni ay evresine yaklaştığında, yapay ışık kaynaklarının az olduğu bir ortamda gökyüzünün müthiş görüntüsüne şahit olabilirsiniz. Bu tarihlerde Güneş battıktan hemen sonra gökyüzünde yedi gezegeni birden görebilirsiniz. Ancak Satürn ve Merkür ufka çok yakın olacağından gözlemleri zor olabilir. Güneş battıktan sonra ufku temiz ve karanlık bir yerde Merkür parlak olduğundan görülebilecek olsa da Satürn’ü gözlemlemek çok zor olacak. Gezegenler dışında bulutsular ve küme gözlemleri için de uygun bir akşam.

 25-28 Şubat tarihleri arasında 7 gezegenin gökyüzündeki sıralaması

Başka Neler Gözlenebilir?

Şubat ayında gezegenler ve önemli yakınlaşmalar dışında süpernova adayı meşhur Betelgeuse süper dev yıldızının yer aldığı Avcı (Orion) Takımyıldızı, -Avcı Bulutsusu, Andromeda Galaksisi’ni gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca bu ayın Avcı dışında dikkat çekici takımyıldızları İkizler, Büyük/Küçük Köpek, Boğa ve Arabacı, Betelgeuse ile birlikte Kış Üçgeni’nin diğer parlak yıldızları Sirius ve Procyon, Kanatlı At Takımyıldızının “Büyük Kare” olarak isimlendirilen bölgesi, Ülker Kümesi, M35, M36, M37 ve M44 yıldız kümeleri de gözlemlenmek için sizleri bekliyor.

Avcı (Orion) Takımyıldızı ve Avcı Bulutsusu

Merkür

Gezegenin ay ortasına kadar gözlemi zor olacak.  Ayın sonlarına doğru Güneş battıktan sonra batı ufkunda, ufka epey yakın konumda açık ve temiz bir gökyüzünde gözlemlenebilir.

Venüs

Şubat ayı boyunca batı yönünde Güneş battıktan sonra çok parlak bir şekilde görülecek. Yaklaşık üç saat kadar gözlemlenebilecek olan Venüs’ün, teleskopla incelendiğinde hilal evresinde olduğu fark edilebilir.

Mars

Şubat ayı boyunca gece başında doğu yönünden yükselmeye başlayan Mars, neredeyse gecenin tamamında gözlemlenebilir. Ay sonunda Güneş doğmadan yaklaşık iki saat önce batmış olacak.

Satürn

Satürn, Güneş battıktan sonra batı ufku üzerinde, çıplak gözle gözlenebilen diğer gezegenlere göre daha sönük görünüyor. Gözlem yapmak için bulunulan noktada batı yönünde ufkun açık ve temiz olması gerekiyor. Ayın ilk yarısı gezegeni gözlemlemek için daha uygun.

Jüpiter

Jüpiter, ay boyunca Venüs’ten sonra gece gökyüzünün diğer parlak gezegeni olarak dikkat çekecek. Gecenin başında gökyüzünde tepe noktasında olacak ve ilerleyen saatlerde batıya doğru yönelse de uzun süre gözlemlenebilecek.

Şubat Ay Takvimi

Sözlük:

Kadir: Gök cisimlerinin parlaklığının ölçüsü, kadir birimiyle gösterilir. Bir cismin kadir sayı değeri ne kadar büyükse o cisim o derece sönük anlamına gelir. Kadir değeri pozitif ve negatif olabilir. Örneğin Güneş'in görünür parlaklığı -26,7 kadir, Kuzey Yarım Küre için Kutup Yıldızı olarak bilinen Polaris'in yaklaşık 2 kadir ve Sirius yıldızının parlaklığı ise yaklaşık -1,5 kadirdir. Parlak cisimler daha küçük kadir değerine, sönük cisimler ise daha büyük kadir değerine sahiptir. 1 kadir parlaklığındaki bir yıldız 2 kadir parlaklığındaki bir yıldızdan 2,512 kat daha parlaktır. Bir yıldız diğerinden 100 kat daha parlak ise aralarında beş kadir parlaklık farkı vardır. İnsan gözünün görebileceği en sönük yıldızlar yaklaşık 6 kadir parlaklığa sahiptir. Iışık kirliliği olan bir ortamda bu değer 4 kadire kadar düşebilir. 

Tutulum çemberi: Güneş'in gök küresi üzerinde yıl boyunca gezindiği hat.

Kaynaklar:

• https://starwalk.space/en/news/night-sky-tonight-february
• https://moon.nasa.gov/news/22/the-snow-moon/
• https://www.almanac.com/night-sky-february
• https://starwalk.space/en/moon-calendar
• https://science.nasa.gov/mission/hubble/science/explore-the-night-sky/hubble-messier-catalog/messier-42/
• https://catalina.lpl.arizona.edu/moon-phases/month/2025-02

Yazar Hakkında:

Prof. Dr. Faruk Soydugan

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü & Ulupınar Gözlemevi