logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Denizaltı: Kim, Ne Zaman İcat Etti?

Mehmet Sığırcı
22/12/2020

Denizaltı tasarımını uygulamaya dönüştürerek ilk denizaltıyı üreten kişi 1600’lü yılların başında İngiltere Kralı I. James’in sarayında çalışan Hollandalı mucit Cornelius Drebbel oldu.

Denizaltı: Kim, Ne Zaman İcat Etti?

razihusin/iStock

Bu sesli yayına Bilim Genç Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts ve YouTube kanalları üzerinden de ulaşabilirsiniz.

Jules Verne'in Denizler Altında Yirmi Bin Fersah adlı romanını okudunuz mu? Kitapta 1860'lı yıllarda dünyanın dört bir yanında nedeni bilinmeyen bir şekilde soğuk sulara gömülen gemilerin bir deniz canavarı tarafından batırıldığını düşünen denizcilerin bu canavarı bulabilmek için atıldıkları maceralar anlatılır. Bir süre sonra denizciler gemileri batıranın aslında Kaptan Nemo yönetimindeki Nautilus adında bir denizaltı olduğunu öğrenirler. Peki, geçmişte bilim kurgu kitaplarına ve filmlerine konu olan, bugün savunma sanayisinin en önemli araçlarından biri olarak görülen denizaltılar nasıl ortaya çıktı, ilk denizaltıyı kim, ne zaman icat etti? Gelin bu soruların cevaplarını hep birlikte öğrenelim.

Rodin Eckenroth/Getty Images

Denizler Altında Yirmi Bin Fersah romanında anlatılan Nautilus adlı denizaltının modeli

Denizaltı Nedir?

Deniz yüzeyinin altında ve üstünde yol alabilen savaş veya araştırma gemisine denizaltı denir. Denizaltı gemisi olarak da adlandırılır.

Denizaltının İcadı

Denizin altında seyahat etme fikri çok eskilere dayanıyor. Ancak su altında hareket edecek kadar dayanıklı bir aracın nasıl inşa edileceği, nasıl çalıştırılacağı ve mürettebat için gerekli oksijenin nasıl sağlanacağı ile ilgili sorunlar uzun yıllar boyunca çözülemedi. 16. yüzyıldan itibaren girişimciler bu sorunlara bir bir çözüm üretmeye başladı. 

İtalyan mucit Leonardo da Vinci’nin 1500’lü yılların başında yaptığı çizimlerde suyun altında hareket edebilen bir gemiye yani ilk denizaltı tasarımına ait taslaklar yer alıyordu. 

Denizaltı Nasıl Çalışır?

1573 yılında İngiliz matematikçi William Bourne tarafından yapılan, deri ile kaplanmış ahşap çerçeveli denizaltı tasarımı ise günümüzdeki denizaltılarda da kullanılan safra tanklarına dayanıyordu. Denizaltının suya dalmak için safra tanklarını doldurması, su yüzeyine çıkabilmek içinse safra tanklarını boşaltması öngörülmüştü. Ancak Bourne’nun tasarımı çizim aşamasını geçemedi.

Hulton Archive/Stringer/Getty Images

William Bourne'nun denizaltı tasarımı

İlk Denizaltı

Denizaltı tasarımını uygulamaya dönüştürerek gerçek anlamda ilk denizaltıyı üreten kişi İngiltere Kralı I. James’in sarayında çalışan Hollandalı mucit Cornelius Drebbel oldu. Ahşap bir kayıktan yapılan ve suyu dışarıda tutmak için yağlı deri ile kaplanan araç, 1620 yılında Thames Nehri’nin altında birçok seyahat yaptı. 4-5 metre kadar dalabilen denizaltıda görevli 12 kürekli mürettebat için gerekli oksijen ise potasyum nitratın ısıtılması ile sağlandı. 

ullstein bild Dtl./Getty Images

Cornelius Drebbel’in denizaltı tasarımı

Askerî amaçlarla kullanılan ilk denizaltı ise ABD’li David Bushnell tarafından inşa edilen Turtle yani Kaplumbağa isimli denizaltı oldu. 1776 yılında su altına dalan 2 metre yüksekliğindeki Turtle meşe odunundan yapıldı. Hindistan cevizine benzeyen şekliyle dikkat çeken bu tek kişilik denizaltı, elle döndürülen pervaneler ile çalışıyordu. Turtle üst kapağındaki uzun vida mekanizması sayesinde zamanlı bir bombayı düşman gemisine yerleştirebilecek donanıma sahipti ancak herhangi bir gemiyi batırmayı başaramadı.

