Atlar Nasıl Ayakta Uyuyor?

Bigandt_Photography/iStock

Atlar ayakta uyuyabilme gibi sıra dışı bir yeteneğe sahiptir. Atların ayakta uyumalarını sağlayan ise bacak kasları, bağları ve tendonlarıdır. Bu özellikleri sayesinde dizlerini kilitleyebilen atlar düşmeden ayakta uykuya dalabilir. 

Bir at uyurken üç bacağının üzerinde dengesini sağlayabilir. Böylece diğer boşta kalan bacağını da dinlendirmiş olur. Bu şekilde boşta kalan bacağını değiştirip, tüm bacaklarını dinlendirerek ayakta uyuyabilir. Bir atın 500 kg’ı geçen bir kütleye sahip olabileceği düşünüldüğünde, bu özelliğin atlar için ne kadar önemli olduğu anlaşılabilir.

Atlar sadece ayakta uykuya dalmaz, yatarak da uyuyabilir. Hatta bilim insanları, atların her gün yatarak uyumaya da ihtiyacı olduğunu belirtiyor. Çünkü atların uyku sürecinde kimisi hafif kimisi derin beş farklı uyku evreleri vardır. Atların uyku döngüsü, hafif uyku evrelerinin ardından gelen derin uyku evresi (REM uykusu) ile tamamlanır. Beynin düzgün bir şekilde çalışabilmesi için gerekli olan derin uyku evresi de sadece yatarak uyuduklarında aktifleşir. Bu nedenle atların her gün belirli bir süre yatarak uyuması gerekir. Ayakta uyuduklarında atların REM uykusuna geçememelerinin ise kendilerini koruma mekanizmasından kaynaklandığı düşünülüyor.

Atların ayakta uyuyabilme özellikleri en çok yabani atlar için önemli. Doğada açık alanda yaşayan yabani atlar bu özellikleri sayesinde av olmaktan kurtulabilir. Çünkü atlar ağır hayvanlar olduğu için yerden yeterince hızlı kalkamaz ve bir avcı tarafından kolayca yakalanabilirler. Ancak ayakta uyudukları zaman yaklaşan tehlikelerden daha kolay kaçabilirler.

Kaynaklar:

• https://www.britannica.com/story/why-do-horses-sleep-standing-up
• https://set.adelaide.edu.au/news/list/2019/05/08/why-dont-horses-sit-or-lie-down-even-while-sleeping
• Bertone J. J.,’’Sleep and Sleep Disorders in Horses.’’, Equine Neurology, 2. Baskı, s. 123-129, 2015.