Türkiye’de İnternet 25 Yaşında
Bugün ülkemizde internet kullanımının 25. yıl dönümü. 12 Nisan 1993’te TÜBİTAK ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) iş birliği ile başlatılan TR-NET projesi kapsamında 64 Kbps kapasiteli bir kiralık hat kullanılarak ODTÜ ile ABD’deki Ulusal Bilim Vakfı Ağı (NSFNet) arasında ilk internet bağlantısı kuruldu.
Bugün ülkemizde internet kullanımının 25. yıl dönümü. 12 Nisan 1993’te TÜBİTAK ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) iş birliği ile başlatılan TR-NET projesi kapsamında 64 Kbps kapasiteli bir kiralık hat kullanılarak ODTÜ ile ABD’deki Ulusal Bilim Vakfı Ağı (NSFNet) arasında ilk internet bağlantısı kuruldu.
Türkiye’de internet çalışmalarının tarihi çok daha eskilere dayanıyor. Bugün TÜBİTAK tarafından yürütülen Ulusal Akademik Ağ’ın (ULAKNET) öncüsü Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı (TÜVAKA) 1986’da kuruldu. TÜVAKA akademik tabanlı bir paylaşım ağıydı ve Türkiye’nin önde gelen üniversiteleri ve araştırma kurumlarının birbirleriyle elektronik ortamda iletişim kurmalarını sağlıyordu. 1987’de ise, ODTÜ üzerinden ilk geniş alanlı ağ (WAN) bağlantısı ile Avrupa ve ABD’deki üniversitelerin bilgisayar ağları olan BITNET-EARN’e erişim sağlandı.
1991’de internetin akademik amacın dışında da kullanılabilmesi için ODTÜ ve TÜBİTAK iş birliğiyle TR-NET projesi hayata geçirildi. Bu kapsamda ilk uluslararası test bağlantısı Eylül 1992’de X.25 devresi üzerinden Hollanda ile kuruldu.
3 Şubat 1993’te gerçekleştirilen Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu toplantısının ana gündem maddelerinden biri Türkiye’de internet ağlarının geliştirilmesi ve kullanımının teşvik edilmesiydi. 12 Nisan 1993’te NSFNet ile kurulan bağlantı ile Türkiye internet dünyasına gerçek anlamda ilk adımını attı. 1995’te TR-NET’in ticari kanadı ODTÜ’ye devredildi. Bunun ardından internet bağlantı hızı iki katına çıkarılarak 128 Kbps’ye ulaştı.
Mayıs 1996’da "üniversitelerin ulusal ve uluslararası bilgisayar bağlantıları ile ilgili hizmetlerin sağlanması" görevi Yükseköğretim Kurulu tarafından TÜBİTAK'a devredildikten sonra Haziran 1996’da TÜBİTAK Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) kuruldu. ULAKBİM, ticari kanadı ODTÜ’ye devredilen TR-NET’in eğitim ve araştırma alanındaki görevleri ile birlikte TÜVAKA’nın da işlevlerini devraldı. Akademik anlamda bu gelişmeler yaşanırken, internet hizmetinden servis sağlayıcılarının yararlanması amacıyla Ağustos 1996’da TURNET projesi hayata geçirildi ve bu sayede internet ticari kuruluşların ve bireysel kullanıcıların hizmetine sunuldu.
1993’ten bugüne geçen 25 yılda ülkemizdeki internet kullanıcılarının sayısı 50 milyonu aştı, ortalama bağlantı hızı ise 7,6 Mbps’ye ulaştı.
-
Wolcott, P., “The Diffusion of the Internet in the Republic of Turkey", Nebraska Üniversitesi, 1999.
