Koronavirüse Karşı Sentez İlaç Çalışmaları

Milyonlarca insanı etkileyen yeni tip koronavirüsün neden olduğu COVID-19 hastalığının henüz etkisi kanıtlanmış bir tedavisi veya aşısı yok. İlaç ve aşı geliştirme çalışmaları ise sürüyor.

Günümüzde genetik materyali RNA olan virüslere karşı Favipiravir adlı bir ilaç kullanılıyor. Bu nedenle bilim insanları bu ilacın RNA’ya sahip yeni tip koronavirüs üzerindeki tedavi edici etkilerini araştırıyor. Favipiravir ilacında etken madde olarak Griffithsia adı verilen kırmızı bir algden izole edilen griffithsin (GRFT) proteini bulunuyor. Griffithsin proteininin, hücre kültürü ortamında virüslerin hücreye girişini engelleyerek enfeksiyonu durdurucu etkisinin olduğu daha önce bilim insanları tarafından yapılan araştırmalarda tespit edilmişti.

TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında araştırmalar yürüten bilim insanları, COVID-19 tedavisinde olumlu sonuçlar gösteren Favipiravir isimli ilacı yerli olarak sentezlemeyi başardı.

İlaçlar genellikle farklı element veya bileşiklerden laboratuvar ortamında kimyasal sentez olarak isimlendirilen bir süreç sonucunda yeni bir maddenin üretilmesiyle geliştirilir. Tedavi edici özellik gösteren bu maddeler ilaç etkin maddesi olarak isimlendirilir.

Yeni tip koronavirüsün tedavisinde kullanılabilecek yerli sentez ilaç, İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Güzel ve ekibi ile Atabay İlaç ve Kimya Şirketi tarafından geliştirildi. Hayvan deneyleri aşamasında olan ilaç ile ilgili çalışmalar Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsünde devam ediyor. COVID-19 tedavisinde olumlu sonuçlar gösteren yerli sentez ilaç 40 gün gibi kısa bir sürede 32 kişilik bir ekip tarafından üretildi.

İlacın ruhsatlandırılıp tedavide kullanılmasıyla beraber yurt dışına ihraç edilmesi de planlanıyor.

Kaynak:

• Lusvarghi S. ve Bewley A. C. “Griffithsin: An Antiviral Lectin with Outstanding Therapeutic Potential”, Viruses, Cilt 8, Sayı 10, s. 296, 2016.