Historic Collection/Alamy

David Bushnell’in Turtle (Kaplumbağa) isimli denizaltı tasarımı

1800’lü yılların başında, buharlı geminin öncülerinden biri olan ABD’li Robert Fulton yüzeydeyken kanat ya da yelken benzeri yapılarla, suyun altında ise elle çevrilen pervaneyle yüzdürülebilecek bir tasarım geliştirdi. Nautilus adını verdiği denizaltı ilgi görmediği ve kullanışlı bulunmadığı için hiçbir zaman suya dalamadı ancak yazının girişinde bahsettiğimiz gibi Fransız yazar Jules Verne’in Denizler Altında Yirmi Bin Fersah kitabındaki denizaltıya adını verdi.

Denizaltıların ilgi görmesi için elle çevrilen pervane dışında bir enerji kaynağına ve gemilere karşı kullanmak için etkili bir silaha ihtiyacı vardı. Bu unsurları bir araya getiren kişi ise İrlanda asıllı ABD’li mühendis John Holland oldu. Holland 1881 yılında suyun üzerindeyken benzinli motorla, suya daldığında ise elektrikli motorla çalışan Fenian Ram adında modern bir denizaltı icat etti. Çalışmalarına devam eden Holland emeğinin karşılığını aldı ve ABD Donanması’na 15 metre uzunluğunda, üç adet torpido (gemileri batırmaya yarayan denizaltı silahları) taşıyan USS Holland adında bir denizaltı sattı. Ardından birçok ülke için denizaltı inşa etmeye devam etti.

Peter Keegan/ Stringer/Getty Images

John Holland’ın tasarladığı Fenian Ram adlı modern denizaltı 

1950’lerden sonra denizaltılar nükleer enerjiyi kullanmaya başladı. Günümüzde her dalışta birkaç ay suyun altında kalabilen nükleer denizaltılar içme suyu ve buz yapmak için gerekli donanıma sahip olduklarından yalnızca yiyecek stoklarını yenilemek için yüzeye çıkıyor.

Denizaltılara Dair İlginç Bilgiler

Modern bir denizaltı 2000’den fazla mühendislik çizimi ile tasarlanır ve 7 milyondan fazla parça kullanılarak inşa edilir. 

Denizaltılarda pencere bulunmaz. Bu nedenle suyun içindeki cisimlere çarpmamak ve yakınlardaki gemileri algılamak için sesten yararlanır. Bu amaçla kullanılan SONAR sistemleri ses dalgası yayar ve geri yansıyan ses dalgalarının algılanmasını sağlar. 

aurigadesign/iStock

Denizaltılarda mürettebat uzun süreler boyunca dar bir ortamda çok sayıda araç gereç arasında dar bir alanda görev yapar. 

Birçok denizaltıda yatak sayısı mürettebat sayısından daha azdır. Bu nedenle mürettebatın yarısı uyurken diğer yarısı çalışmaya devam eder.

Kaynaklar:

  • Ellyard, D., Kim Neyi Ne Zaman İcat Etti, Çev.: U. Mutlu, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, 2017.
  • Ferris, J. ve ark., Dünyayı Değiştiren Fikirler, Çev.: Z. Arık Tozar, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, 2017.
  • Turner, T., Mills, A., Gifford, C., Tarih Yazan 100 İcat Dünyamızı Şekillendiren Parlak Buluşlar, Çev.: F. C. Dansuk, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, 2019.
  • https://www.britannica.com/technology/submarine-naval-vessel
  • https://www.encyclopedia.com/social-sciences-and-law/political-science-and-government/naval-and-nautical-affairs/submarine
  • http://www.bl.uk/onlinegallery/features/leonardo/leonardo.html
  • https://sites.google.com/site/leonardodavinci131/leonardo-s-invention-of-the-submarine
Konu
İcatlar
Denizaltı

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş