Kuş Sürüleri Neden “V” Şekli Oluşturarak Uçar?

Bu sesli yayına Bilim Genç Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts ve YouTube kanalları üzerinden de ulaşabilirsiniz.

Kuş sürülerinin neden belli şekillerde uçtuğunun en çok kabul gören açıklaması, bunun enerji tüketimini azalttığı ve sürüdeki kuşlar arasında iletişim ve uyum sağladığıdır. Kuşlar öndeki kuşun biraz yanında ve gerisinde uçtuklarında, öndeki kuşun kanatları tarafından oluşturulan yukarı yönlü hava akımından yararlanır.

Aslında uçak filolarının V şeklinde uçtuklarında yakıt tasarrufu yaptıkları bilindiği için birçok bilim insanı göçmen kuşların da aynı nedenle belli şekillerde uçtuğunu düşünüyor. Ancak kanatları hareketsiz olan uçakların oluşturduğu düzenli akımla kanat çırpma hareketi yapan kuşların oluşturduğu daha değişken akımın uçakları ve kuşları aynı şekilde etkilemesi, bu görüşle ilgili bazı soruların ortaya çıkmasına neden oluyordu. Nature dergisinde yayımlanan çalışma “V” şeklinde uçan kuşların -kuramsal olarak tahmin edilenle uyumlu olarak- aerodinamik açıdan en uygun şekilde uçtuğunu ortaya çıkardı. Çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar, kuşların uçuş sırasında kanat hareketlerini sürüdeki en yakın kuşun hareketine göre ayarlayarak hava akımını en verimli şekilde kullandığını gösterdi. “V” şeklindeki uçuş sırasında kuşların kanat hareketlerinin birbiriyle uyumlu olduğu, böylece yukarı yönlü hava akımından en yüksek düzeyde yararlandıkları, bir kuşun diğerinin hemen arkasında uçtuğu zamanlar ise kanat hareketleri arasında uyumun ortadan kalktığı ve aşağı yönlü hava akımının etkisini en aza indiği anlaşıldı.

• https://www.science.org/content/article/why-birds-fly-v-formation
• J. Portugal, S. J. ve ark., "Upwash exploitation and downwash avoidance by flap phasing in ibis formation flight", Nature, Cilt 505, s. 399–402, 2014.